Nhờ hiệu quả kinh tế cao từ mô hình nuôi chồn hương, ông Phạm Văn Tuấn (45 tuổi, ngụ Bình Thủy, TP.Cần Thơ) thu về hàng trăm triệu, thậm chí cả tỷ đồng mỗi năm, là tấm gương làm giàu cho nhiều người học hỏi.
Nghề lạ ở Việt Nam, nuôi loài thú lạ, cho ăn rau củ, vốn ít mà lãi tiền tỷ mỗi năm
Đến với trang trại của ông Phạm Văn Tuấn (45 tuổi, ngụ Bình Thủy, TP.Cần Thơ), nhiều người không khỏi choáng ngợp khi chứng kiến hơn 200 con chồn hương nằm ngủ say sưa trong tiếng nhạc trữ tình, nhạc thiền. Mỗi năm, ông Tuấn xuất bán hàng trăm con chồn giống với giá 10 triệu đồng/cặp (con đực 4 triệu, con cái 6 triệu đồng/con). Nhờ đó, ông có thu nhập hơn 1 tỷ đồng/năm.
Từng là một công chức nhà nước, ông Tuấn ban đầu chỉ tính nuôi một vài con chồn hương để giải trí sau giờ làm. Trong suốt quá trình nuôi, nhận thấy loài này sinh sản tốt, mang lại hiệu quả kinh tế cao nên quyết định nghỉ việc, đầu tư lớn làm trại nuôi. Tận dụng diện tích nhà còn trống, ông xây dựng chuồng trại, xin cấp giấy chứng nhận nuôi động vật hoang dã. Ông tìm mua 60 con chồn cái từ trại ở Bình Dương về nhân đàn. Sau gần 5 năm chịu khó tìm tòi và học hỏi, ông nhân đàn thành công và sở hữu trại nuôi gần 200 con hiện nay.
Ông Tuấn lãi tiền tỷ nhờ nuôi chồn hương
Ông Tuấn thiết kế chế độ ăn phù hợp cho chồn hương để tránh bệnh vặt. "Chồn thích ăn chuối, mít, nhưng trái cây chín độ ngọt nhiều, ăn nhiều sẽ chuyển hóa thành đường làm chồn bị béo phì. Vậy nên, chồn từ 6 tháng trở đi, tôi chủ yếu cho ăn cá sống, đầu chuột qua sơ chế", ông cho biết. Với nguồn thức ăn này, trại nuôi của ông Tuấn giảm được đáng kể chi phí thức ăn, một ngày có khi chỉ tốn chục nghìn đồng. Chồn nuôi khoảng 9 tháng có thể sinh sản. Tuy nhiên, ông Tuấn thường bỏ 3 lần chồn lên giống để khả năng sinh sản đạt kết quả tốt hơn. Mỗi năm, loài này đẻ 3 lứa, mỗi lứa 2 - 5 con.
Trong chuồng trại chồn hương, ông Tuấn thiết kế thành những khu riêng biệt dành cho chồn sinh sản, chồn hậu bị và chồn con. Để chăn nuôi đạt hiệu suất tốt nhất, ông không ngại đầu tư hệ thống lồng nuôi hiện đại, quây lưới sắt, hệ thống dẫn nước uống trực tiếp đến từng chuồng, dọn dẹp chất thải hàng ngày để tránh bệnh cho vật nuôi và mùi hôi đến gia đình và hàng xóm xung quanh.
Hiện nay, anh Tiến bán chồn hương giống (khoảng 3 tháng tuổi trở lên) với giá từ 10 triệu đồng/cặp trở lên tùy theo kích thước và trọng lượng. Chồn hương thương phẩm (từ 2,5kg trở lên) được bán với giá từ 1,4 triệu đồng - 1,5 triệu đồng/kg. Anh Tiến thu lợi nhuận từ 150 - 200 triệu đồng/năm trở lên từ mô hình nuôi chồn hương. Anh cho biết sắp tới sẽ tiếp tục mở rộng quy mô trang trại nuôi chồn hương của mình và có ý tưởng sẽ kêu gọi một số người thân, bạn bè để tham gia nuôi chồn hương để hướng đến thành lập tổ hợp tác hoặc hợp tác xã nuôi chồn hương.
Hướng dẫn kỹ thuật nuôi chồn hương
+ Kỹ thuật xây chuồng và phòng bệnh
Yếu tố đầu tiên cần chú ý trong kỹ thuật nuôi chồn hương là chuồng trại. Chuồng nuôi chồn nên làm theo hướng đông nam, mái lợp ngói hoặc lá, đảm bảo thoáng mát, cao ráo, có hệ thộng cửa sổ đóng – mở thuận tiện cho đông ấm, hè mát phù hợp với khí hậu Việt Nam.
Tùy theo số lượng chồn mà có thể thiết kế các kiểu chuồng nuôi khác nhau, nếu nuôi nhiều thì xây chuồng thành các tầng (khoảng từ 2 đến 3 tầng), mỗi tầng cao từ 0,7 đến 0,8m bằng bê tông, gỗ hay tre thật chắc chắn để đặt các lồng nuôi nhốt chồn.
