Gan là một trong những cơ quan giữ vai trò sống còn đối với cơ thể, đảm nhận nhiệm vụ chuyển hóa dinh dưỡng, giải độc và duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh. Một khi gan gặp vấn đề, toàn bộ hệ thống sinh học trong cơ thể sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Thế nhưng, không phải ai cũng ý thức được rằng một số thói quen tưởng chừng lành mạnh – đặc biệt là trong việc lựa chọn đồ uống – lại có thể âm thầm gây hại cho gan. Không phải cứ đồ uống có nguồn gốc tự nhiên là an toàn. Nếu sử dụng sai cách hoặc lạm dụng, chúng vẫn có thể tác động tiêu cực đến chức năng gan.
Tiến sĩ Rohit Loomba, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Gan tại Đại học California San Diego (Mỹ) chia sẻ: “Không chỉ rượu mới gây hại. Nhiều loại thức uống phổ biến như nước ép đóng chai hay trà thảo dược cũng có thể làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ, viêm gan hoặc suy giảm chức năng gan nếu không được sử dụng đúng liều lượng và thời điểm.”
1. Nước ép trái cây đóng chai
Các loại nước ép như cam, táo hay lựu thường được quảng bá là bổ sung vitamin C và hỗ trợ hệ miễn dịch. Tuy nhiên, phần lớn sản phẩm đóng chai lại chứa hàm lượng fructose cao – một loại đường được chuyển hóa chủ yếu tại gan. Khi tiêu thụ quá mức, fructose có thể gây tích tụ mỡ và làm tăng nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD). Tiến sĩ Rohit Loomba cảnh báo: “Chúng ta hay nghĩ nước ép trái cây là lựa chọn tốt, nhưng nếu thiếu chất xơ và chứa nhiều đường, chúng hoàn toàn có thể âm thầm tàn phá gan.”
2. Nước tăng lực
Mặc dù có khả năng giúp tỉnh táo và cung cấp vitamin nhóm B, nước tăng lực lại là “gánh nặng” lớn với gan do chứa nhiều caffeine, đường và các chất kích thích khác. Việc sử dụng thường xuyên có thể dẫn đến viêm gan do độc tính, thậm chí là suy gan cấp. Một số nghiên cứu từng ghi nhận những trường hợp tổn thương gan nghiêm trọng liên quan đến việc lạm dụng loại đồ uống này trong thời gian dài.
3. Sinh tố “detox” pha sai cách
Sinh tố detox được ca ngợi là công cụ làm sạch cơ thể, nhưng thực tế, cơ thể – đặc biệt là gan – vốn đã có cơ chế thải độc tự nhiên. Nếu bạn thường xuyên pha sinh tố với rau chứa nhiều oxalat như cải bó xôi, củ dền hoặc kết hợp với trái cây ngọt, điều đó có thể làm tăng gánh nặng chuyển hóa lên gan và thận. Chuyên gia dinh dưỡng Priya Tew (Hiệp hội Dinh dưỡng Anh) nhận định: “Tự pha sinh tố detox không đúng cách chẳng giúp gan khỏe hơn, mà đôi khi còn gây tác dụng ngược.”
4. Trà thảo mộc không rõ nguồn gốc
Trà giảm cân hay giải độc gan có thể chứa những loại thảo mộc như senna, cascara hoặc các chiết xuất tự nhiên chưa được kiểm chứng. Việc dùng lâu dài, không có hướng dẫn chuyên môn, tiềm ẩn nguy cơ gây viêm gan do độc tố. Tiến sĩ Victor Navarro (chuyên gia về gan, Hoa Kỳ) lưu ý: “Đừng để từ ‘thảo mộc’ khiến bạn chủ quan – nếu không rõ nguồn gốc, tác dụng của chúng có thể gây hại thay vì chữa lành.”
5. Đồ uống thực vật đóng chai
Sữa yến mạch, hạnh nhân hay đậu nành đang trở thành xu hướng lựa chọn thay thế sữa bò. Tuy nhiên, nhiều sản phẩm đóng chai có thể chứa đường bổ sung, chất bảo quản và phụ gia như carrageenan – một thành phần gây tranh cãi vì có thể làm viêm và ảnh hưởng đến chức năng gan khi tiêu thụ thường xuyên.
