Sơ tán vào khe suối để tránh nóng
Mới 10 giờ sáng, nhưng nhiệt độ đo được ở ngoài trời lúc này ở khu vực Cửa Rào (Xá Lượng, Tương Dương, Nghệ An) đã hơn 40 độ C. Mặt trời, gió Lào như quạt lửa, như thể chực rang chín mọi sinh vật sống vùng đất này. Mặc dù chưa phải giữa trưa nhưng dưới cái nắng được cơn gió Lào khô khốc tiếp sức, nhiệt độ tăng nhanh, thổi nắng táp rát mặt.
Làng bản vắng bóng người, bóng gia súc, tất cả phải sơ tán vào khe tránh nóng. Ông Đậu Văn Lộc, người già ở đây nói: “Vùng ni nóng do núi toàn là núi đá vôi, rất dễ hấp thụ nhiệt”. Nhưng ông Lộc không lý giải được vì sao năm nay mới đầu hè đã nóng khủng khiếp như thế?
Giữa trưa đường xá vắng tanh, nắng như đổ lửa
Ông Lộc cho biết: “Nóng quá. Trâu bò không dám thả rông, người lớn không dám lên rẫy, trẻ con không dám ra đường vì nắng”. Vừa nói, ông Lộc vừa dùng chiếc quạt mo cau vỗ phành phạch: “Có quạt điện nhưng gió quạt điện như thổi lửa vào người. Chỉ cái ni phe phẩy cho đỡ nóng thôi”. Ông đưa quạt mo lên ngang mặt để minh họa. Lúc này, nhiệt độ đo ngoài sân nhà ông Lộc đã là 42 độ.
Một bậc cao niên trong xã là cụ Lô Văn Mằn kể: “Già sống hết đời người ở đây, nhưng thấy đặc biệt năm ni nắng nóng tăng lên một cách bất thường”. Người dân ở đây kể trước đây, sở dĩ Cửa Rào được gọi là “lò sấy Đông Dương” bởi lính Pháp từng có thời gian đóng đồn ở đây nhưng rồi không chịu được cái nóng, phải chuyển đi nơi khác.
Đột tử vì nắng nóng
Nắng nóng đã thành nỗi ám ảnh. Mới đây, một cháu bé ở bản Piềng Ang (Tương Dương, Nghệ An), trên đường từ trường mẫu giáo đi học về, vì nắng quá mà nhũn não, chết thảm. Còn có anh Hà khỏe mạnh nhất bản nhưng mới chỉ vác rựa lên rẫy được một lúc đã bị đột tử. Một số trường hợp cất nhà xa suối, đưa trâu xuống suối ngâm nước, chưa đến nơi thì trâu đã phòi bọt mép ra mà chết như thể bị não. Nhiều gia đình đóng cửa nhà, chuyển hẳn xuống khe ở suốt cho đến khi mùa mưa đến, nước suối dâng cao thì họ mới quay trở về nhà...
Người dân nơi đây cho biết đầu giờ chiều, mặc dù ngồi trong nhà nhưng vẫn có cảm giác như đội nồi than củi trên đầu.
Chiều muộn mới dám đi kiếm củi vì nắng nóng.
Theo thống kê của UBND xã Xá Lượng, khu vực cửa rào có hơn 1.000 hộ dân. Mỗi mùa nắng nóng, nơi này như một cái chảo rang không lồ. Để đối phó với mùa hè ngày càng nóng lên, UBND xã Xá Lượng đã khuyến cáo bà con dựng nhà dọc hai bên đầu nguồn sông Lam để cho tiện “hạ nhiệt” và đặc biệt nghiêm cấm việc đốt rẫy từ tháng 6 cho đến tháng 10 trước khi mùa mưa đến. Tuy nhiên, tình hình trên vẫn không khá hơn là mấy.
Đây chỉ là đợt nóng "mở đầu" thay cho lời chào mùa hạ của thiên nhiên dành cho miền đất này. Bởi theo kinh nghiệm của người dân ở đây, gió Lào còn kéo dài đến tận tháng 8 Âm lịch.Trung tâm Khí tượng thủy văn Bắc Trung Bộ cũng cho biết, năm nào cũng vậy, vào những đợt nắng nóng cao điểm, nhiệt độ đo được ở Cửa Rào luôn trên 40 độ C, có những thời điểm lên đến 44 – 45 độC. Chênh lệch nhiệt ở vùng tâm nóng này so với các khu vực khác luôn luôn ở mức cao. Có thời điểm chênh lệch đến gần 10 độ C.
