Gần đây, một cuộc khảo sát tại Trung Quốc đã tiết lộ những yếu tố quan trọng trong việc chăm sóc trẻ em. Kết quả cho thấy, tỷ lệ trẻ em được mẹ chăm sóc nhiều nhất đạt 28%, trong khi ông bà đóng vai trò là người chăm sóc với tỷ lệ 23%. Đặc biệt, mô hình gia đình với sự thay phiên chăm sóc trẻ giữa các thành viên cũng đang dần hình thành, chiếm 22%.
Ngoài ra, một nghiên cứu đáng chú ý từ Đại học Yale tại Hoa Kỳ đã thực hiện theo dõi trẻ em trong suốt 12 năm. Thông qua việc thu thập dữ liệu về sự phát triển của trẻ ở nhiều độ tuổi, nghiên cứu cho thấy rằng những trẻ em có sự đồng hành tích cực của cha thường có thành tích học tập tốt hơn và có tính cách năng động hơn so với những trẻ không có sự tham gia này. Điều này nhấn mạnh vai trò quan trọng của cha mẹ trong quá trình nuôi dưỡng trẻ.
Lý do trẻ được cha nuôi dưỡng có khả năng thành công cao hơn
Bắt nguồn từ bản chất yêu thích tự do
Một nghiên cứu được công bố bởi Đại học Brown vào năm 2021 đã chỉ ra rằng, trẻ em sinh ra trong thời kỳ đại dịch COVID-19 có sự suy giảm đáng kể về ngôn ngữ, vận động và khả năng nhận thức so với những trẻ sinh ra trước đó. Chỉ số IQ trung bình của trẻ sinh ra trong giai đoạn 2011-2019 là khoảng 100, nhưng con số này đã giảm xuống còn 78 đối với những trẻ sinh ra từ năm 2019 đến 2021. Điều này dấy lên câu hỏi về nguyên nhân dẫn đến sự sụt giảm này.
Ngoài yếu tố di truyền, môi trường sống và dinh dưỡng cũng đóng vai trò quan trọng. Việc phong tỏa kéo dài do dịch bệnh đã khiến trẻ em không có đủ tương tác và kích thích từ bên ngoài, dẫn đến những bất lợi cho sự phát triển não bộ.
Theo các chuyên gia, phong cách nuôi dạy trẻ của cha thường khác biệt so với mẹ và ông bà. Cha thường có xu hướng tập trung vào những điều quan trọng và không quá chú trọng đến những chi tiết vặt vãnh. Chẳng hạn, trong khi mẹ hay bà có thể sẽ ngay lập tức ngăn cản trẻ nếu chúng làm bẩn quần áo khi chơi, thì cha lại thường cho phép trẻ tự do trải nghiệm và khám phá.
Cách tiếp cận thoải mái này giúp trẻ nhận được nhiều kích thích và tương tác đa dạng, từ đó thúc đẩy sự phát triển trí não và khả năng thành công trong tương lai.
Khả năng tư duy logic: Một khía cạnh nổi bật trong giáo dục
Trong môi trường học tập, một hiện tượng khá thú vị là số lượng học sinh nữ trong các lớp nghệ thuật tự do thường vượt trội hơn so với nam sinh, trong khi đó, nam sinh lại chiếm ưu thế trong các lớp học khoa học. Điều này phản ánh nhu cầu và sở thích học tập khác nhau giữa hai giới, đặc biệt là trong các môn học mà các em lựa chọn.
Sự yêu thích và năng khiếu đối với một môn học cụ thể là một trong những tiêu chí quan trọng nhất mà học sinh sử dụng để quyết định theo học môn đó. Thực tế cho thấy, từ giai đoạn trung học trở đi, khả năng tư duy logic, tư duy không gian cũng như lĩnh vực toán học và vật lý của nam giới có xu hướng phát triển mạnh hơn so với nữ giới.
Trong bối cảnh gia đình, có sự khác biệt rõ rệt trong cách nuôi dạy giữa cha và mẹ. Các ông bố thường thể hiện sự chú ý đến khả năng tư duy logic và trí tuệ của con cái, đồng thời tập trung vào việc phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề.
Chẳng hạn, khi trẻ nhỏ gặp khó khăn trong việc lắp ráp các khối Lego, mẹ và bà có thể có khuynh hướng trực tiếp giúp trẻ hoàn thành nhiệm vụ. Ngược lại, người cha thường chỉ dẫn trẻ cách phân tích hình dạng, cấu trúc và các bước cần thiết để lắp ráp. Điều này không chỉ giúp trẻ hoàn thành việc xây dựng mà còn rèn luyện cho chúng khả năng tư duy độc lập và giải quyết vấn đề một cách hiệu quả.
