Học phí đại học hiện nay là một khoản không nhỏ đối với những gia đình có mức thu nhập trung bình trở xuống. Nhiều học sinh chăm ngoan, học giỏi, nhà nghèo không chọn con đường đại học mà rẽ một hướng khác. Tuy nhiên, năm 2024, theo quy định của nhà nước, có những ngành được miễn 100% học phí, có ngành giảm 70% bên cạnh một số trường có chính sách giảm học phí riêng để thu hút người học, các bậc phụ huynh và các em học sinh có thể tham khảo.
Ngành miễn 100% học phí năm 2024
Chính phủ đã ban hành Nghị định 97 vào ngày 31.12.2023 sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 81 (2021) của Chính phủ về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập; giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo. Trong đó chính sách miễn giảm học phí vẫn quy định theo Nghị định 81, những ngành, chuyên ngành được miễn 100% học phí bao gồm:
- Chuyên ngành Mác-Lê nin và Tư tưởng Hồ Chí Minh;
- Học sinh, sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh học một trong các chuyên ngành lao, phong, tâm thần, giám định pháp y, pháp y tâm thần và giải phẫu bệnh tại các cơ sở đào tạo nhân lực y tế công lập theo chỉ tiêu đặt hàng của nhà nước. Đối với sinh viên các chuyên ngành tâm thần, giải phẫu bệnh, pháp y, pháp y tâm thần, truyền nhiễm và hồi sức cấp cứu ở cơ sở đào tạo tư nhân, nhà nước cũng sẽ hỗ trợ tiền đóng học phí và hỗ trợ sinh hoạt phí cho sinh viên chuyên ngành trên trong toàn khóa học tương ứng với mức quy định về học bổng khuyến khích học tập.
Ngoài ra, Luật khám chữa bệnh có hiệu lực từ ngày 1.1.2024 (thay thế cho luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2009), có quy định thêm 2 ngành được nhà nước hỗ trợ toàn bộ học phí và hỗ trợ chi phí sinh hoạt trong toàn khóa học là truyền nhiễm và hồi sức cấp cứu với điều kiện người học phải có kết quả học tập, rèn luyện đủ điều kiện để cấp học bổng tại cơ sở đào tạo thuộc khối ngành sức khỏe của nhà nước.
Đối tượng hưởng chính sách miễn 100% học phí là người học các trình độ trung cấp, CĐ đối với những ngành, nghề khó tuyển sinh nhưng xã hội có nhu cầu theo danh mục do Bộ LĐ-TB-XH quy định. Cụ thể:
- 36 ngành, lĩnh vực nghệ thuật có kỹ thuật điêu khắc gỗ, điêu khắc, nghệ thuật biểu diễn ca kịch Huế, dân ca, chèo, tuồng, cải lương, múa dân gian dân tộc, dân ca quan họ, diễn viên múa, biên đạo múa, biểu diễn nhạc cụ truyền thống, đờn ca nhạc tài tử Nam bộ, nhạc công kịch hát dân tộc, nhạc công truyền thống Huế...
- Ngành kỹ thuật sơn mài và khảm trai, công nghệ kỹ thuật đóng mới thân tàu biển, công nghệ sản xuất sản phẩm từ cao su, chế biến mủ cao su, kiểm lâm, kiểm ngư, xử lý rác thải, cấp thoát nước, xây dựng cầu đường…
Ngành học được giảm 70% học phí
Nhà nước giảm 70% học phí cho:
- Học sinh, sinh viên học các ngành nghệ thuật truyền thống và đặc thù trong cơ sở giáo dục ĐH có đào tạo về văn hóa-nghệ thuật bao gồm: nhạc công kịch hát dân tộc, nhạc công truyền thống Huế, đờn ca tài tử Nam bộ, diễn viên sân khấu kịch hát, nghệ thuật biểu diễn dân ca, nghệ thuật ca trù, nghệ thuật bài chòi, biểu diễn nhạc cụ truyền thống.
- Học sinh, sinh viên CĐ, trung cấp các chuyên ngành xiếc, nhã nhạc cung đình…; một số ngành nghề nặng nhọc độc hại nguy hiểm đối với giáo dục nghề nghiệp theo danh mục các ngành nghề nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm do Bộ LĐ-TB-XH quy định. Chẳng hạn các ngành sản xuất vật liệu nổ công nghiệp, hàn, lắp đặt giàn khoan, khoan thăm dò địa chất, khoan nổ mìn, kỹ thuật lò hơi, lặn thi công, trục vớt, an toàn phóng xạ…
Một số ngành được trường hỗ trợ học phí
Một số trường đã có chính sách hỗ trợ học phí để thu hút người học vào một số ngành. Cụ thể:
- Từ năm học 2022-2023, ĐH Quốc gia TP.HCM hỗ trợ 35% học phí cho một số ngành tại Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn như triết học, tôn giáo học, lịch sử, địa lý, thông tin thư viện, lưu trữ học...
- ĐH Quốc gia Hà Nội cũng hỗ trợ sinh viên các ngành khoa học cơ bản thuộc Trường ĐH Khoa học tự nhiên, Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn gồm: miễn học phí, miễn phí chỗ ở nội trú, ưu tiên tham gia nghiên cứu khoa học và chương trình ươm tạo nhà khoa học, ưu tiên khi xét các học bổng khác. Đồng thời hỗ trợ sinh hoạt phí 20 triệu đồng/năm học bắt đầu từ năm 2022.
- Trường ĐH Sư phạm (ĐH Đà Nẵng) có chính sách học bổng mang tên "Truyền cảm hứng" với mục đích thu hút người tài vào học các ngành khoa học cơ bản.
- Trường CĐ Kỹ thuật Cao Thắng giảm 50% học phí cho các sinh viên nữ ngành công nghệ kỹ thuật cơ khí, công nghệ kỹ thuật ô tô, công nghệ kỹ thuật cơ điện tử, công nghệ kỹ thuật nhiệt lạnh, cắt gọt kim loại, hàn, cơ khí động lực, điện lạnh…từ năm 2023.
