Trong thế giới vi chất dinh dưỡng, selen (hay selenium) được mệnh danh là “vua chống ung thư” nhờ khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ và hỗ trợ ức chế sự phát triển của tế bào ác tính. Dù cơ thể chỉ cần một lượng nhỏ mỗi ngày nhưng selen lại đóng vai trò không thể thay thế đối với sức khỏe tổng thể, đặc biệt là ở người cao tuổi.
1. Selen là gì? Vì sao được gọi là “vua chống ung thư”?
Selen là một nguyên tố vi lượng thiết yếu, tham gia vào nhiều hoạt động sống của cơ thể. Nghiên cứu nổi bật tại Qidong (Trung Quốc) cho thấy: việc bổ sung selen hợp lý có thể giúp giảm đến 50% tỷ lệ tử vong do ung thư và giảm 49% nguy cơ mắc ung thư gan.
Theo TS.DS Nguyễn Trung Tường (Hệ thống Y dược QTN), selen bảo vệ cơ thể thông qua 4 cơ chế quan trọng:
- Tăng cường miễn dịch: Selen duy trì hoạt động hiệu quả của tế bào NK và tế bào T – “lực lượng tiên phong” trong việc phát hiện và tiêu diệt tế bào ung thư.
- Chống oxy hóa vượt trội: Là thành phần thiết yếu của enzym glutathione peroxidase và thioredoxin reductase – hai enzym quan trọng giúp trung hòa gốc tự do, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương.
- Ngăn chặn di căn: Selen góp phần ức chế quá trình xâm lấn và lan rộng của khối u.
- Giảm tác dụng phụ của hóa – xạ trị: Người bệnh ung thư được bổ sung selen đúng liều thường cải thiện rõ rệt tình trạng rụng tóc, buồn nôn, viêm loét miệng…
Selen “vua chống ung thư” là một yếu tố vi lượng thiết yếu tham gia vào nhiều hoạt động sống.
2. Thiếu selen là “kẻ thù thầm lặng” của người cao tuổi
Ở người lớn tuổi, khả năng hấp thụ selen từ thực phẩm giảm dần theo thời gian. Cùng với đó, các bệnh mãn tính như tiểu đường, tim mạch, Alzheimer… cũng khiến lượng selen dự trữ trong cơ thể hao hụt nghiêm trọng.
Nếu thiếu selen, người cao tuổi có khả năng bị:
- Suy giảm miễn dịch, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng
- Tăng nguy cơ mắc ung thư, tim mạch
- Da khô, nhanh lão hóa, nhăn nheo
- Trí nhớ giảm, phản xạ chậm
3. 8 thực phẩm giàu selen dễ tìm, ai cũng nên ăn mỗi ngày
Nếu chưa từng quan tâm đến selen là gì và có trong thực phẩm nào, bạn có thể bắt đầu ngay hôm nay với các thực phẩm sau:
3.1 Gan động vật
Gan động vật là nguồn cung cấp selen, sắt và vitamin A dồi dào, tốt cho mắt, ngăn thiếu máu và tăng cường miễn dịch.
3.2 Hải sản
Hàu, cá thu, cá ngừ, tôm, tảo biển chứa lượng selen cực cao. Hàu được mệnh danh là “ngân hàng selen tự nhiên”.
3.3 Trứng gà ta
Mỗi quả trứng chứa khoảng 15mcg selen dễ hấp thu, phù hợp với người cao tuổi và trẻ em.
3.4 Các loại nấm
Ngoài selen, nấm còn có beta-glucan giúp tăng đề kháng và hỗ trợ hệ miễn dịch.
Nấm chứa nhiều selen giúp tăng đề kháng, hỗ trợ miễn dịch.
3.5 Măng tây
Măng tây là loại rau có hàm lượng selen cao nhất trong các loại thực vật, đồng thời còn giàu folate tốt cho tim mạch và hệ tuần hoàn.
3.6 Các loại hạt: hạt điều, óc chó, hướng dương
Đặc biệt, quả hạch Brazil chỉ cần 1 hạt/ngày là đủ 100% nhu cầu selen khuyến nghị.
3.7 Ngũ cốc nguyên cám, gạo lứt
Ngũ cốc nguyên cám, gạo lứt giàu chất xơ, vitamin B và selen tự nhiên, rất lý tưởng để thay thế cơm trắng trong bữa ăn hàng ngày.
3.8 Tảo xoắn (spirulina)
Không chỉ chứa “vua chống ung thư” selen, tảo xoắn còn có protein và nhiều vi chất khác giúp cải thiện thể trạng.
4. Hướng dẫn bổ sung selen đúng cách cho người cao tuổi
Để có thể bổ sung selen đúng cách, TS.DS Nguyễn Trung Tường khuyến nghị:
- Lượng selen cần thiết: 60–200mcg mỗi ngày
- Ưu tiên nguồn tự nhiên: Selen từ thực phẩm hấp thu tốt hơn nhiều so với dạng viên uống
- Tham khảo bác sĩ: Nếu muốn dùng thực phẩm chức năng chứa selen, bạn nên được tư vấn y khoa kỹ lưỡng
- Không dùng quá liều: Selen thừa có thể gây ngộ độc, rối loạn tiêu hóa, rụng tóc
“Vua chống ung thư” selen tuy chỉ là một vi chất nhỏ bé nhưng lại là “mã khóa sinh học” then chốt giúp tăng tuổi thọ, phòng ngừa bệnh tật và giữ gìn trí tuệ minh mẫn. Với người cao tuổi, việc bổ sung selen mỗi ngày từ thực phẩm tự nhiên là hành động đơn giản nhưng vô cùng thiết yếu.
