1. Tiền nghỉ những ngày khám thai
Theo quy định tại Điều 31, Điều 32 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, trong thời gian mang thai, lao động nữ được nghỉ việc để đi khám thai 05 lần, mỗi lần 01 ngày. Trường hợp ở xa cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoặc người mang thai có bệnh lý hoặc thai không bình thường thì được nghỉ 02 ngày cho mỗi lần khám thai.
Căn cứ khoản 1, khoản 2 Điều 39 Luật Bảo hiểm xã hội, mức hưởng chế độ khi khám thai của lao động nữ như sau:
Tiền thai sản = Số ngày nghỉ theo Luật x (100% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 06 tháng trước khi nghỉ khám thai/24)
Trường hợp khi nghỉ khám khi chưa đóng BHXH đủ 06 tháng thì tính mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của các tháng đã đóng BHXH.
2. Tiền thai sản trong thời gian nghỉ sinh
Đối với mẹ:
Theo quy định tại khoản 1 Điều 34 Luật Bảo hiểm xã hội, lao động nữ đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản, khi sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ trước và sau khi sinh là 06 tháng.
Trường hợp lao động nữ sinh đôi trở lên thì tính từ con thứ hai trở đi, cứ mỗi con, người mẹ được nghỉ thêm 01 tháng. Thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản trước khi sinh tối đa không quá 02 tháng.
Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 39 Luật Bảo hiểm xã hội, mức hưởng chế độ thai sản khi sinh con như sau:
Mức hưởng một tháng bằng 100% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của 06 tháng trước khi nghỉ việc hưởng chế độ thai sản.
Trường hợp người lao động đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 06 tháng thì mức hưởng chế độ thai sản theo quy định tại Điều 32, Điều 33, các khoản 2, 4, 5 và 6 Điều 34, Điều 37 của Luật này là mức bình quân tiền lương tháng của các tháng đã đóng bảo hiểm xã hội.
Ví dụ: Chị H dự kiến sinh con tháng 05/2021, quá trình đóng BHXH của chị H:
Từ tháng 12/2020 - 03/2021 (04 tháng) đóng BHXH với mức lương 5,5 triệu đồng/tháng.
Từ tháng 04/2021 - 05/2021 (02 tháng) đóng BHXH với mức lương 7,0 triệu đồng/tháng.
Do đó, mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 06 tháng liền kề trước khi nghỉ sinh của chị H được tính:
Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH = ((5,5 triệu đồng x 4,0) + (7,0 triệu đồng x 02))/6 = 06 triệu đồng/tháng.
Vậy, mức bình quân tiền lương 06 tháng liền kề đóng BHXH trước khi nghỉ sinh để tính mức hưởng chế độ thai sản của chị H là 06 triệu đồng.
Chị H nghỉ thai sản 06 tháng khi sinh con, tiền thai sản chị K được hưởng = 06 triệu x 6 tháng = 36 triệu đồng.
Đối với cha:
Căn cứ khoản 2 Điều 34 Luật Bảo hiểm xã hội, lao động nam đang đóng BHXH, khi vợ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản tính trong khoảng thời gian 30 ngày đầu kể từ ngày vợ sinh.
Mức hưởng chế độ thai sản của lao động nam khi vợ sinh con được quy định tại điểm a, điểm b khoản 1 Điều 39 Luật Bảo hiểm xã hội. Cụ thể số ngày nghỉ:
- 05 ngày làm việc trong trường hợp sinh thường.
- 07 ngày làm việc khi vợ sinh con phải phẫu thuật, sinh con dưới 32 tuần tuổi.
- Trường hợp vợ sinh đôi thì được nghỉ 10 ngày làm việc, từ sinh ba trở lên thì cứ thêm mỗi con được nghỉ thêm 03 ngày làm việc.
- Trường hợp vợ sinh đôi trở lên mà phải phẫu thuật thì được nghỉ 14 ngày làm việc.
Mức hưởng chế độ thai sản của lao động nam khi vợ sinh con được quy định tại điểm a, điểm b khoản 1 Điều 39 Luật Bảo hiểm xã hội. Cụ thể công thức tính:
Tiền thai sản = Số ngày nghỉ x (100% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 06 tháng trước khi nghỉ /24)
Trường hợp lao động nam đóng BHXH chưa đủ 06 tháng thì mức hưởng chế độ thai sản là mức bình quân tiền lương tháng của các tháng đã đóng BHXH.
Ví dụ: Anh T tham gia BHXH với mức bình quân tháng đóng BHXH là 06 triệu đồng/tháng. Anh T có vợ sinh con phải phẫu thuật nên được nghỉ 07 ngày làm việc theo quy định trên.
Như vậy, mức hưởng trợ cấp thai sản anh T được nhận khi vợ sinh con được tính:
Mức hưởng = 7,0 x (6,0 triệu đồng/24) = 1,75 triệu đồng.
Trên đây là công thức tính tiền thai sản mà người lao động khi tham gia BHXH mang thai, sinh con có thể sẽ cần.
Sau sinh bao lâu thì được nhận tiền chế độ thai sản?
Theo quy định về thủ tục hưởng chế độ thai sản, lao động nữ sau khi sinh sẽ phải nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản để được nhận trợ cấp thai sản.
Thời gian nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản được quy định tại Khoản 1, Điều 102, Luật Bảo hiểm xã hội 2014. Theo đó, người lao động phải nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản (quy định tại Điều 101, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014) trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày trở lại làm việc cho người sử dụng lao động.
Theo quy định tại Khoản 2, Khoản 3, Điều 102, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thời gian giải quyết hồ sơ hưởng chế độ thai sản như sau:
- Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ từ người lao động, người sử dụng lao động có trách nhiệm lập hồ sơ quy định nộp cho cơ quan bảo hiểm xã hội (theo quy định tại khoản 2, Điều 102).
- Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định từ người sử dụng lao động, cơ quan BHXH phải giải quyết và tổ chức chi trả cho người lao động;
- Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định từ người lao động thôi việc trước thời điểm sinh con, cơ quan BHXH phải giải quyết và tổ chức chi trả cho người lao động. Trường hợp cơ quan bảo hiểm xã hội không giải quyết thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Như vậy, sau khi nộp đầy đủ hồ sơ cho người sử dụng lao động, tối đa là 20 ngày kể từ ngày nộp đủ hồ sơ hợp lệ, lao động nữ sinh con sẽ được chi trả tiền thai sản.
