Đông Á nói chung đều có nét tương đồng trong phong tục đón Tết Âm. Mỗi quốc gia có thể khác nhau và xê xích về ngày giờ đôi chút nhưng đều là ngày lễ đón năm mới theo cách tính của tuần mặt Trăng. Thậm chí với sự gần cận về mặt địa lý, các nước còn được giao thoa văn hóa tạo nên sự giống nhau về tập quán và nghi thức đón Tết. Vào những ngày cuối năm, không riêng ở đâu, Đông Á tưng bừng như một bữa đại tiệc. Bán đảo Triều Tiên cũng không nằm ngoại lệ.
 |
| Tết cổ truyền ở quốc gia bí ẩn nhất thế giới. |
Tuy vậy, có vẻ chúng ta dễ dàng tìm kiếm được các thông tin và hình ảnh về ngày tết của Hàn Quốc hơn Bắc Triều Tiên. Đó là bởi "quốc gia bí ẩn" này đã từng không được có cái Tết cổ truyền trong một khoảng thời gian khá dài kể từ sau khi Cộng hòa Dân chủ Nhân dân thành lập. Suy nghĩ cho rằng Tết truyền thống là lưu giữ tàn tích của chế độ phong kiến cũ đã khiến Thủ tướng Kim Nhật Thành ra sắc lệnh dỡ bỏ, và người dân Triều Tiên từ lâu chỉ còn được nghỉ 1 ngày vào dịp Tết Dương.
Đến năm 1989, các phương tiện truyền thông Triều Tiên mới bắt đầu khuyến khích người dân trở lại với Tết truyền thống. Nhà nước Triều Tiên cũng đã đồng tình xác lập lại phong tục này. Theo đó, người Triều Tiên sẽ được nghỉ Tết 3 - 4 ngày. Đó cũng là khoảng thời gian họ thăm hỏi gia đình, bày tỏ lòng thành với tổ tiên, ăn uống mừng năm mới và không quên sự biết ơn đối với các vị lãnh đạo của họ, đặc biệt là cố chủ tịch Kim Jong Il.
Xét về nhiều mặt, Tết của người Triều Tiên cũng tương tự Tết tại Việt Nam hoặc Trung Quốc. Thay vì bánh chưng hay bánh tét như Việt Nam, người Triều Tiên ăn loại bánh có tên songpyeong.
Theo tờ Chosun Ilbo, songpyeong là một loại bánh gạo nấu chín, thường được đặt hoặc gói trong lá để định hình. Loại songpyeong này cũng có ở Hàn Quốc, nhưng của người Triều Tiên làm nhỏ hơn và trang trí hoa văn khác nhau.
 |
| Hình ảnh món songpyeong truyền thống. |
Trong ngày cuối cùng của năm cũ, người dân Triều Tiên chuẩn bị một chiếc rổ lớn làm bằng rơm và treo trước cửa nhà để xua đi cái xui xẻo của những ngày đã qua cũng như đón may mắn và tốt đẹp đến với năm mới. Những đứa trẻ sẽ cố gắng thức qua thời điểm nửa đêm vì theo truyền thuyết dân gian Triều Tiên, nếu chúng ngủ quên vào thời điểm này, mắt sẽ bị biến thành màu trắng.
Ngày đầu năm, người Triều Tiên thức dậy từ rất sớm, khi mặt trời vừa ló. Mỗi người sẽ lấy một ít tiền cho vào trong hình nộm bằng rơm, sau đó đem bỏ ra ngoài phố để đuổi tà ma, đón vận may. Các thành viên trong gia đình quây quần bên người ông cao tuổi nhất trong nhà để tổ chức nghi lễ Cha-rye (lễ tạ ơn gia tiên). Cả nhà sẽ cùng nhau dùng Ttok-kuk, món ăn được làm từ nước cơm, với chiếc bánh gạo và đậu xanh trong đó. Ttok-kuk có ý nghĩa là “tăng xuân”, họ tin rằng vào ngày đầu tiên của năm mới nếu dùng một bát Ttok-kuk thì họ sẽ được thêm một tuổi nữa.
Sáng mùng 1, mọi người đều diện trang phục truyền thống của dân tộc mới may dành riêng cho dịp Tết, có tên gọi Solbim, thường sặc sỡ vì được trang trí bằng 5 màu chính. Những người đàn ông sang nhà hàng xóm để chúc mừng nhau, phụ nữ thì không được phép tham gia vào tục lệ này, vì người dân Triều Tiên vẫn tin rằng gia đình sẽ gặp nhiều xui xẻo trong cả năm nếu người xông đất là phụ nữ. Do vậy họ thường giết thời gian bằng cách chơi một loại cờ dân gian có tên gọi là Yut Nori và cùng nhau chia sẻ đồ ăn, ca hát và nhảy múa.
Đến xế chiều, người ta lấy tóc rụng được thu thập trong năm đem ra đốt, mong sự bình an cho cả năm.
 |
| Quảng trường Kim Il-sung, nơi người Triều Tiên tụ họp ngày đầu năm. |
Trong số các nghi thức truyền thống của Triều Tiên, một điểm đáng lưu ý là họ sẽ tụ họp trước Quảng trường Kim Il-sung. Đây sẽ là nơi người dân Bình Nhưỡng dâng hoa và cúng trước bức tượng khổng lồ của hai vị lãnh đạo quá cố Kim Il-sung và Kim Jong-il.
Theo nhiều tài liệu, dù không bắt buộc nhưng ngay cả những người dân ở các vùng ngoài Bình Nhưỡng cũng sẽ xem việc đi dâng hoa cho hai vị lãnh đạo là nghi thức cần thiết.
Tuy ngày Tết ngắn ngủi và mang nhiều dư vị của chế độ nhưng đây là khoảng thời gian vui tươi hạnh phúc nhất của năm. Daily NK cho biết, những gia đình khá giả sẽ đón Tết sum vầy đầy đủ, còn những người nghèo khó trong tình trạng thiếu lương thực của đất nước sẽ tận dụng cơ hội được “ban lộc” bằng củi sưởi ấm và thức ăn. Đó là lúc một kỳ nghỉ đơn giản, với cơm canh tươm tất cũng đủ ấm áp.
Những phong tục đón Tết kỳ quặc trên thế giới Đánh nhau với hàng xóm, mặc đồ lót đỏ, đón giao thừa ở nghĩa trang... là những phong tục đón năm mới kỳ quặc trên thế giới. |
