Tất niên là gì?
Theo tiếng Hán Việt, tất nghĩa là xong, niên là năm. Vì vậy, tất niên nghĩa là kết thúc năm.
Ngày tất niên là ngày cuối cùng của năm. Ngày này thường rơi vào 29 tháng Chạp (năm thiếu) hoặc 30 tháng Chạp (năm đủ).
Cúng tất niên ngày nào, giờ nào tốt?
30 Tết Quý Mão 2023 năm nay rơi vào Chủ nhật ngày 22/1/2023.
Vào dịp này, các thành viên trong gia đình sẽ quây quần bên nhau cùng dùng bữa cơm cuối cùng của năm, hướng về ông bà tổ tiên, cùng điểm lại những việc đã làm được trong năm, nói về mục đích tiếp theo...
Một số gia đình có thể lựa chọn cúng tất niên sớm để có thời gian cho các hoạt động khác như về quê, đi du lịch, thăm họ hàng, bạn bè...
Tùy theo sự sắp xếp của gia chủ, lễ cúng tất niên có thể diễn ra sớm hơn vài ngày.
Trong năm Nhâm Dần, còn 4 ngày tốt có thể thực hiện lễ cúng tất niên:
- Ngày 26 tháng Chạp Âm lịch (tức ngày 17/1/2023 Dương lịch). Giờ tốt: Thìn (7h-9h), Ngọ (11h-13h), Mùi (13h-15h), Tuất (19h-21h).
- Ngày 28 tháng Chạp (tức 19/1/2023 dương lịch). Giờ hoàng đạo: Mão (5h-7h), Tị (9h-11h), Thân (15h-17h), Tuất (19h-21h).
- Ngày 29 tháng Chạp (tức 20/1/2023 dương lịch). Giờ đẹp: Thìn (7h-9h), Tị (9h-11h), Mùi (13h-15h), Nhâm Tuất (19h-21h).
- Ngày 30 tháng Chạp (tức 21/1/2023 dương lịch): Giờ đẹp: Mão (5h-7h), Ngọ (11h-13h), Mùi (13h-15h), Dậu (17h-19h).
Mâm cơm cúng tất niên có gì?
Trước khi cúng tất niên, gia chủ cần phải lau chùi, trang hoàn lại bàn thờ gia tiên cho sạch sẽ. Bày mâm ngũ quả, đèn, nến, hương, hoa.
Sau khi đã bày biện bàn thờ xong xuôi, gia chủ có thể bày cỗ cúng.
Có thể chuẩn bị 2 mâm cúng tất niên, một mâm đặt trong nhà và một mâm đặt ngoài trời. Tuy nhiên, nếu gia đình không đủ điều kiện thì có thể gộp chung thành một mâm cũng được.
Dù chuẩn bị 1 hay 2 mâm cúng, gia chủ vẫn phải làm thật chu đáo, thịnh soạn, phù hợp với điều kiện gia đình.
Mâm cơm cúng tất niên có thể được chuẩn bị theo phong tục địa phương, điều kiện gia đình.
Ở miền Bắc mâm cơm cúng thương có bánh chưng/xôi, giò lụa/giò xào, canh bóng nấu thập cẩm, canh măng, dưa hành muối, miến nấu…
Các gia đình miền Trung thường chuẩn bị bánh chưng/bánh tét, canh măng khô, cá chiên/chả ram, thịt đông, gà bóp rau dăm, dưa món, giò lụa...
Ở miền Nam, các gia đình sẽ chuẩn bị bánh tét, củ cải ngâm nước mắm, củ kiệu, chả giò, thịt kho tàu, thịt heo luộc, nem, canh khổ qua nhồi thịt...
Văn khấn cúng Tất niên ngày 30 Tết
Bài cúng Tất niên tại gia
Nam mô A Di Đà Phật! x 3 lần
Kính lạy:
Hoàng Thiên hậu Thổ chư vị tôn Thần.
Ngài Kim niên đương cai Thái tuế chí đức tôn Thần.
Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại Vương.
Ngài bản xứ Thần linh Thổ địa. Ngài định Phúc Táo quân. Các ngài Địa Chúa Long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này.
Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm (chọn ngày cúng nào thì đọc ngày đó)........ Tín chủ chúng con là :……………Ngụ tại:………… Trước Án tọa kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới. Nay là ngày 30 Tết, chúng con cùng toàn thể Gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh cụ soạn, sửa lễ Tất niên, dâng cúng Thiên Địa, Tôn Thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư Linh.
Theo như thường lệ Tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị Tôn Thần, Liệt vị Gia tiên, bản xứ tiền hậu Chủ hương linh, giáng lâm án tọa, phù thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho toàn Gia, lớn bé trẻ già, bình an thịnh vượng. Độ cho chúng con mọi duyên thuận lợi, công việc hanh thông.
Người người được chữ bình an, tháng ngày được hưởng phần lợi lộc. Âm phù - Dương trợ, sở nguyện tòng tâm. Bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết có điềm lành tiếp ứng. Dãi tấm lòng thành, Cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo.
Bài cúng Tất niên ngoài trời
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.Con kính lạy Đức Đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Cựu niên Đương cai Hành khiển.Con kính lạy ngài đương niên Thiên quan: Cự Tào Phán quan.
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Táo quân, chư vị Tôn thần.
Nay là phút Giao thừa năm...
Chúng con là...Ngụ tại...
Nhân phút thiêng liêng Giao thừa vừa tới năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khai thái, vạn tượng canh tân. Nay ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Thượng đế giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc. Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật nghi lễ cung trần, dâng lên trước án. Cúng dâng Phật Thánh, dâng hiến Tôn thần, đốt nén tâm hương dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời các ngài giá lâm trước án, thụ hưởng lễ vật.
Phù hộ độ trì cho tín chủ chúng con được minh niên khang thái, vạn sự cát tường. Bốn mùa tám tiết được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng, bách sự hanh thông, ngày ngày được hưởng ơn Trời, Phật, chư vị Tôn thần.
Cúi xin chín phương Trời mười phương chư Phật cùng Chư vị tôn thần chứng giám, phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
* Thông tin mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm.
