Để nâng cao khả năng thông minh và học tập cho trẻ, nhiều bậc phụ huynh thường phải tiêu tốn không ít thời gian để cân nhắc về chế độ dinh dưỡng, lựa chọn các thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất, và omega-3, hay tìm kiếm các sản phẩm bổ sung hỗ trợ sự phát triển trí tuệ.
Dù rằng dinh dưỡng là một phần không thể thiếu trong việc phát triển não bộ, những yếu tố khác cũng đóng vai trò quan trọng không kém.
Theo các chuyên gia, có hai yếu tố chủ chốt có thể giúp trẻ phát triển bộ não một cách hiệu quả và nâng cao khả năng tập trung, được biết đến như là "thuốc bổ não".
Lợi ích bất ngờ của tập thể dục đối với sự phát triển não bộ
Tập thể dục không chỉ là một hoạt động thể chất mà còn là "viên thuốc" quý giá cho sự phát triển của não bộ. Trong quá khứ, tổ tiên chúng ta đã phải di chuyển một quãng đường dài để kiếm sống, và hành động này đã tạo ra một ảnh hưởng sâu sắc đến não bộ con người. Khi chúng ta vận động, não sẽ tiết ra dopamine, giúp cải thiện năng lượng và khả năng ghi nhớ, đồng thời tạo ra cảm giác thoải mái.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng, sau khi tập thể dục, chất dẫn truyền thần kinh như dopamine và serotonin được giải phóng, giúp tái tạo năng lượng và nâng cao tinh thần. Hơn nữa, một protein quan trọng có tên là BDNF được sản sinh, góp phần cải thiện khả năng học tập, đặc biệt là ở trẻ em.
Giáo sư John Reddy từ Đại học Harvard khẳng định rằng việc vận động có thể giúp trẻ em học từ vựng hiệu quả hơn tới 20% so với bình thường. Do đó, việc tích cực khuyến khích các hoạt động thể chất ở trường học là điều cần thiết cho sự phát triển toàn diện của trẻ.
Bắt đầu tập thể dục từ khi còn nhỏ không chỉ giúp cải thiện sức khỏe mà còn tạo điều kiện cho sự phát triển của hệ thần kinh. Các chuyên gia đã hướng dẫn một số bài tập phù hợp với độ tuổi cho trẻ, để có thể khơi dậy niềm yêu thích vận động và mang lại lợi ích lâu dài.
Bắt đầu tập thể dục từ khi còn nhỏ không chỉ giúp cải thiện sức khỏe mà còn tạo điều kiện cho sự phát triển của hệ thần kinh
Khai thác giai đoạn vàng phát triển não bộ 0-3 tuổi
Giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi được coi là thời điểm vàng để phát triển não bộ của trẻ. Lúc này, việc tích hợp các phản xạ nguyên thủy và hình thành các chuyển động cơ bản rất quan trọng. Cha mẹ có thể hỗ trợ trẻ bằng cách rèn luyện các kỹ năng vận động thô như lật, ngồi, bò, đi, chạy, nhảy và đá. Trong giai đoạn từ 8 đến 18 tháng tuổi, trẻ sẽ tập bò, vì vậy mẹ có thể tạo ra một "mê cung đường hầm" từ hộp các tông và đệm mềm để kích thích phát triển cơ bắp. Khi trẻ đã biết đi và chạy, cha mẹ nên đưa trẻ đến công viên để tham gia các hoạt động như chạy, nhảy, leo cầu thang, chơi với bóng và đuổi bắt bong bóng.
Khai thác tiềm năng vận động của trẻ từ 3-6 tuổi
Giai đoạn từ 3 đến 6 tuổi là thời điểm vàng cho sự phát triển vượt trội của thùy đỉnh não bộ liên quan đến vận động. Trong giai đoạn này, trẻ sẽ thu nhận nhiều kỹ năng hơn thông qua các hoạt động thể chất. Khi trẻ thường xuyên tham gia vào các hoạt động thể thao, kết nối thần kinh trong não bộ sẽ ngày càng hoàn thiện và linh hoạt hơn.
Bắt đầu từ 3 tuổi, phụ huynh có thể lên kế hoạch cho trẻ tham gia các bài tập thể dục phong phú như leo trèo, nhảy, chạy, bơi lội và ném bóng rổ. Sau 4 tuổi, chơi bóng đá cũng là một lựa chọn thú vị, trong khi nhảy dây và đi bộ nhanh phù hợp cho trẻ từ 5 tuổi trở lên. Những hoạt động này không chỉ giúp trẻ phát triển thể lực mà còn tạo nền tảng cho sự phát triển toàn diện trong những năm tiếp theo.
Khám phá năng lực vận động của trẻ 6-12 tuổi
Trong giai đoạn từ 6 đến 12 tuổi, cơ thể trẻ em tiếp tục phát triển, đặc biệt là về cơ và xương. Những chuyển động được thực hiện trong những năm đầu đời được não bộ ghi nhớ và lưu trữ trong tiểu não và hạch nền, tạo nên trí nhớ thủ tục. Để phát huy tối đa khả năng vận động, sự kiên trì trong tập luyện là rất quan trọng. Cha mẹ nên khuyến khích trẻ tham gia nhiều môn thể thao khác nhau nhằm tìm ra sở thích và khả năng của trẻ. Bước sang tuổi thứ 9, tính cạnh tranh bắt đầu hình thành, và nếu trẻ có năng khiếu vượt trội, có thể cân nhắc đến việc rèn luyện theo con đường thể thao chuyên nghiệp.
Hỗ trợ phát triển trí tuệ cho trẻ qua làm việc nhà
Hỗ trợ phát triển trí tuệ cho trẻ qua làm việc nhà
Trong thời đại hiện nay, nhiều gia đình thường chỉ tập trung vào việc chăm sóc trẻ, dẫn đến việc trẻ ít có cơ hội tham gia vào các công việc nhà. Chuyên gia tâm lý Dương Hạ từ Học viện Y khoa Liên hợp Bắc Kinh đã nhận diện một mối liên hệ giữa làm việc nhà thường xuyên và sự phát triển của não bộ trẻ em. Theo nghiên cứu, trẻ mẫu giáo thực hiện công việc nhà ba lần mỗi tuần có sự phát triển đáng kể về tư duy, với mật độ nếp gấp vỏ não cao hơn 15% so với những trẻ không tham gia. Thêm vào đó, việc dọn dẹp bàn học trong 8 tuần đã giảm 37% lỗi trong bài kiểm tra chú ý liên tục.
Khi trẻ tham gia vào các công việc đơn giản như quét sàn, quá trình lặp lại không chỉ giúp trẻ cải thiện kỹ năng mà còn giúp não bộ ghi nhớ và tối ưu hóa chuyển động. Qua thời gian, trẻ sẽ học hỏi và phát triển khả năng một cách tự nhiên. Việc tham gia vào các hoạt động nhà cửa không chỉ nâng cao kỹ năng thực tiễn mà còn khuyến khích sự phát triển trí tuệ.
Bố mẹ có thể tham khảo những ý tưởng như "đơn thuốc việc nhà" để giúp trẻ rèn luyện sự thông minh. Chẳng hạn, cho trẻ từ 2 đến 4 tuổi tham gia vào việc phân loại đồ dùng và giao nhiệm vụ cho bố mẹ. Điều này không chỉ giúp trẻ học hỏi mà còn tạo ra một không khí gia đình vui vẻ, giúp trẻ phát triển cả về thể chất lẫn tinh thần.
