Với quan niệm của người Việt, xây nhà là một trong những sự kiện trọng đại trong cuộc đời, tiêu tốn nhiều tiền bạc và tâm tư của mỗi người. Chính vì vậy mà có nhiều đúc kết được rút ra truyền từ đời này sang đời khác. Người xưa căn dặn: “Cổng chính xuyên qua đại sảnh, nhà tan cửa nát”, đến nay hậu thế vẫn tuân theo nguyên tắc này.
“Cổng chính xuyên qua đại sảnh, nhà tan nát, người chết”
Người xưa rất chú trọng khi xây nhà, ngoài việc làm cho công trình vững chắc còn cần phải kết hợp với quy tắc phong thủy. Đối với một ngôi nhà mới xây, vị trí cổng, cửa rất quan trọng. Khi mọi người nhìn thấy một ngôi nhà mới, điều đầu tiên họ nhìn thấy là cánh cổng, có thể nói cánh cổng là bộ mặt của ngôi nhà. Câu nói “cổng chính xuyên qua đại sảnh” có nghĩa là khi xây cổng chính của một ngôi nhà, tốt nhất không nên vượt quá chiều cao của sảnh chính ngôi nhà nếu không sẽ gây ảnh hưởng không tốt. Dưới đây là các lý do:
+ Giúp ánh sáng vào nhà tốt hơn
Kinh nghiệm này hoàn toàn dựa trên cơ sở khoa học. Thông thường, những ngôi nhà nên được xây dựng hướng về phía Bắc và phía Nam vì hướng nhà như vậy có thể cho phép ánh sáng mặt trời chiếu vào nhà. Ánh sáng mặt trời rất quan trọng đối với cuộc sống hàng ngày của chúng ta, nó không chỉ mang lại sự ấm áp cho chúng ta mà tia cực tím trong ánh nắng mặt trời còn có khả năng khử trùng mạnh mẽ. Nếu ngôi nhà không được tiếp xúc lâu với ánh sáng mặt trời thì ngôi nhà sẽ có vẻ lạnh lẽo, ẩm ướt, lâu ngày sẽ gây bất lợi cho sức khỏe của những người sống ở đó. Cả người già và trẻ em đều cần được tắm nắng, điều này không chỉ giúp cơ thể ấm hơn mà còn thúc đẩy việc bổ sung canxi cho cơ thể. Nhưng nếu cổng chính cao hơn đại sảnh sẽ cản trở người sống trong nhà phòng chính tận hưởng được ánh nắng. Đối với người già khuyết tật tay chân, việc sống trong môi trường như vậy khá bất lợi. Người già máu chảy chậm, cơ thể khó làm ấm hơn, vào mùa đông họ thường sợ lạnh hơn. Nếu có thể phơi nắng thường xuyên thì tình trạng này có thể giảm bớt nhưng nếu sống trong môi trường ẩm ướt và lạnh lẽo trong thời gian dài sẽ gây bất lợi cho cơ thể và tinh thần của cá nhân.
+ Phong thuỷ cân bằng
Việc sử dụng lửa là một giai đoạn quan trọng trong quá trình biến đổi của nền văn minh nhân loại, chỉ sau khi học cách sử dụng lửa, chúng ta mới bắt đầu ăn đồ nấu chín và trí tuệ của chúng ta tăng lên rất nhiều. Bởi vì người xưa rất coi trọng lửa, trong mắt người xưa, lửa là một trong ngũ hành và là một trong những nguyên tố cơ bản cấu thành nên thế giới.
Người xưa tin rằng phương nam tượng trưng cho lửa và phương bắc tượng trưng cho nước. Chỉ khi cả hai đạt được thỏa thuận thì xã hội mới trở nên hài hòa hơn. Khi cổng hướng Nam cao hơn sảnh chính thì lửa nhiều hơn nước, người xưa cho rằng nhà như vậy rất dễ bị cháy. Mặc dù điều này có thể không hẳn là sự thật nhưng ngay cả khi ngôi nhà tiềm ẩn những nguy hiểm như vậy thì đó cũng là một điều vô cùng đáng sợ đối với những người sống bên trong.
+ Dễ dàng ứng cứu khi gặp sự cố
Con người ta khi xây nhà đều hy vọng có thể sống trong hòa bình, ổn định, nếu ngôi nhà như vậy có khả năng xảy ra hỏa hoạn thì không ai sẵn lòng ở lâu trong ngôi nhà như vậy. Đặc biệt, những ngôi nhà mà người cổ đại sinh sống hầu hết đều có kết cấu bằng gỗ, một khi đám cháy bùng phát trong những ngôi nhà như vậy sẽ rất khó dập tắt. Thế nên người xưa rất cảnh giác với những ngôi nhà có cổng chính cao hơn sảnh chính, chính điện, vì tin rằng sống trong những ngôi nhà như vậy sẽ dễ gặp tai họa.
Với sự phát triển không ngừng của xã hội, nhiều câu nói thông thường không còn ý nghĩ nhưng một số trong đó vẫn có giá trị tham khảo đặc biệt là khi xây nhà không được để “cổng chính xuyên qua đại sảnh” .
