Xung quanh vườn nhà hay bên lề đường, có nhiều loại rau mọc hoang dại mà từ lâu đã được người dân đón nhận như một nguyên liệu truyền thống trong các bữa cơm đơn giản. Đặc biệt, không thể không nhắc đến rau bầu đất.
Rau bầu đất, còn được gọi là kim thất hay dây chua lè, có tên khoa học là Gynura procumbens (Lour) Merr, thuộc họ Cúc. Loại cây này tồn tại khắp nhiều nước châu Á như Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan và Philippines… Tại Việt Nam, rau bầu đất xuất hiện ở cả ba miền: từ vườn nhà, bìa rừng, ven đường cho đến xen kẽ trong các luống hoa màu nơi đồng ruộng.
Với những ai có quê hương ở nông thôn, cái tên rau bầu đất chắc chắn rất quen thuộc. Ngày xưa, khi cuộc sống còn chật vật, rau bầu đất cùng với các loại rau khác được các bà, các mẹ thu hái để chế biến thành món xào hay nấu canh. Đặc điểm nổi bật của cây này là sức sống mạnh mẽ, có khả năng chịu nắng giỏi và phát triển vượt bậc, vì thế thường bị coi như cỏ dại và bị nhổ bỏ.
Với những ai có quê hương ở nông thôn, cái tên rau bầu đất chắc chắn rất quen thuộc
Khi chế biến, rau bầu đất mang đến vị ngọt thanh, dễ ăn và ngon miệng. Đặc biệt, vào mùa hè, một đĩa rau bầu đất luộc có khả năng thanh nhiệt, giải khát rất hiệu quả.
"Tôi nhớ rõ hình ảnh của cây rau bầu với những chiếc lá dày và giòn. Chúng thường xuất hiện giữa các loại hoa màu khác. Tôi thường hái rau này cùng với nhiều loại rau khác để nấu lên những nồi canh thơm ngon. Hương vị của nồi canh rau bầu vẫn in đậm trong tâm trí tôi đến bây giờ. Nhưng hiện tại, để được thưởng thức rau bầu đất từ quê hương, tôi phải tự gieo hạt vì không còn thấy cây mọc dại như trước nữa", Minh Hương, một cư dân tại TP. Vinh, Nghệ An chia sẻ.
Cô cũng cho biết, rau bầu đất khá hiếm ở các chợ trong thành phố. Thỉnh thoảng, khi vào siêu thị hoặc trên các trang mạng xã hội, cô thấy có người rao bán rau này và lập tức đặt hàng về, để đổi mới cho bữa ăn gia đình. Rau bầu đất thơm ngon, mát mẻ và rất tốt cho sức khỏe, với giá khoảng 70.000 đồng/kg.
Rau bầu đất thơm ngon, mát mẻ và rất tốt cho sức khỏe, với giá khoảng 70.000 đồng/kg
"Bầu đất không được phổ biến như những loại rau khác như rau muống hay rau cải, nên thỉnh thoảng mình mới có dịp kiếm được từ người dân trong xóm để bán trên chợ mạng. Tuy không dễ kiếm, nhưng đảm bảo là được canh tác sạch, hoàn toàn không sử dụng thuốc trừ sâu hay phân bón hóa học. Đặc biệt, giống cây này phát triển rất tốt dưới khí hậu nắng gắt quanh năm ở miền Tây", một người bán rau trên chợ mạng cho biết.
Hiện tại, một số nhà hàng và quán ăn đã đưa rau bầu đất vào thực đơn phục vụ khách hàng. Từ rau bầu đất, có thể chế biến thành nhiều món ăn giản dị nhưng rất ngon như: nấu canh, nhúng lẩu, xào tỏi, hay xào tôm... Nhiều chị em tại thành phố cũng tận dụng không gian ở chân chung cư hoặc ban công để trồng rau bầu đất nhằm dễ dàng thu hoạch.
Bên cạnh đó, rau bầu đất còn được sử dụng kết hợp với những loại dược liệu khác, giúp điều trị các bệnh như sốt, thiếu máu, kinh nguyệt không đều, đau mắt đỏ, tiểu són, tiểu buốt, tiểu dầm ở trẻ em, sốt phát ban, và lỵ...
