Quà tặng người tình: Chiếc quạt lông
Tương truyền, vì ham mê võ nghệ, Hoàng Nguyệt Anh, với cái tên cúng cơm A Sửu, theo dọc danh dự trên núi. Sau khi hoàn thành việc học võ, bà được vị sư phụ tặng cho chiếc quạt lông vũ, cùng với hai chữ “minh”, “lượng” và dặn dò: “tên hai chữ này chính là đức lang quân như ý của con”.
Gia Cát Lượng trong lần đầu tới cầu hôn, cô gái xấu xí tóc vàng, da đen đã tặng chàng một chiếc quạt lông và hỏi: “Gia Cát tiên sinh, có biết tại sao tôi lại tặng ngài quạt lông không?” Gia Cát Lượng nói: “Là lễ nhẹ nhưng nghĩa tình thì nặng phải chăng?” A Sửu cô nương nói: “Còn ý nghĩa thứ hai?”. Gia Cát Lượng suy nghĩ mà không thể giải đáp. A Sửu nói tiếp: “Thưa Gia Cát tiên sinh, tiên sinh vừa cùng gia phụ đàm luận thiên hạ đại sự, tâm mang đại kế, khí vũ hiên ngang, say mê hứng thú. Nhưng mà, tôi phát hiện khi ngài nói tới Tào Tháo, Tôn Quyền thì chân mày hiện rõ ưu tư. Tôi tặng ngài chiếc quạt này là để ngài che mặt những khi như vậy”.
Qua câu nói đầy ngụ ý của Hoàng Nguyệt Anh, Gia Cát Lượng có thể thấu hiểu được tâm ý của bà không muốn chồng mưu sự bất thành vì dao động tình cảm, và món quà bà tặng sẽ như thứ bảo bối giúp ông che giấu cảm xúc, suy nghĩ thực sự trước đối phương. Sau khi kết duyên cùng tài nữ Nguyệt Anh quạt lông vũ trở thành vật bất ly thân với Khổng Minh – Gia Cát Lượng. Ông luôn coi nó như thứ bấu vậy luôn phải nâng niu trân trọng. Chiếc quạt cùng áo bát quái và người vợ gắn bó từ thuở hàn vi vẫn là những bảo vật đáng giá nhất mà Gia Cát Lượng luôn gìn giữ bên mình.
Cưới người vợ xấu xí nhưng đầy bản lĩnh
Gia Cát Lượng là người có trí tuệ siêu phàm, thận trọng mọi việc, bách chiến bách thắng, tiếng tăm lẫy lừng từ xưa tới nay. Vậy mà, ông lại kiên quyết cưới cô gái “xấu xí hơn người” Hoàng Nguyệt Anh làm vợ.
Hoàng Nguyệt Anh là một cô gái thô kệch, tóc vàng, da đen, thậm chí trên da còn nổi lên chút nhăn nheo như da gà khiến người ngoài nhìn vào không khỏi “phát run”. Nhưng phẩm chất đức hạnh của bà lại nổi tiếng khắp nơi xa gần. Bà là con gái của danh sĩ Hoàng Thừa Ngạn ở Hà Nam.
Trong “Tam Quốc Diễn Nghĩa” có viết một đoạn với ý chê cười Gia Cát Lượng, rằng việc thành thân của ông là do chính cha vợ Hoàng Thừa Ngạn làm mai mối. Ý rằng Hoàng Thừa Ngạn là nhà gái mà lại phá vỡ quan niệm thế tục, tự mình tìm đến nhà Gia Cát Lượng, hỏi: “Ta nghe nói tiên sinh đang kén vợ. Ta có một cô con gái xấu xí, tóc vàng, da đen, muốn được gả cho tiên sinh, tiên sinh có đồng ý không?” Gia Cát Lượng nghe xong, không nói lời nào mà lập tức đồng ý. Hoàng Thừa Ngạn liền đánh chiêng gõ trống đốt pháo và tự mình đưa con gái tới Long Trung gả cho Gia Cát Lượng.
Kỳ thực, trước đó Gia Cát Lượng sớm đã hiểu rõ đạo đức của Hoàng Thừa Ngạn đồng thời đã có nghe qua về tài đức của Hoàng Nguyệt Anh cho nên ông đã đồng ý hôn sự này.
Có lẽ, Hoàng Thừa Ngạn cũng đã nhìn thấu tâm tư của Gia Cát Lượng, Hoàng Thừa Ngạn cho rằng: “Gia Cát Lượng đối với những tiểu thư khuê các xinh đẹp thì đều không có để ý, hẳn là vì tâm trí còn đặt ở việc quốc gia đại sự. Người mà Gia Cát Lượng cần là một người vợ tài đức, khéo lo toan việc nhà chứ không phải một tiểu thư xinh đẹp có xuất thân từ gia đình quyền thế.” Vì vậy, Hoàng Thừa Ngạn mới liều lĩnh làm mai mối cho con gái mình.
Nói về Gia Cát Lượng, nhìn thì như thể ông đồng ý một cách tùy tiện nhưng kỳ thực là đã trải qua “nghĩ sâu tính kỹ” rồi.
