Trong hầu hết các ngày lễ quan trọng, nếu đã cúng mặn thì không thể thiếu gà cúng. Gà cúng được chọn tỉ mỉ, trang trọng bậc nhất trong các món đồ cúng.
Tại sao nên đặt gà quay vào bát hương
Gà cúng ở Việt Nam thường là trống. Ý nghĩa của gà cúng là biểu trưng cho 5 đặc tính văn - võ - dũng - nhân - tín của gia chủ. Gà cúng thiêng liêng là ở tiếng gáy. Tiếng gáy của gà biểu trưng cho sự kết nối giữa thế giới thực và thần linh. Bởi thế khi cúng thường dùng gà trống bởi gà trống mới gáy. Trong truyền thuyết gà trống cất tiếng gáy thì mặt trời thức dậy mang ánh sáng, biểu trưng cho sự phát triển, thành công, sáng sủa.
Gà cúng hướng vào bát hương thể hiện tư thế gà chầu
Cũng bởi thế nên quan niệm dân gian cho rằng khi đặt gà cúng thì đặt đầu gà hướng vào bát hương. Khi hướng vào bát hương tức là hướng vào thế giới thần linh, ông bà tổ tiên, thể hiện tư thế gà chầu. Gia chủ cúng tức là hướng gà vào bát hương để gà thay gia chủ kết nối với thần linh, ông bà tổ tiên. Còn nếu đặt gà quay ra tức là không chịu chầu, là không tôn kính, là cúng tổ tiên nhưng lại không hướng vào tổ tiên, cúng thần linh những lại không hướng vào thần linh. Bởi thế nếu đặt gà quay ra biểu thị sự ngang ngược.
Tuy nhiên nhiều người cho rằng quan trọng là thành tâm. Gà cúng đặt hướng quay ra trông ban thờ sẽ đẹp, bởi không phải nhìn "mông" gà. Để giải quyết hai trường phái này thì bạn có thể đặt gà hướng vào bát hương nhưng đặt chéo để người đứng lễ nhìn thấy ngang thân gà và đầu gà ngậm hoa hồng, chứ không phải chĩa thẳng mông gà ra ngoài.
Lưu ý khác khi đặt gà cúng
Gà cúng thường là gà trống đặc biệt dịp Tết nguyên đán, rằm quan trọng. Tuy nhiên có dịp chọn gà mái như tuần rằm thông thường, dịp cúng cầu con..
Chọn gà cúng nên chọn kích thước vừa phải tránh gà già, tránh gà cựa dài chứng tỏ cựa già. Khi đi bắt gà sống thì nên xem lông mượt, mỏ không bị chảy nước, mào đỏ tươi đó là gà ngon.
Gà cúng thể hiện sự kết nối với tổ tiên, thần linh
Khi làm gà cúng không nên cắt rời chân và nên uốn chân vào trong và mổ moi tránh mổ phanh. Ngày nay đã có dịch vụ mổ gà chuyên nghiệp và cột thắt thành gà cánh tiên nên nhiều người không còn phải lo lắng về điều này nữa.
Gà cúng khi luộc nhớ luộc nồi rộng, ngập nước, đun sôi nước, thả gà vào và đun sôi lại rồi để lửa liu riu. Điều đó giúp cho gà không bị rách ra, gà đẹp không loang màu. Gà cúng thì nên để lại cả bộ nội tạng trong đĩa cúng, tránh thiếu xót.
Khi cúng gà nên chú ý hết tuần hương nên hạ xuống tránh để ruồi muỗi đậu vào gà trên ban thờ sẽ làm mất vệ sinh đồ lễ, lại làm ô uế ban thờ.
*Thông tin mang tính tham khảo chiêm nghiệm.
