Người xưa có câu: “Ngàn người kiếm tiền, không bằng một người ngủ yên.” Câu nói này có ý nghĩa gì?
Chắc hẳn có nhiều người đọc lên sẽ hiểu sai về ý nghĩa của câu. Hiểu theo nghĩa đen thì chúng ta dường như thấy câu nói muốn chỉ ra rằng một nghìn người làm việc chăm chỉ để kiếm tiền không bằng một người ngủ sẽ kiếm được nhiều tiền hơn.
Cũng có nhiều người khác cho rằng nghìn người chăm chỉ kiếm tiền này là nhân viên, người ăn ngủ chính là sếp, dù không làm vẫn có tiền.
Nhưng đó không phải là nội hàm đích thực của câu nói này, ''một nghìn'' trong câu tục ngữ này không chỉ ám chỉ một nghìn người mà nói nhiều người với số lượng lớn. Vì vậy, câu này nên hiểu là: nhiều người đi kiếm tiền, không bằng một người ngủ yên.
Tại sao cổ nhân lại nghĩ như vậy?
Trong câu tục ngữ trên, người đang ngủ không dùng để chỉ người sống mà là tổ tiên đã khuất. Người xưa mô tả rằng sau khi một người qua đời, thì giống như đi vào giấc ngủ ngàn thu.
Người xưa rất tin vào phong thủy, câu nói xuất phát từ cuộc sống, tự nhiên có rất nhiều câu nói liên quan đến phong thủy.
Trong việc xây dựng nhà cửa, người xưa rất chú trọng đến hình thái phong thủy, họ tin rằng phong thủy tốt sẽ mang lại may mắn, ngược lại phong thủy xấu có thể mang lại xui xẻo.
Thời xưa có hai loại nhà, một là dương trạch, nơi ở của người sống, hai là âm trách, nơi người đã khuất ở, cũng chính là nơi an táng của tổ tiền.
Người xưa cho rằng số mệnh của một người không chỉ ảnh hưởng bởi phong thủy dương trạch, mà còn bị ảnh hưởng phong thủy âm trạch của tổ tiên, cho nên việc xây mộ thời xưa rất được coi trọng.
Sau khi đã hiểu được quan niệm tư duy của người xưa thì câu tục ngữ này sẽ dễ dàng lý giải.
Câu nói này còn đạo lý và còn giá trị nữa không?
Nhiều người hiện nay tin rằng một cuộc sống tốt đẹp là do chính mình tạo ra chứ không phải tin tưởng vào số mệnh hay sự phù hộ của tổ tiên. Nhưng câu nói này cũng phản ánh quan niệm truyền thống của người xưa là kính trọng ông bà tổ tiên.
Ở nước Việt Nam chúng ta thì con cháu lúc nào có truyền thống hiếu kính với cha mẹ, ông bà tổ tiên. Đạo hiếu không chỉ phải hiếu thuận, kính cẩn khi cha mẹ còn sống mà là khi cha mẹ qua đời, con cái cũng phải giữ truyền thông này cho con cái về sau.
