Loại cây được ví là “cỏ bổ thận”
Tên của loại cây này là Mã đề hay còn gọi là “mã tiền xá”, có tên khoa học là Plantago asiatica. Đây là cây thân thảo, sống lâu năm. Nó có chức năng tái sinh bằng rất nhiều cách, nhất là bằng nhánh và có khi là bằng hạt. Thân cây có độ cao tầm 10 – 15cm.
Cây mã đề dễ trồng, có nguồn gốc từ châu Âu và một số vùng của châu Á. Nó thường tạo ra những bông hoa màu xanh lục và có những chiếc lá lớn hình bầu dục. Cây có thể dùng ăn sống hoặc nấu chín và được đông y tận dụng để làm thuốc chữa bệnh.
Loại cây này có vị ngọt, tính lạnh, dù là hạt hay rễ hay lá đều có tác dụng chữa bệnh như dịch tả, lỵ, viêm phế quản, ho lâu ngày, chữa đái dắt và một số chứng bệnh khác,…
Cây mã đề có công dụng gì?
Lá cây mã đề có chứa nhiều canxi, khoáng chất và thành phần khác. Trong 100g lá mã đề chứa một lượng vitamin A tương đương với chất này trong củ cà rốt.
Toàn thân cây mã đề chứa một glucozit gọi là aucubin. Trong lá có chất nhầy, chất đắng hay các loại vitamin C, K, yếu tố T. Trong hạt chứa chất nhầy, axit plantenolic.
Nhờ vậy mà cây mã đề trở thành vị thuốc thường gặp trong các bài thuốc Đông y, đem tới nhiều lợi ích cho sức khoẻ.
Trong đó phải kể đến như: lợi tiểu, tăng cường đào thải muối, axit uric và urê ra khỏi cơ thể; Kháng khuẩn; Trị ho, trừ đờm; Làm tăng tiết niêm dịch phế quản, ức chế trung khu hô hấp giúp cho hơi thở sâu và chậm nhờ vào thành phần hoạt chất plantagin; Hạt mã đề có chứa nhiều polysaccharide rất hút nước có tác dụng nhuận tràng; Hỗ trợ điều trị cao huyết áp; Thanh lọc phổi và cai thuốc lá,…
Ngoài ra, cây mã đề còn mang đến một số lợi ích như:
Giúp giảm viêm
Nhờ chứa một số hợp chất chống viêm như flavonoid, terpenoid, glycoside và tanin nên lá mã đề giúp giảm một số dấu hiệu viêm do tổn thương gan. Từ đó giúp cơ thể hạn chế tình trạng viêm mãn tính có thể dẫn đến nhiều bệnh khác nhau.
Thúc đẩy chữa lành vết thương
Nhờ hiệu quả giảm viêm, cây mã đề có thể ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và giảm đau. Từ đó hỗ trợ chữa lành vết thương. Thực tế cho thấy, sự kết hợp giữa gel lô hội và cây mã để có thể chữa lành vết loét ở chân.
Hỗ trợ sức khoẻ tiêu hoá
Trong hạt và lá của cây mã đề có một số hợp chất đã được chứng minh là có thể làm giảm bớt một số vấn đề về tiêu hóa. Chẳng hạn như psyllium, một loại chất xơ thường được sử dụng làm thuốc nhuận tràng tự nhiên vì nó hấp thụ nước khi di chuyển qua đường tiêu hóa. Phần lá thì cũng có thể làm chậm chuyển động của đường tiêu hóa, thúc đẩy nhu động ruột đều đặn và giúp điều trị tiêu chảy.
Bên cạnh đó, cây mã đề còn hỗ trợ các vấn đề về tiêu hóa như bệnh viêm ruột (IBD), có thể gây ra các triệu chứng như tiêu chảy, đầy hơi, đau dạ dày.
Lưu ý khi sử dụng cây mã đề
Một số người có thể gặp tình trạng sốc phản vệ, dị ứng… khi sử dụng cây mã đề. Các triệu chứng gồm có phản ứng da, đầy hơi, tiêu chảy, buồn nôn, nôn. Nguy hiểm hơn thì có thể dẫn tới nguy cơ đe dọa đến tính mạng.
Không nên sử dụng cây mã đề quá thường xuyên hay dùng với mục đích giải khát vì mã đề có tác dụng lợi tiểu. Bạn nên hạn chế sử dụng nước mã đề vào buổi tối để tránh đi tiểu nhiều lần vào ban đêm.
Phụ nữ đang mang thai, nhất là trong 3 tháng đầu không nên sử dụng nước mã đề vì chúng có thể dẫn đến xảy thai.
Bệnh nhân thận yếu hay suy thận mạn tính tuyệt đối không sử dụng nước mã đề.
