Nhà giáo dục Yang Jie đã chia sẻ một câu chuyện thú vị về một cậu bé học lớp 1. Cậu bé này rất hiếu động và không thích làm bài tập về nhà. Để giúp con trai trong việc học, người mẹ đã dẫn cậu đến bàn học và yêu cầu cậu làm bài.
Tuy nhiên, cậu bé từ chối viết, dẫn đến việc bị mẹ mắng và quát: “Mẹ đã nhắc con phải vâng lời và làm bài ngay!”
Ban đầu, cậu bé khóc lớn vì bị la mắng. Nhưng sau đó, cậu đã bắt đầu phản kháng và cãi lại mẹ, khiến cả hai đều không chịu nhượng bộ.
Câu chuyện này làm chúng ta nghĩ đến khái niệm "Hiệu ứng Hercules" trong tâm lý học. Khái niệm này liên quan đến một người đàn ông tên Heracles, người đã vấp phải một chiếc túi phồng. Trong cơn tức giận, anh giẫm lên chiếc túi, nhưng không ngờ rằng nó lại phồng lên. Càng tiến hành giẫm mạnh, chiếc túi lại càng lớn hơn, cản trở lối đi của anh.
Hình ảnh của Heracles tương tự như những bậc phụ huynh thường xuyên “đối đầu” với con cái, luôn tìm cách giải quyết vấn đề của trẻ bằng cách sử dụng quyền lực. Kết quả là trẻ trở thành những chiếc túi phồng, có sức phản kháng mạnh mẽ.
Thực tế cho thấy, khi cha mẹ áp đặt quyền lực, trẻ thường không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chống đối. Nhà tâm lý học Huang Shiming đã chỉ ra rằng trẻ em rất yêu thương và luôn mong muốn làm theo ý cha mẹ. Tuy nhiên, trẻ chỉ thực sự sẵn sàng làm theo khi chúng cảm nhận được sự kết nối và tôn trọng từ cha mẹ.
Thay vì bắt ép con trẻ vào “tư thế đối kháng” qua việc sử dụng quyền lực, cha mẹ nên khéo léo "sử dụng sức mạnh" để trẻ có thể cảm thấy thoải mái và dễ dàng tiếp nhận sự trưởng thành.
Một câu nói nổi tiếng rằng: “Giáo dục giống như sắt sẽ trở nên yếu ớt như nước khi đổ lên đầu trẻ. Trẻ sẽ mạnh mẽ và vững vàng như sắt khi được nuôi dưỡng đúng cách.”
Giáo dục không nên được xem là một cuộc cạnh tranh mà là một hành trình đồng hành. Do đó, cha mẹ cần linh hoạt hơn trong việc nuôi dưỡng trẻ theo hướng tích cực hơn.
Giáo dục không nên được xem là một cuộc cạnh tranh mà là một hành trình đồng hành
Giao tiếp nhẹ nhàng hơn với trẻ
Khi tường nhà được trang trí bằng những nét vẽ lung tung từ bàn tay của đứa trẻ, người mẹ đã khéo léo khuyên con trai mình rằng:
“Để có bức tranh đẹp hơn trên tường, con cần sử dụng cọ chuyên dụng. Hãy luyện tập trước với bút màu trên vở. Khi con vẽ tốt hơn, mẹ sẽ mua cho con cọ, và khi đó, con có thể thỏa sức sáng tạo trên tường.”
Cậu bé, vì quá háo hức, đã tức giận đáp lại: “Con muốn có cọ ngay bây giờ!”
Người mẹ bình tĩnh trả lời: “Nhà chỉ có bấy nhiêu bức tường. Con muốn để lại bức tranh đẹp nhất hay là vẽ ngay bây giờ mà bức tranh không đạt yêu cầu?”
Nghe vậy, cậu bé trầm ngâm một lúc rồi ngoan ngoãn lấy cuốn tranh và đi vẽ.
Trong giáo dục trẻ em, “cách nói” thường quan trọng hơn “nội dung nói.” Người mẹ đã khéo léo dùng lời lẽ để giúp con nhận ra rằng việc tạo ra một bức tranh đẹp đòi hỏi thời gian và sự chuẩn bị. Thay vì chỉ trích hay từ chối ngay lập tức ước muốn của trẻ, mẹ đã mở ra một cuộc đối thoại, giúp trẻ hiểu giá trị của việc rèn luyện và kiên nhẫn.
