Tưởng bị ung thư giai đoạn cuối vì ký sinh trùng
Bao nhiêu năm làm nghề, nhưng GS.TS Nguyễn Văn Đề, giảng viên Trường đại học Y Hà Nội vẫn còn nhớ mãi trường hợp bệnh nhân N.Đ.T. (Nghệ An) được chuyển đến bệnh viện cấp cứu trong tình trạng hấp hối người gầy đét, bụng trướng to, lơ mơ mất tri giác. Trước đó, gia đình T. đã chuẩn bị lo hậu sự cho T.
Được biết, T được đưa đi điều trị tại bệnh viện tỉnh nhưng không có kết quả. T. được chuyển viện lên tuyến trung ương. Kết quả CT, chụp cộng hưởng từ xác định ung thư gan lan tràn kín gan (đa ổ) không còn khả năng cứu chữa, được bệnh viện trả về.
May mắn thay, bố bệnh nhân không bỏ cuộc nên đã đưa T. đến GS.TS Đề để chạy chữa.
Kết quả siêu âm các khối u giống hình ảnh ổ sán, xét nghiệm máu tỷ lệ dương tính sán lá gan lớn rất cao. Sau ba đợt điều trị, khối u đã hết, bệnh nhân khỏe mạnh trở lại, tăng hơn 10kg.
 |
| Một con sán chui ra từ ngực bệnh nhân. |
GS.TS Đề cho hay, T. không phải là bệnh nhân duy nhất bị sán lá gan lớn được chẩn đoán nhầm là ung thư gan. Sán lá gan lớn Fasciola trước khi vào ký sinh trong đường mật đã phá hủy tổ chức gan, gây ra những ổ tổn thương dạng u hay apxe với tổ chức hoại tử không đồng nhất.
Đặc biệt, bệnh sán lá gan lớn có khi gây nên những triệu chứng cấp tính rầm rộ như sốt, đau hạ sườn phải hoặc vùng thượng vị nên dễ nhầm với các bệnh về gan mật hoặc dạ dày.
Bệnh nhân bị sán lá gan thường mệt mỏi, kém ăn, rối loạn tiêu hóa, xét nghiệm máu bạch cầu ái toan tăng, siêu âm phát hiện các tổn thương về gan, nhưng cũng có khi không biểu hiện triệu chứng gì, chỉ khi khám sức khỏe định kỳ phát hiện khối u trong gan.
Hoặc có trường hợp chỉ mẩn ngứa, nổi mề đay hay ho kéo dài, thậm chí có trường hợp còn tràn dịch màng phổi hay màng tim hoặc u phổi. Hậu quả bệnh sán lá gan lớn có thể dẫn tới tử vong do vỡ bao gan, xuất huyết hoặc sốc nhiễm trùng do viêm phúc mạc...
Lạc chỗ, chu du khắp nơi
Theo GS.TS Đề, ngoài chuyện sán lá gan lớn dễ nhầm lẫn với u gan và ung thư gan, còn có những con sán lá gan lớn đục xuyên từ gan ra bên ngực, rồi chui vào tuyến vú gây bệnh cảnh giống như apxe vú (sưng, nóng, đỏ, đau) nhưng chọc dò hút mủ lại không có mủ.
Sau đó vài hôm, sán lá gan lớn tự chui ra ngoài qua lỗ chọc dò và bệnh nhân bắt được.
 |
| Bà N.T.H chỉ vết sẹo, nơi con sán lá gan đục gối chui ra. |
Đó là trường hợp bà N.T.H. (57 tuổi, ở Quảng Bình) với con sán lá gan lớn có kích thước 1x2cm, còn cử động khỏe... Hoặc bệnh nhân L.T.H. (11 tuổi, Thanh Oai, Hà Nội) bị khối u ở gan, sau đó sưng to khớp gối và có con sán lá gan lớn chui ra từ khớp gối...
Loại sán này chủ yếu ký sinh ở động vật ăn cỏ như trâu, bò, cừu, lạc đà... và có thể ký sinh gây bệnh ở người. Sán ký sinh trong hệ thống gan mật, chúng đẻ trứng theo dịch mật xuống ruột và theo phân ra ngoài môi trường.
Ở ngoài môi trường, trứng sán rơi xuống nước, nở ấu trùng lông chui vào ốc thích hợp (ốc Lymnae - loài ốc không có nắp) phát triển thành ấu trùng đuôi bơi tự do trong nước và bám vào rau cỏ thủy sinh.
Người hay ăn sống thực vật thủy sinh như rau ngổ, rau cải xoong, rau muống nước, rau cần hay uống nước lã có ấu trùng... sẽ bị nhiễm bệnh.
Khi ăn phải ấu trùng sán lá gan lớn vào đường tiêu hóa, sau một giờ ấu trùng thoát kén và xuyên qua thành ruột. Sau hai giờ xuất hiện trong ổ bụng, chúng tiếp tục xuyên vào gan và đến gan vào ngày thứ sáu, nằm trong nhu mô gan gây những ổ hoại tử lớn.
Trên động vật ăn cỏ, sán lá gan lớn di chuyển vào ống mật để ký sinh, đẻ trứng ở đó và tiếp tục chu kỳ mới. Còn ở người, chỉ có một số trường hợp sán lá gan lớn tới ống mật và chỉ vào được ống mật chúng mới đẻ trứng, có thể tồn tại ở người từ 9-13,5 năm.
Do người chưa phải là vật chủ thích hợp nên sán non còn di chuyển đi nhiều nơi như xuống đại tràng hoặc ra thành ngực hoặc đến tuyến vú, khớp gối, thậm chí chui cả xuống buồng trứng, tinh hoàn, màng phổi...
Cảm động hôn lễ của chú rể 67 tuổi và cô dâu 94 tuổi Mối tình hiếm có tuổi xế chiều của chú rể 67 tuổi và cô dâu 94 tuổi này nhận được lời chúc phúc chân thành của những người già và các nhân viên phục vụ trong viện dưỡng lão. |
