Thờ cúng ông bà tổ tiên là một nét văn hóa quan trọng trong tín ngưỡng của người Việt. Sự tôn trọng và chuẩn bị cẩn thận trong việc bày tỏ lòng thành kính qua việc sắp xếp không gian thờ, chuẩn bị lễ vật và thực hiện các nghi lễ là điều tất yếu. Có nhiều khía cạnh cần xem xét khi bố trí không gian thờ, như vị trí đặt lọ hoa trên bàn thờ là bên trái hay bên phải, và những điều cần có trên bàn thờ.
Lọ hoa trên bàn thờ nên đặt bên trái hay bên phải?
Về vấn đề đặt lọ hoa trên bàn thờ, quan niệm truyền thống quyết định theo số lượng bình hoa mà gia chủ sử dụng.
Khi chỉ có một bình hoa
Nếu chỉ có một bình hoa, nguyên tắc "đông bình, tây quả" được áp dụng, nghĩa là bình hoa đặt phía đông, trong khi trái cây đặt phía tây. Nguyên tắc này xuất phát từ quan sát về tự nhiên, khi mặt trời mọc về phía đông và lặn về phía tây, cây cối thường đơm hoa rồi mới kết quả. Do đó, trong không gian thờ cúng, lọ hoa thường được đặt ở phía đông và mâm ngũ quả ở phía tây.
Cách xác định hướng trên bàn thờ là từ bên trong nhìn ra, phía bên trái của ông bà (bên tả) được coi là phía đông, và bên đối xứng (bên hữu) sẽ là phía tây. Bàn thờ gia tiên thường được đặt giữa căn nhà hướng về hướng nam. Đặt lọ hoa ở bên trái bàn thờ (phía đông) giúp hương thơm từ hoa lan tỏa khi có gió đông, đông nam thổi vào. Đĩa trái cây được đặt ở bên phải (phía tây) để thuận tiện trong việc bày biện và trang trí.
Khi có hai bình hoa
Nếu bàn thờ gia tiên rộng rãi, gia chủ có thể cân nhắc đặt hai bình hoa đối xứng ở hai bên. Khi đó, mâm ngũ quả sẽ được đặt ở giữa bàn thờ, phía trước bát hương. Điều này sẽ tạo nên sự cân đối, sang trọng cho bàn thờ.
Tuy nhiên, tùy vào diện tích, không gian của bàn thờ mà gia chủ lựa chọn bình hoa to hay nhỏ, hoa ít hay nhiều.
Ý nghĩa của các loại hoa trên bàn thờ
Hoa hồng đỏ
Hoa hồng đỏ, mặc dù thường được biết đến với tượng trưng về tình yêu hạnh phúc, nhưng nó còn đựng ý nghĩa của sự cát tường. Mùi thơm nhẹ, dễ chịu của hoa hồng làm cho nó trở thành một lựa chọn lý tưởng để dâng cúng trên bàn thờ gia tiên.
Hoa mai
Hoa mai, một loại hoa nở vào mùa xuân, thường được sử dụng trong dịp Tết Nguyên đán, đặc biệt là ở miền Nam. Nhánh mai vàng được đặt lên bàn thờ gia tiên không chỉ là biểu tượng tri ân đối với ông bà cha mẹ mà còn tạo ra không khí phấn chấn của mùa xuân. Mai vàng còn tượng trưng cho sự phú quý và giàu sang.
Hoa cúc vàng
Hoa cúc vàng, một trong những loài hoa được sử dụng phổ biến nhất trong nghi thức thờ cúng, không chỉ thu hút với màu sắc rực rỡ và tươi mới, mà còn mang ý nghĩa của lòng hiếu thảo và sự trường tồn vĩnh cửu.
Hoa sen
Hoa sen, với vẻ đẹp sang trọng và hương thơm thanh khiết, trở thành biểu tượng của Phật giáo và là sự lựa chọn lý tưởng cho nghi thức thờ cúng. Hoa sen không chỉ mang đến ý nghĩa về sự trong sạch và thuần khiết, mà còn bao hàm sức mạnh của ý chí, niềm tin và nghị lực kiên cường.
