Điều kiện nhận tiền thai sản
Khi tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc người lao động đủ điều kiện sẽ được hưởng trợ cấp thai sản. Đối với lao động nữ sinh con để được hưởng trợ cấp thai sản sẽ phải đáp ứng theo quy định tại Điều 31, Luật Bảo hiểm xã hội. Cụ thể, phụ nữ sinh con thỏa mãn một trong các điều kiện sau sẽ được hưởng trợ cấp thai sản.
Phải đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
Đã đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền thì phải BHXH từ đủ 03 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
Trường hợp lao động nữ sinh con đủ điều kiện quy định tại hai trường hợp trên mà chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con thì vẫn được hưởng tiền trợ cấp từ chế độ thai sản theo quy định tại Khoản 1, Điều 39 của Luật Bảo hiểm xã hội.
Sau sinh bao lâu thì được nhận trợ cấp thai sản?
Theo quy định về thủ tục hưởng chế độ thai sản, lao động nữ sau khi sinh sẽ phải nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản để được nhận trợ cấp thai sản. Trong trường hợp cơ quan BHXH không giải quyết chi trả thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do không giải quyết. Thời gian nhận tiền thai sản được tính căn cứ vào thời gian nhận hồ sơ hưởng chế độ thai sản.
Quy định về thời gian nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản:
Thời gian nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản được quy định tại Khoản 1, Điều 102, Luật Bảo hiểm xã hội 2014. Theo đó, người lao động phải nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản (quy định tại Điều 101, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014) trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày trở lại làm việc cho người sử dụng lao động.
Trường hợp người lao động thôi việc trước thời điểm sinh con thì nộp hồ sơ và xuất trình sổ bảo hiểm xã hội cho cơ quan BHXH để được xét hưởng chế độ thai sản.
Sau khi sinh bao lâu thì được nhận tiền thai sản:
Theo quy định tại Khoản 2, Khoản 3, Điều 102, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thời gian giải quyết hồ sơ hưởng chế độ thai sản như sau:
Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ từ người lao động, người sử dụng lao động có trách nhiệm lập hồ sơ quy định nộp cho cơ quan bảo hiểm xã hội (theo quy định tại khoản 2, Điều 102).
Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định từ người sử dụng lao động, cơ quan BHXH phải giải quyết và tổ chức chi trả cho người lao động;
Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định từ người lao động thôi việc trước thời điểm sinh con, cơ quan BHXH phải giải quyết và tổ chức chi trả cho người lao động.
Tuy nhiên, theo Khoản 4, Điều 5, Quyết định số 166/QĐ-BHXH ban hành ngày 31/1/2019 quy định về thời hạn giải quyết và chi trả chế độ thai sản như sau:
Trường hợp đơn vị sử dụng lao động đề nghị: Tối đa 06 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ theo quy định cơ quan BHXH giải quyết và tổ chức chi trả cho người lao động.
Trường hợp người lao động nộp hồ sơ trực tiếp cho cơ quan BHXH: Tối đa 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định cơ quan BHXH giải quyết và tổ chức chi trả cho người lao động.
Như vậy, theo quy định mới nhất trong thời gian tối đa là 6 ngày đối với trường hợp nộp hồ sơ cho người sử dụng lao động và tối đa 3 ngày đối với trường hợp nộp hồ sơ trực tiếp cho cơ quan BHXH người lao động sẽ nhận được tiền thai sản. Trong trường hợp cơ quan BHXH không giải quyết chi trả thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do không giải quyết.
Hồ sơ hưởng chế độ thai sản
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơCăn cứ vào từng trường hợp cụ thể lao động nữ sau sinh con sẽ làm hồ sơ hưởng trợ cấp thai sản theo hướng dẫn tại Khoản 2, Điều 4 của Quyết định 166/QĐ-BHXH như sau:
Bản sao giấy khai sinh hoặc trích lục khai sinh hoặc bản sao giấy chứng sinh của con.
Trường hợp con chết sau khi sinh: có thêm bản sao giấy chứng tử hoặc trích lục khai tử hoặc bản sao giấy báo tử của con; trường hợp con chết ngay sau khi sinh mà chưa được cấp giấy chứng sinh thì thay bằng trích sao hoặc tóm tắt hồ sơ bệnh án hoặc giấy ra viện của người mẹ hoặc của lao động nữ mang thai hộ thể hiện con chết.
Trường hợp người mẹ hoặc lao động nữ mang thai hộ chết sau khi sinh con thì có thêm bản sao giấy chứng tử hoặc trích lục khai tử của người mẹ hoặc của lao động nữ mang thai hộ.
Trường hợp người mẹ sau khi sinh hoặc người mẹ nhờ mang thai hộ sau khi nhận con mà không còn đủ sức khỏe để chăm sóc con thì có thêm biên bản GĐYK của người mẹ, người mẹ nhờ mang thai hộ.
