Với người ngáy, đường thở bị hẹp lại vì cơ giữ đường hô hấp quá lỏng, ngăn cản đường không khí khiến người ấy ngừng hít thở. Giai đoạn không thở này thường chỉ vài giây cho tới khoảng gần một phút (rất hiếm khi). Sau giai đoạn này, não thức dậy và hơi thở trở lại, nhưng đường thở vẫn hẹp. Các mô quanh đường thở rung, sinh ra âm thanh ngáy.
Sự ngừng thở này nếu kéo dài hơn vài giây sẽ rất nguy hiểm vì não không có đủ lượng oxy cần thiết, oxy trong máu giảm, lượng carbon dixide tăng lên, đây gọi là tình trạng thiếu oxy. Và tiếng ngáy có thể báo hiệu, gây ra nhiều loại bệnh trạng, rối loạn của cơ thể.
Triệu chứng và nguyên nhân ngủ ngáy
Theo một cuộc nghiên cứu trên 2.000 người tại Canada, khoảng hơn 70% nam giới có tật ngáy khi ngủ và hơn 50% phụ nữ cùng có tật này.
Ngủ ngáy là triệu chứng xảy ra trong lúc ngủ: vùng họng sau bị hẹp lại. Khi người ngủ hít thở, một lượng khí vào, nhưng do đi qua một vùng hẹp hơn làm các niêm mạc mô xung quanh rung lên tạo nên một loại âm thanh mà người ta gọi đó là ngáy.
Ngủ ngáy vì nhiều nguyên nhân như do mắc bệnh dị ứng, amiđan quá to, viêm xoang, phong mũi... hoặc do những dị dạng bẩm sinh như cổ họng hẹp, cuống lưỡi to, cuống họng dài. Ngoài ra, ngáy ngủ còn do uống rượu say ngủ mê mệt, cơ thể quá béo khiến mỡ bám dày cổ họng và hút thuốc lá nhiều khiến khói ám làm cổ họng hẹp đi.
Hội chứng chuyển hóa
Đây là một nhóm các tình trạng bao gồm cao huyết áp, đường huyết, mức cholesterol bất thường, tăng mỡ bụng, tăng nguy cơ bệnh tiểu đường, tim mạch, đột quỵ. Bạn có thể bị rối loạn chuyển hóa nếu có hơn ba dấu hiệu xét nghiệm sau:
- triglycerides ≥150 mg/dl (1.7 mmol/lít)
- Ipoprotein (HDL) cholesterol mật độ cao <40 mg/dl (1.0 mmol/l) với nam giới hoặc <50 mg/dl (1.3 mmol/l) với phụ nữ.
- Huyết áp ≥130/85 mm Hg
- Glucose ≥100 mg/dl
- Vòng eo ≥90 cm (nam) hoặc ≥80 cm (nữ)
Nghiên cứu cho thấy ngáy có mối liên hệ cao với rối loạn chuyển hóa, đặc biệt là bệnh tiểu đường. Khoảng 65% người ngủ ngáy có điểm nguy cơ tiểu đường cao hơn 60, so với người không ngáy là 46. Người ngủ ngáy cũng có nguy cơ cao mắc rối loạn chuyển hóa dù không bị béo bụng.
Nghiên cứu khác phát hiện ngáy có thể tăng nguy cơ tiểu đường trong vòng 10 năm với nam giới độ tuổi 30-69.
Tiểu đường
Các nhà khoa học phát hiện sự liên hệ giữa ngáy và bệnh tiểu đường ở phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ tiền mãn kinh bị hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS). Có thể thời gian ngừng thở tạm thời gây tình trạng thiếu oxy, dẫn đến kháng insulin.
Rối loạn lipid máu, bệnh tim, cao huyết áp
Chứng rối loạn lipid máu là bệnh do mức cholesterol cao, có thể dẫn tới xơ vữa động mạch, xơ gan, bệnh tim mạch.
Nhiều nghiên cứu cho thấy có sự liên hệ giữa ngáy và hội chứng này. Nếu chỉ số BMI cao hơn 25, thì nguy cơ bị tiểu đường, cao huyết áp ngày càng nhiều.
Ngủ ngáy với cường độ càng mạnh càng có thể bị rối loạn lipid máu, có thể do căng thẳng oxy hóa gây bệnh OSA, rối loạn chuyển hóa, hoặc sưng viêm. Mức độ cao huyết áp cũng đi liền với ngủ ngáy.
