Ngày 21/11, sau thời gian dài thu thập chứng cứ, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03) - Bộ Công an đã khởi tố và bắt tạm giam hai nhân vật trung tâm trong hệ sinh thái Mailisa: bà Phan Thị Mai, Giám đốc Công ty TNHH Thẩm mỹ viện Mailisa, và ông Hoàng Kim Khánh, Tổng Giám đốc Công ty MK Skincare.
Cặp vợ chồng nổi tiếng với cuộc sống xa hoa, dàn siêu xe trăm tỷ và biệt phủ rộng 4.000 m² này hiện phải đối mặt với một trong những vụ án buôn lậu lớn nhất ngành mỹ phẩm từ trước đến nay.
C03 xác định Mailisa đã nhập khẩu số lượng lớn mỹ phẩm giá rẻ từ Quảng Châu, Trung Quốc, nhưng khi bán ra thị trường lại gắn mác Hong Kong, Nhật Bản hoặc hàng cao cấp, với giá bán cao gấp nhiều lần. Chỉ riêng 3/100 sản phẩm chủ lực cũng đã mang về khoản thu lợi bất chính lên đến hàng nghìn tỷ đồng, gây chấn động thị trường thẩm mỹ.
Theo phân tích của TS. Luật sư Lê Bá Thường, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Pháp luật & Văn hóa Doanh nghiệp (Đoàn Luật sư TP.HCM): “Với số tiền thu lợi bất chính đặc biệt lớn, hành vi buôn lậu của các bị can thuộc khung đặc biệt nghiêm trọng theo khoản 4 Điều 188 Bộ luật Hình sự 2015. Đây là khung cao nhất của tội buôn lậu, với hình phạt từ 12–20 năm tù hoặc tù chung thân. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20 triệu đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1–5 năm, hoặc bị tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.”
Việc biến “mỹ phẩm giá rẻ” thành “mỹ phẩm cao cấp” chỉ qua vài bước hợp thức hóa giấy tờ đã tạo ra lợi nhuận khổng lồ, vượt xa ngưỡng của một vụ buôn lậu thông thường.
Không chỉ dừng lại ở tội buôn lậu
Các lô mỹ phẩm bị cáo buộc được nhập khẩu qua nhiều công ty trung gian, khai báo không đúng về chất lượng, thành phần và nguồn gốc. Sau đó, sản phẩm được quảng cáo dưới các nhãn mác như “công nghệ cao từ Hong Kong”, “hàng chuẩn quốc tế”, “đơn vị độc quyền”… và phân phối đến hàng triệu khách hàng của Mailisa.
Luật sư Hạ Thị Thu Thảo (Đoàn Luật sư TP.HCM), người phân tích hồ sơ thứ hai của vụ án, cho biết: “Vụ việc có dấu hiệu tổ chức xuyên biên giới, diễn ra trong thời gian dài với thủ đoạn tinh vi. Đây là những tình tiết tăng nặng theo Điều 52 Bộ luật Hình sự.
Ngoài tội buôn lậu, cơ quan điều tra có thể mở rộng điều tra sang các tội danh khác nếu xác minh được hành vi thay đổi nguồn gốc sản phẩm hoặc quảng cáo gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản.”
Như vậy, mức án mà vợ chồng Mailisa phải đối diện có thể không chỉ dừng lại ở tội buôn lậu.
Hệ thống Mailisa từng nhiều lần khẳng định toàn bộ sản phẩm phân phối đều hợp pháp, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và tuân thủ pháp luật. Tuy nhiên, nếu kết quả điều tra cho thấy toàn bộ hoặc một phần sản phẩm bị thay đổi nguồn gốc, xuất xứ, hoặc không đúng chất lượng công bố, các cá nhân liên quan có thể bị xem xét về tội Lừa dối khách hàng theo Điều 198 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung 2017, 2025), với khung hình phạt từ 1 đến 5 năm tù.
Luật sư Lê Bá Thường nhận định, nếu cơ quan điều tra xác định hành vi mua mỹ phẩm giá rẻ sản xuất tại Quảng Châu, Trung Quốc nhưng quảng cáo là sản phẩm cao cấp và bán ra thị trường với giá cao, thì hành vi này có thể bị truy cứu về tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả” theo Điều 192 Bộ luật Hình sự 2015.
“Trong trường hợp cơ quan điều tra có bằng chứng quảng cáo sai sự thật để khách hàng tin tưởng và giao tiền mua sản phẩm kém chất lượng, hành vi này có thể cấu thành tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015”, luật sư Thường nhấn mạnh.