Trường hợp khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo quy định thì có thêm một trong các giấy tờ sau:
Trường hợp điều trị nội trú: Bản sao giấy ra viện hoặc tóm tắt hồ sơ bệnh án thể hiện việc nghỉ dưỡng thai;
Trường hợp điều trị ngoại trú: Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH thể hiện việc nghỉ dưỡng thai.
Trường hợp phải GĐYK: Biên bản GĐYK.
Lưu ý: Đối với trường hợp lao động nữ mang thai hộ sinh con hoặc người mẹ nhờ mang thai hộ nhận con thì có thêm bản sao của bản thỏa thuận về mang thai hộ vì mục đích nhân đạo theo quy định tại Điều 96 của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014; văn bản xác nhận thời điểm giao đứa trẻ của bên nhờ mang thai hộ và bên mang thai hộ.
Bước 2: Nộp hồ sơ
Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ hưởng chế độ thai sản tương ứng với trường hợp của mình, người lao động cần nộp hồ sơ để được giải quyết. Trường hợp người lao động làm việc tại các đơn vị doanh nghiệp thì nộp hồ sơ cho người sử dụng lao động. Trường hợp đã chấm dứt hợp đồng lao động nhưng vẫn đủ điều kiện nhận trợ cấp thai sản thì nộp hồ sơ trực tiếp cho cơ quan BHXH để được giải quyết.
Người lao động nộp hồ sơ:
Trong vòng 45 ngày kể từ ngày quay trở lại làm việc, người lao động cần nộp đầy đủ hồ sơ cho người sử dụng lao động.
Người sử dụng lao động nộp hồ sơ:
Sau khi tập hợp đầy đủ hồ sơ từ phía người lao động, đơn vị sử dụng lao động sẽ phải lập danh sách 01B-HSB và nộp cùng bộ hồ sơ tới Cơ quan BHXH trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ.
Trường hợp đơn vị sử dụng lao động sử dụng giao dịch điện tử thì thực hiện lập hồ sơ trên phần mềm, ký số và gửi kèm giấy tờ lên quan lên Cổng thông tin điện tử của BHXH Việt Nam hoặc qua tổ chức IVAN.
Bước 3: Cơ quan BHXH giải quyết và chi trả chế độSau khi tiếp nhận hồ sơ, cơ quan BHXH sẽ xét duyệt và thực hiện chi trả trợ cấp thai sản. Thời hạn giải quyết và chi trả chế độ thai sản như sau:
Trường hợp đơn vị sử dụng lao động đề nghị: Tối đa 06 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ theo quy định.
Trường hợp người lao động, thân nhân người lao động nộp hồ sơ trực tiếp cho cơ quan BHXH: Tối đa 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định.
Người lao động có thể nhận trợ cấp thai sản theo hình thức khác nhau như:
Nhận qua tài khoản ngân hàng của người lao động.
Nhận thông qua đơn vị sử dụng lao động.
Nhận trợ cấp trực tiếp tại cơ quan BHXH.
Tuy nhiên để việc nhận trợ cấp được nhanh nhất người lao động nên đăng ký nhận qua tài khoản ngân hàng.
Mức tiền hưởng chế độ thai sản đối với trường hợp phụ nữ sinh con
Mức hưởng chế độ thai sản khi sinh con được quy định tại Điều 39, Luật Bảo hiểm xã hội. Cụ thể mức hưởng một tháng bằng 100% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 06 tháng trước khi nghỉ việc.
Công thức tính như sau:
Mức hưởng = (Bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 06 tháng trước khi nghỉ việc/ 24 ngày) x 100% x số ngày nghỉ
Thời gian nghỉ của phụ nữ sinh con được quy định là 6 tháng, sinh đôi trở lên thì tính từ con thứ hai trở đi, cứ mỗi con, người mẹ được nghỉ thêm 01 tháng. Trường hợp con chết sau sinh, nếu con dưới 02 tháng tuổi bị chết thì mẹ được nghỉ việc 04 tháng tính từ ngày sinh con; nếu con từ 02 tháng tuổi trở lên bị chết thì mẹ được nghỉ việc 02 tháng tính từ ngày con chết (thời gian nghỉ này không được vượt quá thời gian nghỉ tối đa theo quy định).
Phương thức nhận tiền thai sản
Người lao động có thể nhận tiền thai sản bằng nhiều hình thức, như nhận qua tài khoản ATM của người lao động; nhận thông qua đơn vị sử dụng lao động hoặc nhận trợ cấp trực tiếp tại cơ quan BHXH.
Phương thức nhận tiền thai sản được đăng ký khi làm hồ sơ hưởng chế độ thai sản. Để thuận tiện và có thể nhận tiền trợ cấp thai sản nhanh nhất người lao động nên lựa chọn phương thức nhận tiền qua tài khoản ngân hàng.