Chú ý nền chuồng cần làm dốc thoải để dễ dàng thoát nước tiểu. Trên cùng một tầng, giữa các lồng nên ngăn kín để chồn không nhìn thấy nhau, có thể gây nên tình trạng bị stress. Lồng nuôi nhốt chồn hương thường được làm kiên cố bao quanh bằng lưới sắt B40 hoặc có thể đan bằng gỗ, tre nhưng phải có then cài thật chắc chắn để chồn không chui ra ngoài được.
Chuồng nuôi chồn nên làm theo hướng đông nam, mái lợp ngói hoặc lá, đảm bảo thoáng mát, cao ráo, có hệ thộng cửa sổ đóng – mở thuận tiện cho đông ấm, hè mát phù hợp với khí hậu Việt Nam.
Kích thước lồng tham khảo: Chiều cao 0,7 - 1m, rộng từ 0,8 - 1 m, dài 1,2m. Khi làm chuồng bằng gỗ, tre thì cần tạo các khe hở để phân lọt xuống dưới nền. Nếu lồng nuôi chồn đẻ thì phần đáy lại càng phải quan tâm hơn, nên làm đáy bằng gỗ nhẵn, các tấm gỗ rộng 3cm và có độ dày khoảng 1cm, chỉ để khe hở khoảng 1cm giữa các tấm để chồn con không bị lọt chân, đồng thời giữ cho khu vực lồng nuôi chồn đẻ thật yên tĩnh.
Vệ sinh chuồng trại: Đây cũng là vấn đề rất cần quan tâm, bạn phải giữ cho môi trường nuôi chồn không bị ô nhiễm, luôn khô ráo sạch sẽ vì vậy mỗi ngày đều phải quét dọn khu chuồng trại, cho phân và nước tiểu thoát ra ngoài thông qua hệ thống rãnh để tránh ô nhiễm môi trường.
+ Chọn giống nuôi
Để có những con chồn nuôi chất lượng bạn nên chọn nuôi những con nhanh nhẹn, không dị tật, lông mượt mà, mắt mũi tinh anh, không bị thương… còn nếu chọn con làm giống thì tốt nhất lấy những con nuôi từ nhỏ lên vì chúng đã có thời gian thích nghi với môi trường nuôi nhốt.
Chồn sinh sản phải từ 8 tháng tuổi trở lên. Chồn cái đến giai đoạn động đực thường phát ra tiếng kêu lạ, bỏ ăn phá chuồng còn con đực tiết ra xạ hương thơm để quyến rũ con cái. Khi đó bạn thả con đực vào để chúng giao phối, nên thực hiện ngay khi chồn động đực để có chất lượng và hiệu quả cao nhất. Khi chồn giao phối xong, bạn lại tách con cái và đực ra để nuôi riêng. Nếu sau 1 tháng không thấy chồn cái có thai thì cần tiếp tục quan sát và cho giao phối lại. Chồn mang thai trong vòng 90 ngày, sau khi sinh chồn con sẽ mở mắt sau 7 đến 10 ngày. Thời gian đầu chồn con sẽ bú sữa mẹ, đến khi được 35 ngày tuổi chồn sẽ tập ăn thức ăn của mẹ, khi được 60 ngày tuổi thì cho tách bầy.
Khi ở ngoài tự nhiên, mỗi năm chồn hương đẻ 1 lứa, khi được thuần hóa thì có thể đẻ 2 lứa, mỗi lứa đẻ từ 3 đến 6 con. Thời gian sinh sản thường từ tháng 2 đến tháng 10 âm lịch.
+ Thức ăn
Thức ăn yêu thích của chồn hương là côn trùng như kiến, mối, chim, chuột hay các loại bò sát như rắn, nhông và một số loại quả: đu đủ, chuối, cafe, mít, rễ cây… Còn đối với chồn nuôi, bạn cần cho ăn cơm với thức ăn có cá, thịt đã được chế biến. Chồn bắt từ ngoài tự nhiên về nuôi thường rất nhát nên bạn cần kiên trì tập cho chúng ăn.
Bữa ăn chính của chồn nên thực hiện vào buổi tối, bữa sáng chỉ là phụ. Bạn cần cho chồn ăn đầy đủ thức ăn và nước uống, ngoài ra để đảm bảo sự phát triển của chồn thì sẽ không thể thiếu các chất dinh dưỡng như B.complex, cám gà đậm đặc (concentrat)...
+ Phòng và trị bệnh
Việc phòng và trị bệnh là khâu quan trọng trong kỹ thuật nuôi chồn hương. Trong điều kiện nuôi nhốt, chồn hương rất dễ bị mẫn cảm với những loại thức ăn mới lạ. Chúng rất dễ bị mắc bệnh tiêu chảy, bạn nên phòng bệnh này cho chồn bằng cách trộn thuốc kháng sinh vào trong thức ăn mới.
Ngoài ra chồn hương cũng dễ mắc bệnh cầu trùng tức bệnh phân lẫn máu hoặc bị bệnh thương hàn giống như nhiều loại gia súc, gia cầm khác với biểu hiện sốt cao, phân lỏng màu vàng. Bạn có thể mua các loại thuốc thú y đặc trị, sử dụng theo hướng dẫn liều lượng thuốc/kg thể trọng trên bao bì.
