Càng về cận kề Tết Nguyên đán, thị trường hương tết khá sôi động với nhiều sản phẩm có mùi hương hấp dẫn, thơm lâu. Rồi có cả những loại hương đốt xong có tàn trắng xoá, tàn cuốn lại rất đẹp mắt. Nhiều gia đình quan niệm rằng, hương đốt xong có mùi thơm đặc biệt và tàn phải cuốn mới đẹp, mới có lộc, nên càng chuộng loại hương này.
Tuy nhiên,theo các nhà khoa học cảnh báo, các loại hương có hương thơm đặc biệt đó được xịt một loại hóa chất tạo mùi không rõ nguồn gốc xuất xứ. Các loại hóa chất này ở dạng lỏng, đựng trong can nhựa trắng, có mùi thơm của các loại hoa, được bày bán công khai tại phố hàng Hòm (Hà Nội) với giá 20.000 đồng/lít. Các cơ sở sản xuất hương chỉ cần dùng 1 lít hóa chất có thể xịt cho 10.000 cây hương.
Theo các nhà khoa học, những hóa chất được sử dụng trong quá trình sản xuất hương nhang như hiện nay rất độc hại. Đáng lưu ý, các loại hương nhang thường được đốt trong không gian nhỏ hẹp, chất khí được sinh ra sẽ có chất P2O5. Chất này tồn tại trong không khí, có thể tác động lên hệ hô hấp gây khó thở, tác động lên giác mạc gây ngứa mắt…
Đó là nguyên nhân khiến nhiều người có biểu hiện chảy nước mắt, ho sặc sụa khi đi đền, chùa gặp khói hương đốt dày đặc... Nếu tiếp xúc thường xuyên, lâu dài sẽ làm mắt ngày càng mờ, thị lực giảm, thậm chí, chất độc từ hương sẽ tích lũy dần dần, có thể dẫn đến ung thư.
Nguy hiểm nữa là nhiều người có thói quen cắm que hương vào đồ ăn để dâng cúng, hóa chất ở cũng có thể gây ngộ độc cho người ăn, bởi chân que hương bị tẩm hóa chất sẽ dẫn truyền vào thức ăn.
Cách chọn hương tết an toàn
Theo ông Nguyễn Mạnh Cường (nhà nghiên cứu Phật học, Viện Nghiên cứu và Ứng dụng Tiềm năng con người), thắp hương là nét đẹp văn hóa tồn tại từ lâu đời tại Việt Nam. Hương thơm trong quan niệm của Phật giáo là một trong 6 lễ vật dâng cúng (hương, hoa, đăng, trà, quả, thực). Nhưng người dân nên thắp các loại hương thảo mộc (hương truyền thống làm từ nhựa cây, các loại gỗ, rễ, lá cây... của cây trám, bài, bã mía, thảo quả, quế chi, hoa hồi...), khi thắp cần thông thoáng phòng để giảm ảnh hưởng khói hương cho người ở trong đó.
Người tiêu dùng cần phân biệt được các loại hương để dùng thắp ngày Tết cho an toàn. Cụ thể:
Hương thảo mộc
- Hương thảo mộc có màu vàng sậm tự nhiên - là màu của bột thảo mộc.
- Nạy một miếng bột hương, phần tăm hương sẽ lộ ra màu vàng sáng tự nhiên của tre.
- Mùi hương thơm dịu đặc trưng, không cay mắt, cháy đượm lâu (khoảng 90-180 phút/nén).
- Hương thảo mộc nên khi thắp khói bay thẳng, ở xa 2m gần như không thấy khói.
- Tăm hương truyền thống có màu nâu đen và sự sần sùi thô mộc.
- Hương thảo mộc để càng lâu càng thơm do thảo mộc đã ngấu.
Ngoài những đặc điểm trên, giá hương thảo mộc thường cao, và người tiêu dùng nên chọn mua hương có thương hiệu uy tín sẽ đảm bảo chất lượng hơn.
Hương tẩm hóa chất, hoặc mùn cưa
Dễ nhận thấy nhất là giá hương tẩm hóa chất, hoặc mùn cưa rất rẻ,
- Màu hương hóa chất được nhuộm thường vàng óng đẹp. Tăm hương có màu vàng sậm, độ láng mịn cao.
- Nạy miếng bột hương, phần tăm hương lộ ra có màu vàng sậm đục do ngâm tẩm hóa chất.
- Mùi hương thơm sực nức, ngửi mùi hương đó thấy căng thẳng, mệt mỏi, khói cay mắt. Loại hương trộn bột đá vôi để có tàn trắng như tuyết, khi thắp sẽ thơm nồng mùi đá vôi nung, rất khó chịu cho khứu giác.
- Hương hóa chất để lâu, ngửi thẻ hương đã thấy có mùi hôi.
- Hương hóa chất cháy nhanh, chỉ 30 - 45 phút/nén, khói màu trắng đục, hoặc đen mù mịt (nếu bị tẩm hóa chất, dầu hỏa).
Tết đến xuân về, các chùa, đình, đền, miếu, phủ và các gia đình cần thắp hương nhiều hơn bình thường, vì vậy người dân nên chọn mua hương thảo mộc truyền thống để không gây ô nhiễm môi trường, không gây hại cho sức khỏe
Khi thắp hương ở nhà cần mở các cửa để thông thoáng, khói không quẩn trong phòng. Cũng không thắp hương gần chỗ có người ngủ, nghỉ bởi chăn, màn, quần áo... sẽ bị ám do khói hương tích tụ trong phòng.Khi thắp hương, người già, trẻ nhỏ, người có các bệnh về đường hô hấp nên tránh đi nơi khác để giảm độc hại.