Trên thực tế không phải Hoàng Thừa Ngạn tự đưa con gái tới mà là Gia Cát Lượng đã tới Hoàng phủ đề cầu hôn. Hoàng Thừa Ngạn đã chuẩn bị sẵn mọi việc và thông báo với người nhà: “Chỉ cần Gia Cát Lượng tới, không cần thông báo mà hãy mời vào.“
Truyền thuyết kể lại rằng:
Gia Cát Lượng lần đầu tới Hoàng phủ đã rất cao hứng. Khi tới nơi, ông đẩy cổng bước vào, đột nhiên, hai con chó rất to ở hành lang giữa hai căn nhà chính nhảy chồm ra và lao thẳng tới chỗ Gia Cát Lượng. Một a hoàn ở dưới mái hiên thấy vậy liền chạy đến dùng tay phát mạnh vào trán hai con chó. Thoáng chốc, hai con chó đã dừng lại, không nhảy lên nữa. Khi a hoàn kia véo tai hai con chó thì chúng rất ngoan ngoãn và nhanh nhẹn đi về chỗ hành lang rồi ngồi xổm xuống. Gia Cát Lượng ban đầu có chút hoảng sợ, nhưng sau khi nhìn kỹ mới phát hiện ra hai con chó là hai cỗ máy được làm từ gỗ. Ông liền bật cười ha hả.
Hoàng Thừa Ngạn ra nghênh đón Gia Cát Lượng thấy vậy cũng bật cười vui vẻ.
Gia Cát Lượng nhìn thấy Hoàng Thừa Ngạn bèn khen hai con chó gỗ được chế tác thật thần kỳ. Hoàng Thừa Ngạn nói: “Con chó gỗ là do tiểu nữ trong lúc rãnh rỗi đã làm chơi, không ngờ lại khiến tiên sinh sợ hãi, thật là có lỗi quá!”
Gia Cát Lượng vừa đi vào vừa ngắm nhìn bốn phía và thấy trên vách tường có treo một bức tranh vẽ cảnh trong vườn hoa. Hoàng Thừa Ngạn lập tức giải thích: “Bức tranh này do tiểu nữ vẽ, xin đừng chê cười!”
Sau đó, Hoàng Thừa Ngạn lại chỉ vào luống hoa rực rỡ bên ngoài cửa sổ và nói: “Những cây hoa này đều là do tiểu nữ một tay trồng, tưới tiêu, nhổ cỏ và chăm bón.“
Sau khi Gia Cát Lượng cưới Hoàng Nguyệt Anh về, hàng xóm láng giềng đều chỉ nhìn bên ngoài mà mỉa mai nói: “Đừng ai học Khổng Minh lấy vợ quá xấu!” Nhưng họ đâu biết được rằng, khi chứng kiến chú chó gỗ, bức tranh vẽ, hoa cỏ, Gia Cát Lượng sớm đã biết được tài năng của Hoàng Nguyệt Anh. Ngay thời điểm ở Hoàng phủ, Gia Cát Lượng biết rõ đây chính là người mà ông tìm, thậm chí ông còn cho là mình phải may mắn mới cưới được người vợ hiền đức lại tài năng này.
Sau khi Hoàng Nguyệt Anh về chung sống ở nhà Gia Cát Lượng, từ việc trồng trọt, nấu cơm, việc nặng việc nhẹ trong và ngoài nhà, bà đều một tay thu xếp thỏa đáng. Gia Cát Lượng hoàn toàn có thời gian và đặt hết tâm trí vào việc quốc sự.
Bạn bè của Gia Cát Lượng như Thôi Châu Bình ở Bác Lăng, Quảng Nguyên ở Toánh Xuyên Thạch và Từ Nguyên Trực thường xuyên đến nhà ông uống rượu làm thơ, đàm luận quốc sự. Người vợ xấu xí này luôn luôn làm cơm, rượu trắng chu đáo vui vẻ để tiếp đãi khách. Ban đầu, những người bạn này tới nhà Gia Cát Lượng mà gặp Hoàng Nguyệt Anh thì đều cảm thấy không tự nhiên, nhưng dần dà do sự chu đáo nhiệt tình của bà, mọi người lại cảm thấy như ở nhà. Thái độ của họ cũng dần dần cải biến, từ chỗ coi thường miệt thị đến chỗ cung kính, coi trọng. Gia Cát Lượng là một người có tính sĩ diện, nên thấy bạn bè vui vẻ thì trong lòng cũng thấy vô cùng ưng ý.
Trong “Tam Quốc Diễn Nghĩa” miêu tả Gia Cát Lượng lục xuất kỳ sơn, bảy lần bắt Mạnh Hoạch, uy chấn Trung Nguyên, phát minh ra một loại phương tiện vận chuyển mới gọi là “Trâu gỗ ngựa máy”, giải quyết được việc vận chuyển lương thảo cho hơn 10 vạn đại quân. Loại phương tiện này còn tiên tiến hơn phương tiện hiện đại vì nó không cần nguồn năng lượng. Phát minh ra vũ khí mới “Nỏ Liên Châu”, để chắn chướng khí mà phát minh ra “Gia cát hành quân tán”, “Ngọa Long Đan”. Trên thực tế, những phát minh này đều là do vợ của ông chỉ bảo và giúp đỡ.
Gia Cát Lượng có cống hiến lớn cho Thục Quốc là điều ai ai cũng biết, nhưng mà cống hiến của Hoàng Nguyệt Anh kỳ thực cũng không phải nhỏ.
Sau ba lần Lưu Bị đến mời, Gia Cát Lượng đã đi theo Lưu Bị ra sống vào chết. Người vợ xấu xí của ông ở nhà chăm sóc con trai Gia Cát Chiêm và chờ đợi tin lành. Bà còn dạy người nhà ở Long Trung trồng dâu nuôi tằm dệt vải, nghề tơ tằm thời ấy đã góp phần thúc đẩy kinh tế xã hội phát triển.