Kết quả là, những đứa trẻ có cha tham gia trực tiếp vào quá trình giáo dục thường phát triển khả năng tư duy logic và sự độc lập hơn, từ đó có xu hướng tìm ra giải pháp nhanh chóng khi đối mặt với những tình huống phức tạp trong tương lai.
Tinh thần khám phá: Vai trò của người cha trong giáo dục trẻ em
Theo nhà tâm lý học Gerdi, có một sự khác biệt đáng chú ý giữa đàn ông và phụ nữ trong tính cách phiêu lưu, khám phá và sự tò mò. Những yếu tố này không chỉ ảnh hưởng đến đời sống cá nhân mà còn thể hiện rõ rệt trong cách các bậc phụ huynh giáo dục con cái.
Đàn ông thường mang trong mình bản năng khám phá mạnh mẽ và một sự hiếu kỳ không ngừng đối với thế giới xung quanh. Điều này khiến họ có thể hiểu và hỗ trợ con cái—dù là trai hay gái—trong việc bộc lộ và phát triển tính tò mò cũng như sự táo bạo của mình.
Việc khuyến khích trẻ dũng cảm đối mặt với các thử thách và những thất bại là một phần thiết yếu trong quá trình trưởng thành. Khi trẻ được tạo cơ hội để khám phá và học hỏi từ những trải nghiệm khác nhau, chúng không chỉ tích lũy kỹ năng mà còn cảm nhận niềm vui trong hành trình phát triển của bản thân. Tinh thần dám thử sức này chính là nền tảng vững chắc cho sự trưởng thành của trẻ, giúp chúng đối mặt với cuộc sống một cách tự tin và mạnh mẽ.
Làm thế nào để gắn kết với con dù bận rộn?
Trong bối cảnh xã hội hiện đại, nhiều ông bố ngày càng tích cực tham gia vào việc nuôi dạy con cái. Họ không chỉ quan tâm đến sự phát triển của trẻ mà còn cam kết dành thời gian cho cuộc sống và học tập hàng ngày của con. Tuy nhiên, không phải lúc nào các bậc phụ huynh cũng có thể dành nhiều thời gian bên con, đặc biệt là khi công việc hay các vấn đề khác chiếm nhiều thời gian của họ. Vậy làm thế nào để duy trì sự gắn bó với con cái trong những trường hợp này?
Theo các chuyên gia giáo dục, chất lượng thời gian bên nhau quan trọng hơn số lượng. Do đó, ngay cả khi bận rộn, các ông bố có thể áp dụng một số cách để tạo ra những trải nghiệm ý nghĩa cho con trẻ:
- Dành khoảng 10-20 phút mỗi ngày để đọc sách, chơi trò chơi hoặc chia sẻ những câu chuyện thú vị về ngày hôm đó. Dù thời gian ngắn, những khoảnh khắc này vẫn mang lại giá trị lớn cho trẻ.
- Khi đưa đón con đi học, hãy tận dụng thời gian ấy để trò chuyện, kể cho nhau nghe những điều thú vị, điều này sẽ giúp trẻ cảm thấy gần gũi hơn.
- Vào buổi tối, trước khi trẻ đi ngủ, hãy cùng nhau đọc một cuốn sách. Điều này không chỉ giúp tạo thói quen đọc sách cho trẻ mà còn tăng cường kết nối giữa hai bố con.
- Cuối tuần hoặc ngày nghỉ, hãy đưa trẻ đi dạo, tận hưởng không khí trong lành và khám phá thiên nhiên cùng nhau.
- Nếu trẻ có sở thích hoặc năng khiếu nào đó như vẽ, ca hát hay thể thao, đừng ngần ngại tham gia cùng trẻ, hỗ trợ và khuyến khích sự phát triển cá nhân của chúng.
- Trong trường hợp không thể về nhà đúng giờ hoặc phải đi công tác xa, việc gọi điện hoặc trò chuyện video cũng rất quan trọng. Hãy để trẻ biết rằng dù bạn không ở gần, sự quan tâm của bạn vẫn luôn hiện hữu.
- Nếu quá bận rộn, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ ông bà, chú, hoặc anh chị em để giúp trẻ có sự chăm sóc chu đáo và tình yêu thương trong thời gian bạn không ở bên cạnh.
Bằng cách này, dù thời gian hạn chế, các bậc phụ huynh vẫn có thể duy trì mối quan hệ gắn kết với con cái và giúp chúng cảm thấy yêu thương và an toàn.