Lá lốt là một loại cây quen thuộc trong đời sống hằng ngày của người Việt. Không chỉ là rau gia vị thơm ngon, lá lốt còn là vị thuốc quý trong Đông y, đặc biệt hiệu quả trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh lý thường gặp tại vùng khí hậu nhiệt đới ẩm như đau xương khớp, rối loạn tiêu hóa hay mề đay mẩn ngứa. Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp để sử dụng loại thảo dược này.
Lá lốt trong Đông y có công dụng gì?
Theo y học cổ truyền, lá lốt có vị cay, mùi thơm, tính ấm, quy vào kinh Tỳ và Vị. Nhờ đó, loại cây này có khả năng:
- Khu phong, tán hàn (giải phong hàn, trị lạnh)
- Ôn trung, trừ thấp (làm ấm bụng, giảm tiêu chảy, đầy hơi)
- Hỗ trợ điều trị chứng mồ hôi tay chân, đau lưng mỏi gối, viêm khớp do thời tiết lạnh ẩm
Những ai nên tránh dùng lá lốt?
Dù mang lại nhiều lợi ích, lá lốt vẫn có thể gây tác dụng phụ nếu dùng sai cách. Dưới đây là những nhóm người nên hạn chế hoặc cần tham khảo ý kiến chuyên môn trước khi sử dụng:
- Người thể nhiệt, dễ bị táo bón: Lá lốt có tính ấm, nếu lạm dụng có thể khiến tình trạng táo bón, nhiệt miệng nặng hơn.
- Người có bệnh lý dạ dày (viêm, loét): Dùng lá lốt quá thường xuyên có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày.
- Phụ nữ mang thai và người mắc bệnh mãn tính: Cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn.
Những trường hợp này có thể ăn lá lốt như loại gia vị trong món ăn nhưng tránh ăn nhiều, tránh uống nước nấu từ lá lốt.
Những Cách Sử Dụng Lá Lốt Tốt Cho Sức Khỏe
1. Uống nước lá lốt ấm – hỗ trợ tiêu hóa, giảm mồ hôi tay chân:
Đối với người hay bị lạnh bụng, rối loạn tiêu hóa, mồ hôi tay chân nhiều do tỳ vị hư hàn, nước lá lốt là bài thuốc tự nhiên giúp cải thiện đáng kể.
Cách dùng:Lấy 10–15g lá lốt tươi, rửa sạch, đun với 300ml nước đến khi cạn còn khoảng 200ml. Uống 2 lần/ngày, liên tục trong 5–7 ngày. Nên uống vào buổi tối để tăng hiệu quả làm ấm bụng, dễ ngủ hơn.
Lưu ý: Không dùng cho người thể nhiệt hoặc đang bị táo bón.
2. Ngâm chân bằng nước lá lốt – giảm đau nhức, lạnh khớp
Vào những ngày thời tiết trở lạnh, hiện tượng đau khớp, tê bì chân tay dễ xảy ra. Ngâm chân với nước lá lốt giúp tăng cường lưu thông máu, giảm viêm và giảm đau nhức.
Cách dùng:Chuẩn bị 30–50g lá lốt tươi, rửa sạch, đun sôi với 1,5 lít nước trong 15 phút. Pha loãng với nước lạnh vừa đủ ấm (40–45°C), ngâm chân đến mắt cá trong 15–20 phút trước khi đi ngủ.
Lưu ý: Không ngâm khi nước đã nguội hoặc ngâm quá lâu.
3. Chườm nóng lá lốt, nghệ và muối – giảm đau lưng, mỏi gối
Người cao tuổi hoặc người lao động nặng thường gặp tình trạng đau lưng, nhức mỏi đầu gối. Chườm nóng bằng hỗn hợp lá lốt, nghệ và muối giúp giảm đau hiệu quả.
Cách dùng:Sao nóng hỗn hợp gồm lá lốt tươi, lát nghệ và một muỗng muối hột. Bọc trong túi vải sạch, chườm vào vùng đau nhức trong 15–20 phút khi hỗn hợp còn ấm.
Tác dụng: Nghệ có khả năng kháng viêm, muối giữ nhiệt, lá lốt giúp trừ phong thấp và giãn cơ.
4. Tắm nước lá lốt – trị mề đay, mẩn ngứa
Lá lốt có đặc tính kháng khuẩn và làm dịu da, rất thích hợp để tắm khi bị nổi mề đay, dị ứng thời tiết, mẩn ngứa.
Cách dùng:Dùng khoảng 50g lá lốt tươi (có thể thêm lá tía tô hoặc kinh giới), đun sôi với 2 lít nước. Pha loãng để tắm hoặc dùng bã chà nhẹ lên vùng da bị ngứa.
Lưu ý: Kiểm tra nhiệt độ nước trước khi sử dụng, đặc biệt với trẻ nhỏ và người có da nhạy cảm.
5. Ăn lá lốt nướng – giảm đau bụng, đầy hơi do nhiễm lạnh
Lá lốt nướng có tính ôn cao, giúp làm ấm bụng, giảm đau bụng, co thắt ruột hoặc tiêu chảy nhẹ do lạnh.
Cách dùng:Rửa sạch 5–7 lá lốt, nướng trên bếp đến khi dậy mùi thơm rồi ăn nóng. Có thể ăn kèm với cháo hoặc cơm.
Chỉ nên dùng khi có dấu hiệu lạnh bụng, không dùng thường xuyên với người thể nhiệt.
Lá lốt không chỉ là loại rau thơm trong bữa cơm hằng ngày mà còn là dược liệu thiên nhiên quý giá giúp hỗ trợ điều trị nhiều vấn đề về tiêu hóa, xương khớp và da liễu. Tuy nhiên, cần sử dụng đúng cách, đúng liều lượng và đặc biệt lưu ý đối với các nhóm người có thể trạng đặc biệt như phụ nữ mang thai, người bệnh mãn tính hoặc người có cơ địa nhiệt. Hãy tham khảo ý kiến chuyên gia y tế nếu có ý định sử dụng lá lốt như một bài thuốc lâu dài.
