Xôi trám là một món ăn không phổ biến thường xuyên vì mỗi năm trám chỉ có vào khoảng giữa thu và thời gian ngắn. Nhưng xôi trám rất ngon vì dẻo của nếp, ngậy béo thơm của trám và màu thì tim tím đẹp mắt, màu tím của trám khác với tím của nếp cẩm.
Nguyên liệu cần chuẩn bị bao gồm: Trám đen và gạo nếp là 2 nguyên liệu chính. Ngoài ra bạn có thể chuẩn bị thêm hành phi, thịt và thực hiện theo 2 cách nấu khác nhau như dưới đây.
Cách chọn trám ngon
Quả trám dài thon hai đầu, khi sờ vào thấy cứng, da còn lớp phấn trắng. Vỏ trám căng không bị tróc bị nhăn.
Gạo nếp: Chọn hạt nếp tròn mẩy đều không bị gãy, màu sắc nếp đều nhau
Sơ chế gạo và trám
Ngâm gạo: Gạo nếp để mềm và đồ nhanh dẻo thì nên ngâm tầm 10 tiếng trước khi nấu.
Sơ chế trám: Trám mua về, bạn rửa cho sạch. Cho vào nồi rồi nấu cho nước nóng lên tầm 80 độ C thì om khoảng vài 3-5phút rồi tách trám ra. Không đun sôi nước vì nước sôi sẽ làm trám bị cứng. Bạn dùng dao chặt đôi hạt trám ra và dùng tăm hoặc vật nhọn lấy nhân trong hạt trám. Thao tác này mất thời gian nhưng nhân hạt trám ăn rất ngon, ngậy và béo. Nếu ngại tách nhân hạt trám thì chỉ dùng cùi trám.
Cách 1: Nấu xôi trám chay:
Gạo nếp ngâm xong đem vo lại cho sạch. Cho thêm cùi trám và nhân trám vào trộn đều với nếp tương tự trộn xôi đỗ. Bạn trải một lớp lót ở đáy chõ, lớp lót này giúp cho xôi không bị dính vào chõ và xôi sẽ khô đều không bị ướt phần ở đáy sau khi nấu. Sau đó đổ hỗn hợp nếp và trám lên rồi đồ trên bếp. Thời gian đồ tùy theo loại gạo tầm 30 phút là nếp chín. Muốn dẻo hơn bạn có thể áp dụng đồ xôi trám 2 lửa tương tự xôi nếp thường nhé. Tức là lần 1 bạn đồ tầm 20 phút. Tải xôi cho thoáng. Sau đó khi ăn thì đồ lại thêm một lần nữa. Xôi đồ 2 lửa sẽ dẻo lâu hơn.
Nếu thích ngậy và bóng hơn bạn có thể phi dầu với hành cho thơm rồi trộn vào xôi chay này.
Cách 2: Xôi trám thịt
Bước nấu xôi: Nếp ngâm xong vo sạch, cho vào chõ đồ. Bạn cũng nên lót chõ bằng túi vải đồ xôi để không bị dính chõ và xôi đồ xong sẽ không bị ướt phần ở đáy. Xôi đồ chín tương tự như cách đồ xôi trám chay phía trên. Nếu bạn có thời gian và cầu kỳ thì đồ 2 lửa, xôi sẽ dẻo ngon hơn.
Bước xào nhân: Trong lúc đợi xôi chín thì bạn làm nhân. Đầu tiên, bạn phi hành thơm. Bắc chảo lên bếp, cho muỗng dầu/mỡ vào chảo, cho hành tím vào phi thơm, cho thịt xay/băm vào đảo đều cho thịt săn lại, sau đó cho phần cùi trám vào xào. Lấy thìa dằm cho nhuyễn trám để chúng hòa quyện với nhau. Nêm nước mắm, bột nêm đảo đều.
Bước trộn xôi và nhân: Xôi chín thì bạn bỏ ra tô/hộp/rá rồi cho phần nhân đã xào ở trên vào và dùng đũa trộn đều. Nhân trộn với nếp sẽ làm cho nếp có màu tím và bóng hơn nhờ dầu mỡ.
Xôi trám ngon là xôi dẻo, hạt không bị nát, trám quyện với xôi, thơm và ngậy bùi của quả trám.
