Theo Luật hiện hành thì cán bộ công chức viên chức tham gia BHXH mức lương nhà nước quy định thì lương hưu sẽ được tính bình quân của những năm làm việc cuối. Nhưng Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đi vào thực tiễn thì sẽ có thay đổi liên quan tới cách tính này.
Cụ thể, đối với khu vực doanh nghiệp, Luật bảo hiểm xã hội 2024 vẫn giữ nguyên quy định mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu, trợ cấp một lần là bình quân toàn bộ quá trình đóng.
Người lao động khối nhà nước đóng BHXH từ 1/1/2025 sẽ được tính lương hưu như cách tính của khối tư nhân
Trong khi đó thì người lao động khu vực nhà nước sẽ có cách tính lương hưu bằng cách tính bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội trong khoảng thời gian 5 đến 20 năm cuối trước khi nghỉ hưu, tuỳ từng thời điểm tham gia BHXH. Những cán bộ công chức viên chức đóng bảo hiểm xã hội từ 1/1/2025 trở đi tính bình quân toàn bộ quá trình đóng, tương tự khu vực doanh nghiệp.
Nếu người lao động lại có thời gian đóng BHXH ở cả hai khu vực thì tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng chung của hai giai đoạn.
Chính phủ sẽ có quy định chi tiết nội dung này và mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng trong một số trường hợp đặc biệt.
Nhiều ý kiến cho rằng việc tính lương của khối nhà nước lấy bình quân những năm cuối sẽ có lợi hơn khối doanh nghiệp. Nhưng thực tế không phải người lao động nào tiền lương đóng Bảo hiểm xã hội của những năm cuối cũng cao hơn những năm trước đó, đặc biệt là người làm việc trong khu vực ngoài nhà nước. Bởi vậy, không phải cứ tính theo những năm cuối là được lợi hơn.
Hiện người lao động thuộc khu vực Nhà nước khi tính mức lương hưu cũng tính trên cơ sở mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội của một số năm cuối trước khi nghỉ hưu. Tuy nhiên, Luật bảo hiểm xã hội đã có quy định lộ trình tiến tới tính toàn bộ quá trình đóng Bảo hiểm xã hội như đối với khu vực ngoài Nhà nước.
Luật BHXH năm 2024 đã quy định mức tham chiếu dùng để tính mức đóng, mức hưởng một số chế độ Bảo hiểm xã hội và do Chính phủ quyết định. Khi chưa bãi bỏ mức lương cơ sở thì mức tham chiếu quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội 2024 bằng mức lương cơ sở.
Khi mức lương cơ sở bị bãi bỏ thì mức tham chiếu không thấp hơn mức lương cơ sở tại thời điểm đó. Mức tham chiếu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế, phù hợp với khả năng của ngân sách Nhà nước và Quỹ Bảo hiểm xã hội.
