Xôi là món ăn không hề xa lạ đối với người Việt. Xôi được dùng làm bữa sáng (hoặc dùng trong các bữa chính khác trong ngày), thường xuyên xuất hiện trên mâm cỗ vào các ngày lễ Tết, giỗ chạp. Món xôi được làm từ nguyên liệu chính là gạo nếp. Ngoài ra, có thể kết hợp xôi với các nguyên liệu khác như lạc, đậu đen, đậu xanh... Xôi cũng hay được ăn kèm với muối vừng, thịt kho, trứng, ruốc, chả... Ngoài các loại xôi mặn, các loại xôi ngọt cũng được nhiều người yêu thích.
Giá trị dinh dưỡng của món xôi
Xét về mặt dinh dưỡng, chúng ta sẽ xem xét về các dưỡng chất mà gạo nếp - thành phần chính tạo nên món xôi có thể mang lại cho cơ thể.
Theo báo Sức khỏe & Đời sống, bác sĩ Bùi Thị Yến NhiBệnh viện Đại học Y dược TP. Hồ Chí Minh, Cơ sở 3 cho biết gạo nếp chứa nhiều tinh bột, protein, axit amin, chất béo, đường, canxi, phốt pho, sắt, vitamin nhóm B...
Lượng canxi trong gạo nếp khá dồi dào, có lợi ích trong việc củng cố độ vững chắc của xương răng. Ngoài ra, vitamin nhóm B trong gạo nếp có nhiều tác dụng đối với cơ thể như tăng cảm giác thèm ăn, cải thiện tình trạng mất ngủ, nuôi dưỡng thần kinh.
Theo quan điểm của y học cổ truyền, gạo nếp có vị ngọt, tính ấm. Nó được xếp vào nhóm thuốc bổ, có tác dụng vào kinh phế và tỳ vị.
Có thể thấy, món xôi được nấu từ gạo nếp có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng không phải ai cũng nên ăn món này.
Những người không nên ăn xôi
- Người bị viêm dạ dày tá tràng
Gạo nếp có chứa tinh bột là amylopectin phân nhánh. Chất này khó tiêu hóa và tủy phân ở ruột, dạ dày. Ngoài ra, nó còn có thể kích thích dạ dày co bếp, làm tăng tiết axit. Vì vậy, xôi là món không thích hợp với những người đang bị viêm dạ dày tá tràng cấp, vừa trải qua phẫu thuật đường tiêu hóa hoặc bị u ở đường tiêu hóa.
Người bị những bệnh này nên chọn ăn các món dễ tiêu hóa như cháo, súp thay vì ăn xôi.
- Người mới ốm dậy
Tinh bột dạng amylopectin trong gạo nếp tạo ra tính dẻo dính của món xôi. Khi ăn xôi, nhiều người sẽ cảm thấy dễ bị đầy bụng, khó tiêu. Vì vậy, người có hệ tiêu hóa kém, người già, trẻ nhỏ nên hạn chế ăn xôi để tránh gặp các tình trạng khó chịu, khó tiêu.
Gạo nếp là thực phẩm mà những người đang bị mụn nhọt, bị mưng mủ không nên ăn nhiều. Món xôi gây ra tình trạng khó tiêu. Đối với những người mới phẫu thuật, nó có thể gây ra tình trạng sưng viêm, mưng mủ. Nên kiêng đồ nếp đến khi vết thương lành.
- Người thừa cân, béo phì
Xôi là món ăn không phù hợp với những người đang cần giảm cân. Xôi được nấu từ gạo nếp kết hợp cùng các nguyên liệu khác như lạc, đậu, dừa nạo, nước cốt dừa... ăn kèm với thịt, trứng sẽ tạo thành món ăn có lượng calo lớn. Một đĩa xôi (chưa bao gồm đồ ăn kèm) đã có thể cung cấp 600 calo cho cơ thể, trong khi đó một bát phở chỉ cung cấp khoảng 400 calo...
Người muốn giảm cân, người đang bị thừa cân, béo phì nên hạn chế ăn xôi. Ăn xôi cũng giống như ăn cơm, tức là đưa vào cơ thể một lượng lớn tinh bột. Ăn quá nhiều xôi sẽ khiến bạn dễ bị tăng cân.
- Người bị tiểu đường, mỡ máu
Những người bị mỡ máu cao, tiểu đường nên hạn chế ăn xôi. Nguyên nhân là do gạo nếp (nguyên liệu chính để tạo ra món xôi) chứa nhiều tinh bột, chất béo và có chỉ số đường (GI) cao hơn so với gạo tẻ. Việc ăn xôi (và các món làm từ gạo nếp) có thể khiến người bệnh khó kiểm soát tình trạng bệnh.
Dù ăn xôi ngọt hay xôi mặn, món ăn này vẫn cung cấp nhiều carbohydrate và natri. Vì vậy, người bị bệnh tiểu đường, mỡ máu cao, béo phì tốt nhất không nên ăn xôi.
Ngoài ra, những người đang bị sốt, ho cơ đờm vàng, chướng bụng... cũng không nên ăn xôi.
Xôi là món ăn quen thuộc, được nhiều người yêu thích. Tuy nhiên, những người bị thừa cân, béo phì, bị mỡ máu cao, bị tiểu đường, bị bệnh liên quan đến tiêu hóa... tốt nhất không nên ăn món này.
