Theo các chuyên gia phong thủy, mâm hoa quả thắp hương đặt trên bàn thờ tổ tiên một ý nghĩa chung sâu sắc là dâng cúng tổ tiên thể hiện lòng hiếu thảo và ước mong những điều tốt lành trong gia sự.Bên cạnh vị trí đặt bàn thờ, việc bày biện trên bàn cũng không được phép tùy tiện. Các loại hoa quả...dùng để thắp hương cũng cần chú ý đến ý nghĩa. Dưới đây là những loại hoa quả thắp hương ngày rằm mang lại may mắn, tài lộc nên dâng lên ban thờ:
1. Táo
Trong phong thủy, táo tượng trưng cho sự yên bình và hòa hợp. Loại quả này cũng được ưa chuộng vì màu đỏ của nó mang ý nghĩa tốt lành.
2. Dứa
Không những thắp hương ngày rằm, mùng 1, dứa cũng là loại quả thắp hương cần thiết phải chuẩn bị khi chuyển nhà. Bởi dứa trong tiếng Hàn thường phát âm nghe như "may mắn đến theo cách của bạn", vì thế dứa đã trở thành một biểu tượng phong thủy truyền thống cho sự giàu có và may mắn.
3. Cam
Đây là loại quả cực dễ mua, được ưa chuộng khi cúng ban thờ vào ngày rằm. Cam biểu hiện cho chính là mong muốn về sự may mắn và thành công của gia chủ.
4. Chuối
Chuối mang ý nghĩa là "thu hút". Vì vậy, nó cũng hay được dùng làm hoa quả thắp hương ngày rằm . Trong bất kỳ ngày lễ truyền thống nào của Việt Nam thì đa số các gia đình đều cúng chuối. Ngoài ra, chuối tượng trưng cho bàn tay của Phật, thể hiện mong muốn các vị thần linh, gia tiên sẽ che chở, phù hộ cho gia đình. Tuy nhiên, nếu đi tảo mộ hay trong tháng cô hồn, gia đình nên tránh không dùng chuối để tránh "chào đón" các vị khách không mời mà tới.
5. Bưởi
Nếu đang muốn xin lộc về con cái thì bưởi chính là loại quả tuyệt vời để dâng lên tổ tiên, thần phật. Bởi trong tiếng Hán, từ "bưởi" phát âm giống như là "con trai”. Ngoài ra bưởi có hình tròn, biểu tượng cho sự tròn đầy, mang ý nghĩa mọi việc đều suôn sẻ.
7. Dưa hấu
Mặc dù có kích thước lớn nhưng dưa hấu vẫn thường được gia chủ sử dụng dùng làm hoa quả để cúng ngày rằm, thậm chí là các ngày lễ Tết, mùng 1, Trung thu… Dưa hấu có màu đỏ, là biểu tượng cho sự may mắn. Nhiều gia đình cúng rằm chỉ cần một quả dưa hấu, đĩa bên trầu cau là cũng có thể làm đĩa cúng khá bắt mắt rồi.
8. Lựu
Không thể không nhắc đến trái lựu, lựu cũng là loại hoa quả được rất nhiều người lựa chọn để thắp hương với ý nghĩa cầu mong gia đình sung túc, sum vầy, con đàn, cháu đống.
9. Phật thủ
Quả phật thủ có hình dáng như tên gọi của nó, giống các ngón tay của Phật. Điều này tượng trưng cho bàn tay phật đang cầu nguyện, ban phước lành cho dân chúng. Loại quả này thường được thấy trên các ban thờ các ngày lễ ở miền Bắc.
Những loại quả không nên thắp hương ngày rằm?
Bên cạnh việc lựa chọn đúng các loại hoa quả để thắp hương thì mọi người cũng nên lưu ý những loại hoa quả không nên dâng lên bàn thờ tổ tiên để tránh gặp điều xui xẻo, phạm vào đại kị, khiến cho vận may, tài lộc của gia chủ bay đi mất.
Quả đã chín nẫu
Không nên cúng quả đã chín nẫu, giập nát, chỉ nên chọn quả tươi, ngon, đẹp. Bởi nếu chọn đặt những loại trái cây đã chín nẫu trên bàn thờ sẽ khiến chúng nhanh bị hư hỏng đồng thời là điều kiện để thu hút các loại ruổi muỗi lui tới. Điều này được cho là bất kính với bề trên sẽ khiến cho không gian thờ cúng bị ô uế và mất đi sự trang nghiêm cần thiết.
Quả có vị đắng, cay, chua, chát
Tốt nhất không nên dùng những loại quả có vị trên như ớt, mướp đắng, khế chua… vì nó không mang lại may mắn, tài lộc cho gia chủ.
Quả có mùi thơm nồng nặc
Những quả có mùi thơm nồng như: mít, sầu riêng...bởi mùi thơm “nồng nặc” của những loại quả này không phù hợp với nơi thờ cúng linh thiêng là bàn thờ. Khu vực thiêng liêng nên luôn phải giữ không gian thoáng đãng và sạch sẽ, không được để mùi hương hỗn tạp khó chịu. Cần chọn những loại quả mùi nhẹ nhàng, ngọt ngào.
Quả mọc sát đất
Những loại quả như cà chua, me, thanh trà,.. mọc sát mặt đất thì không nên dùng, bởi chúng gần mặt đất mang ý nghĩa dính bùn, không thích hợp đặt lên bàn thờ.
Cách bày mâm ngũ quả
Nếu muốn sắp xếp mâm ngũ quả thì sắp 5 loại quả theo ngũ hành kim – mộc – thủy – hỏa – thổ, đặc biệt đối với người miền Bắc thường hướng đến ý nghĩa biểu trưng hơn. Thông thường ngũ quả sẽ gồm 5 loại quả màu sắc khác nhau như chuối xanh, bưởi vàng, hồng đỏ, lê trắng, quýt da cam tượng trưng cho các mong ước: Phú – Quý – Thọ – Khang – Ninh.
Tùy vào cách bố trí bàn thờ mà bày mâm quả và lọ hoa ở vị trí sao cho phù hợp. Nếu bàn thờ đặt 2 lọ hoa 2 bên thì mâm ngũ quả cúng sẽ được đặt ở giữa bàn thờ tạo sự cân đối. Trong trường hợp chỉ có 1 lọ hoa thì lọ hoa cúng đặt bên phải bàn thờ, đĩa quả đặt bên trái bàn thờ theo nguyên tắc “đông bình tây quả”.
