Mùa hè là thời điểm lý tưởng để tận hưởng ánh nắng, đi du lịch và thư giãn. Tuy nhiên, ít ai biết rằng chính mùa hè cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe, đặc biệt là tăng nguy cơ mắc ung thư. Theo các chuyên gia y tế, mùa hè là giai đoạn gia tăng tỷ lệ tiếp xúc với tác nhân gây ung thư, đặc biệt là 3 loại gồm ung thư da, ung thư dạ dày, và ung thư phổi.
1. Nguy cơ ung thư da từ tia UV: Không thể chủ quan
Một trong những rủi ro lớn nhất của mùa hè chính là tác hại của tia cực tím (UV) từ ánh nắng mặt trời. Khi tiếp xúc lâu với ánh nắng mà không có biện pháp bảo vệ, da sẽ bị tổn thương nghiêm trọng và có thể dẫn đến ung thư da, đặc biệt là u hắc tố (melanoma) – loại ung thư da nguy hiểm nhất.
Dấu hiệu cảnh báo sớm ung thư da:
- Nốt ruồi thay đổi kích thước, màu sắc, hình dạng
- Vết loét trên da không lành dù sau nhiều tuần
- Cảm giác ngứa, đau hoặc chảy máu từ nốt bất thường
Biện pháp phòng ngừa:
- Luôn thoa kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên
- Tránh ra ngoài trong giờ nắng gắt (10h – 15h)
- Đeo kính râm, đội mũ rộng vành, mặc áo dài tay khi ra nắng
- Khám da định kỳ nếu có yếu tố nguy cơ
2. Ung thư dạ dày “rình rập” do thực phẩm mùa hè
Mùa hè nóng bức là nguyên nhân khiến thực phẩm ôi thiu, nhiễm khuẩn nếu không được bảo quản đúng cách. Thức ăn đường phố, đồ nướng ngoài trời, nước đá không đảm bảo vệ sinh... đều có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày thông qua việc cơ thể tiếp xúc lâu dài với vi khuẩn Helicobacter pylori, nấm mốc và các hóa chất độc hại.
Cảnh báo: Thói quen ăn đồ nướng cháy cạnh, dưa muối chua đậm, thịt để lâu... có thể hình thành nitrosamine – chất gây ung thư.
Cách phòng tránh:
- Ăn thực phẩm tươi, nấu chín kỹ, tránh để thức ăn qua đêm
- Tránh sử dụng thực phẩm nghi ngờ nhiễm khuẩn, ôi thiu
- Không dùng nước đá không rõ nguồn gốc
- Uống nhiều nước, tăng cường rau xanh và trái cây có chất chống oxy hóa
3. Ô nhiễm không khí và ung thư phổi mùa hè
Nhiệt độ cao kết hợp với khí thải giao thông, bụi mịn, khói than… làm cho không khí mùa hè ở các đô thị trở nên ô nhiễm nghiêm trọng. Tình trạng này làm tăng tỷ lệ mắc các bệnh đường hô hấp, trong đó có ung thư phổi – căn bệnh ung thư có tỷ lệ tử vong cao nhất hiện nay.
Ai dễ mắc?
Người sống tại thành phố lớn, gần khu công nghiệp
Người thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá, khói bếp, khói đốt rơm rạ
Giải pháp giảm thiểu rủi ro:
- Đeo khẩu trang chất lượng cao khi ra ngoài
- Hạn chế ra đường lúc cao điểm nắng nóng, ô nhiễm
- Trồng cây xanh trong nhà, sử dụng máy lọc không khí
- Bỏ thuốc lá, tránh hút thuốc lá thụ động
4. Nguy cơ từ thói quen sinh hoạt mùa hè
Không chỉ yếu tố môi trường và thực phẩm, thói quen sinh hoạt sai lầm trong mùa hè cũng là tác nhân gián tiếp dẫn đến ung thư. Nhiều người có xu hướng thức khuya, dùng đồ uống có cồn nhiều hơn khi đi du lịch, ăn uống thiếu kiểm soát, lười vận động... Tất cả những điều này khiến hệ miễn dịch suy yếu, tăng nguy cơ tế bào ác tính phát triển.
Lối sống lành mạnh mùa hè nên duy trì:
- Ngủ đủ giấc, hạn chế bia rượu, tránh thức ăn nhanh
- Tập thể dục nhẹ nhàng buổi sáng hoặc chiều muộn
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ nếu có tiền sử bệnh lý
- Uống đủ 2 – 2,5 lít nước/ngày, tránh mất nước
5. Chủ động kiểm tra sớm – Bảo vệ chính mình và người thân
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 30-50% các loại ung thư có thể phòng ngừa được nếu phát hiện sớm và thay đổi lối sống đúng cách. Mùa hè là thời điểm dễ “lơ là” việc chăm sóc sức khỏe, nên mỗi người cần chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu có yếu tố nguy cơ như: tiền sử gia đình mắc ung thư, người từng hút thuốc, người trên 40 tuổi.
