“Sổ đỏ” là từ dân dã mà người dân thường dùng để gọi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Hiện nay, việc chứng nhận quyền sử dụng đất được cấp theo một mẫu thống nhất với tên gọi là “Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất”.
Tại sao bạn nên làm sổ đỏ trong năm 2023?
Do dự thảo Luật Đất đai bỏ khung giá đất
Trước đây, Luật Đất đai quy định khung giá đất do Chính phủ ban hành định kỳ 05 năm 01 lần, căn cứ khung giá đất của Chính phủ, các tỉnh thành ban hành Bảng giá đất.
Bảng giá đất này chính là căn cứ để tính tiền sử dụng đất khi làm Sổ đỏ, tính các khoản phí và lệ phí khác khi làm Sổ đỏ…
Theo dự thảo mới, khung giá đất bị bãi bỏ. Điều 154 của dự thảo này quy định như sau:
Điều 154. Bảng giá đất
1. Bảng giá đất được xây dựng định kỳ hàng năm được công bố công khai và áp dụng từ ngày 01 tháng 01 của năm.
Căn cứ nguyên tắc, phương pháp định giá đất, Sở Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xây dựng bảng giá đất, được thuê tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất để xây dựng bảng giá đất; trình Hội đồng thẩm định bảng giá đất; căn cứ kết quả của Hội đồng thẩm định bảng giá đất trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh để trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua bảng giá đất trước khi Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định ban hành.
2. Bảng giá đất được xây dựng theo vị trí. Đối với khu vực có bản đồ địa chính số và cơ sở dữ liệu giá đất thì xây dựng bảng giá đất đến từng thửa đất theo vùng giá trị, thửa đất chuẩn.
Nếu như cuối năm nay, khi dự thảo Luật Đất đai được thông qua, khung giá đất không còn tồn tại, các địa phương được tự ban hành bảng giá đất mà không cần phải đảm bảo không thấp hơn và không cao hơn khung giá đất.
Do đó, các địa phương được tự chủ động xây dựng bảng giá đất theo vị trí. Đặc biệt, dự thảo Luật mới còn cho phép địa phương được xây dựng, điều chỉnh định kỳ bảng giá đất 01 năm một lần, thay vì 05 năm như trước.
Khi đó, rất có thể bảng giá đất sẽ tăng cao hơn rất nhiều so với hiện nay, tiệm cận hơn với giá đất thực tế trên thị trường.
Như vậy, theo quy định mới này, các chi phí làm Sổ đỏ được cho là tăng lên rất nhiều, bởi các chi phí khi làm Sổ đỏ như tiền sử dụng đất, lệ phí trước bạ… đều được tính căn cứ vào bảng giá đất do địa phương quy định.
Đây chính là lý do đầu tiên mà nhiều người cho rằng nên đi làm Sổ đỏ ngay trong năm nay khi chi phí làm Sổ vẫn căn cứ theo bảng giá đất cũ mà bảng giá đất cũ đang được giới hạn bởi Khung giá đất.
Quy định khắt khe hơn về điều kiện cấp Sổ cho đất không có giấy tờ
Cụ thể, khoản 2 Điều 137 dự thảo này quy định đất không có giấy tờ phải là đất không thuộc trường hợp lấn, chiếm.
2. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có các giấy tờ quy định tại Điều 135 của Luật này mà không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này thì được công nhận quyền sử dụng đất nếu có các điều kiện như sau:
- a) Thửa đất sử dụng vào mục đích nông nghiệp không thuộc trường hợp lấn, chiếm, tranh chấp đất đai;
- b) Thửa đất sử dụng vào mục đích phi nông nghiệp không thuộc trường hợp lấn, chiếm, tranh chấp đất đai, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt đối với nơi đã có quy hoạch và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định.
Mà trên thực tế hiện nay, trường hợp "lấn, chiếm đất" do khai hoang, du canh, di cư... lại vô cùng phổ biến.
Trước đây, các trường hợp này không có giấy tờ vẫn có cơ hội được cấp Sổ đỏ, còn sắp tới, khi dự thảo Luật Đất đai mới được thông qua, cơ hội này sẽ hoàn toàn không còn nữa.
Vì vậy, nếu như đang sử dụng đất không có giấy tờ, thuộc trường hợp lấn chiếm do quá tình khai hoang, di cư, du canh… và đáp ứng các điều kiện còn lại để được công nhận quyền sử dụng đất, bạn nên đi làm Sổ đỏ ngay trước khi dự thảo Luật mới được thông qua.
Cũng theo dự thảo này, nếu bạn không kịp đi làm Sổ đỏ, mảnh đất mà bạn đang sử dụng có nguồn gốc từ đất lấn, chiếm sẽ không được công nhận quyền sử dụng đất mà chỉ được ghi nhận là người sử dụng đất tại thời điểm đăng ký, được tạm thời quản lý đất đai cho đến khi Nhà nước có quyết định xử lý theo quy định của pháp luật.
Một số lưu ý khi cấp Sổ đỏ trong năm 2023
Người dân được cấp Sổ đỏ online
Tại Nghị định 10/2023/NĐ-CP (có hiệu lực từ 20/5/2023) đã quy định cụ thể hơn về việc cấp Sổ đỏ online như sau:
- Cơ quan tiếp nhận, giải quyết hồ sơ có trách nhiệm thực hiện các trình tự, thủ tục hành chính về đất đai theo quy định của pháp luật về đất đai;
- Trường hợp cần phải kiểm tra, xác minh làm rõ hoặc do nguyên nhân khác mà không trả kết quả giải quyết hồ sơ theo đúng quy định về thời gian giải quyết thủ tục hành chính về đất đai thì cơ quan tiếp nhận hồ sơ, giải quyết thủ tục gửi thông báo bằng văn bản hoặc qua Cổng dịch vụ công hoặc qua tin nhắn SMS cho người yêu cầu, trong đó nêu rõ lý do;
- Người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất có trách nhiệm hoàn thành nghĩa vụ tài chính bằng hình thức trực tiếp hoặc trực tuyến thông qua chức năng thanh toán của Cổng dịch vụ công...
Tuy nhiên, hiện nay trên cả nước, chưa có bất cứ địa phương nào chính thức áp dụng việc cấp sổ đỏ online.
Thay đổi về thẩm quyền cấp Sổ đỏ
Cũng tại Nghị định 10/2023 đã có sự sửa đổi theo hướng thuận tiện cho người dân, theo đó một số trường hợp cấp Sổ đỏ trước đây phải lên Sở Tài nguyên và Môi trường thực hiện thì từ 20/5/2023 đã có thể thực hiện tại Văn phòng đăng ký đất đai.