Khi phụ huynh chọn giọng điệu nhẹ nhàng và cách giáo dục ân cần, họ có thể tránh được những xung đột về cảm xúc. Phương pháp này tạo cảm giác tôn trọng cho trẻ, đồng thời thiết lập một môi trường an toàn để trẻ có thể bày tỏ cảm xúc và suy nghĩ của mình. Trẻ không còn cảm thấy áp lực mà sẽ dễ dàng chia sẻ ước mơ và mong muốn với cha mẹ.
Giáo dục trẻ không chỉ là việc truyền đạt kiến thức mà còn là hình thành thói quen suy nghĩ tích cực và xây dựng sự tự tin. Khi trẻ cảm thấy ý kiến của mình được lắng nghe và quan tâm, chúng có xu hướng tham gia tích cực hơn vào quá trình học hỏi và phát triển bản thân.
Giáo dục trẻ không chỉ là việc truyền đạt kiến thức mà còn là hình thành thói quen suy nghĩ tích cực và xây dựng sự tự tin
Nhẹ nhàng và tôn trọng trẻ
Con trai của Deng Yaping có niềm đam mê với trò chơi trực tuyến và mong muốn theo đuổi sự nghiệp tuyển thủ game. Dù lo lắng, nhưng Deng Yaping không sử dụng biện pháp cứng rắn để ngăn cản con. Thay vào đó, anh thể hiện sự tôn trọng và ủng hộ ước mơ của con: “Nếu con có thể giành chức vô địch trong trò chơi, đó cũng là điều tuyệt vời.”
Để giúp con đạt được mục tiêu, Deng Yaping đã đưa con đến câu lạc bộ thể thao game hàng tuần, mong con hiểu hơn về quá trình tập luyện và thói quen của các tuyển thủ. Anh dành thời gian trò chuyện và lắng nghe suy nghĩ, cảm xúc của con. Anh chia sẻ những câu chuyện từ sự nghiệp của mình, bao gồm cả những thành công lẫn thất bại, giúp cậu bé nhận ra rằng con đường đến thành công luôn đầy thử thách. Deng Yaping đã khuyến khích con tự đưa ra quyết định và suy nghĩ cẩn thận về ước mơ và những hy sinh cần thiết để hiện thực hóa nó.
Cuối cùng, sau khi đã cân nhắc kỹ lưỡng, cậu bé quyết định từ bỏ giấc mơ trở thành tuyển thủ game. Đây không phải là sự từ bỏ mà là bước tiến lớn trong hành trình trưởng thành của cậu. Qua trải nghiệm này, cậu đã hiểu rằng theo đuổi đam mê cần đi đôi với sự tự nhận thức và những giá trị thực tế trong cuộc sống.
Có một câu nói: “Nếu bạn chỉ có thể trao tặng cho con một điều, đó hãy là sự tôn trọng.” Sự tôn trọng là nền tảng của giáo dục. Khi trẻ cảm thấy được tôn trọng và thấu hiểu, chúng sẽ có động lực để phát triển và khám phá những con đường mới cho bản thân.
Trong môi trường như vậy, trẻ không cảm thấy cần phải đấu tranh hay tức giận để giành phần thắng. Thay vào đó, chúng biết cách giao tiếp, thể hiện cảm xúc và đưa ra quyết định dựa trên sự tự tin và trách nhiệm.
Sự tôn trọng không chỉ qua việc lắng nghe mà còn qua những hành động cụ thể, như việc tạo không gian an toàn để trẻ bày tỏ suy nghĩ mà không lo sợ bị phán xét. Điều này giúp trẻ phát triển kỹ năng xã hội và cảm xúc, cũng như xây dựng mối quan hệ tích cực với mọi người xung quanh.
Bằng cách này, Deng Yaping không chỉ giáo dục con trong lĩnh vực game mà còn truyền tải những bài học cuộc sống quý giá. Cậu bé đã học cách đối diện với thất bại, nhận ra đam mê thực sự và phát triển những kỹ năng cần thiết để thành công trong tương lai, dù đó là trong thể thao điện tử hay bất cứ lĩnh vực nào khác.
Cuối cùng, sự tôn trọng và thấu hiểu trong giáo dục không chỉ tạo ra mối gắn kết giữa cha mẹ và con cái mà còn giúp trẻ trở thành những cá nhân độc lập, biết suy nghĩ và hành động dựa trên giá trị bản thân. Điều này sẽ là nền tảng vững chắc cho trẻ trong suốt cuộc đời, giúp trẻ tự tin đối mặt với các thử thách mới và phát triển thành những người có trách nhiệm và thành công.
Sự tôn trọng và thấu hiểu trong giáo dục không chỉ tạo ra mối gắn kết giữa cha mẹ và con cái mà còn giúp trẻ trở thành những cá nhân độc lập
Cách ứng xử dịu dàng giúp trẻ dễ dàng hợp tác hơn
Trong chương trình "Đừng coi thường tôi", Fu Seoul đã đóng vai trò là khách mời hỗ trợ một cậu bé tên Lôi Lôi hoàn thành thử thách leo núi. Tuy nhiên, ngay khi đến chân núi, Lôi Lôi đã bắt đầu mất bình tĩnh và không còn hứng thú với việc leo lên. Cảm giác áp lực và lo lắng trước thử thách lớn khiến cậu bé do dự, dẫn đến những suy nghĩ tiêu cực.
Thay vì tuân theo ý muốn của Lôi Lôi, Fu Seoul đã quyết định ngồi xuống đất và nói: “Nếu không thể đi được, chúng ta hãy bò đi nào.” Hành động bất ngờ này đã khiến không khí căng thẳng tan biến. Ngay lập tức, Lôi Lôi cảm thấy mất kiểm soát. Sau vài giây bối rối, cậu bật khóc và thúc giục Fu Seoul đứng dậy để cùng leo lên núi. Cảm xúc của Lôi Lôi chuyển từ sợ hãi sang quyết tâm khi nhận ra rằng mình không đơn độc trong cuộc chiến này.
Dù cho Lôi Lôi có cố gắng kéo bao nhiêu đi nữa, Fu Seoul vẫn ở nguyên chỗ, tiếp tục làm bộ yếu đuối và nói: “Chú không thể tiếp tục nữa, chú mệt quá. Con giúp chú mang cặp nhé!” Hành động này không chỉ thể hiện sự khiêm tốn mà còn khơi gợi tinh thần trách nhiệm trong Lôi Lôi. Cuối cùng, cậu bé hứa sẽ không gây ồn ào nữa.
Trong những lần leo núi tiếp theo, Lôi Lôi ngày càng hăng hái và tiến về phía trước. Cảm giác mình đang dẫn dắt và giúp đỡ một người lớn đã mang lại cho cậu bé sự tự tin. Điều này chứng minh rằng, đôi khi, việc thể hiện sự yếu đuối một cách phù hợp có thể tạo ra động lực lớn cho trẻ, giúp trẻ cảm thấy quan trọng và có giá trị.
Vì vậy, việc giải quyết vấn đề không bao giờ quá khó khăn nếu cha mẹ biết thể hiện sự yếu đuối đúng cách và nhường nhịn. Trẻ sẽ dễ dàng tuân theo hơn. Thực tế, sự khiêm tốn của cha mẹ trở thành sự dịu dàng khó cưỡng đối với trẻ.
Khi cha mẹ cho phép mình yếu đuối và không ngại bày tỏ cảm xúc, trẻ sẽ cảm thấy an tâm hơn để chia sẻ những nỗi sợ hãi và lo lắng của mình. Hơn nữa, bài học từ cuộc leo núi không chỉ nằm ở việc chinh phục đỉnh núi mà còn ở sự phát triển cá nhân của Lôi Lôi. Cậu học được cách đối mặt với thử thách và nhận thấy rằng sự hỗ trợ từ người khác có thể giúp vượt qua nỗi sợ hãi. Khi cảm thấy được tôn trọng và có sự đồng hành, trẻ sẽ dễ dàng tìm thấy động lực để tiến bước, ngay cả khi con đường phía trước đầy thử thách.
