Việc từ bỏ đường và kiêng hoàn toàn các loại đồ ngọt là một thách thức lớn đối với mọi người. Tuy nhiên, đối với những người không may mắc bệnh tiểu đường loại 2, việc kiểm soát chặt chẽ lượng carbohydrate tiêu thụ, trong đó bao gồm cả đường, là điều được khuyến nghị.
Tuy nhiên, vẫn có những chất thay thế đường giúp mang lại vị ngọt mà không làm tăng lượng carbohydrate và đường trong máu, hỗ trợ quá trình kiểm soát bệnh hiệu quả hơn.
Fructose
Đầu tiên phải kể đến fructose, một loại đường tự nhiên thường có trong trái cây. Khi được tiêu thụ, fructose sẽ được gan tiếp nhận và chuyển hóa thành glucose. Đối với những người mắc bệnh tiểu đường, nên lựa chọn các loại trái cây có hàm lượng đường thấp như táo và anh đào để sử dụng khi lượng đường huyết đã ổn định.
Trái cây có thể được sử dụng như bữa phụ sau bữa chính. Tuy nhiên, không nên tiêu thụ quá 25g fructose mỗi ngày để tránh các vấn đề sức khỏe như tăng nguy cơ tích tụ mỡ trong gan và cơ, gây viêm, kháng insulin, và có thể dẫn đến tiểu đường type 2.
Đường sucralose
Sucralose là một chất làm ngọt phù hợp cho những người mắc bệnh tiểu đường loại 2. Với độ ngọt gấp 600 lần so với đường cát, sucralose không ảnh hưởng đến lượng đường trong máu.
Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã phê duyệt sucralose là một loại đường an toàn. Lượng tiêu thụ hàng ngày được khuyến nghị (ADI) là 5mg sucralose trên mỗi kg trọng lượng cơ thể.
Aspartame, chất làm ngọt ít calo
Aspartame là một chất làm ngọt nhân tạo không có dinh dưỡng, ngọt hơn đường tới 200 lần và chứa lượng calo rất thấp, theo Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA). Điều này khiến aspartame trở thành lựa chọn phù hợp cho những người mắc bệnh tiểu đường.
FDA đã xem xét kỹ lưỡng các nghiên cứu khoa học và xác nhận rằng aspartame an toàn khi sử dụng. Tuy nhiên, những người mắc bệnh phenylketon niệu (PKU) - một tình trạng hiếm gặp khiến cơ thể không thể chuyển hóa phenylalanine (một thành phần chính của aspartame) - nên tránh sử dụng chất làm ngọt này.
Đường saccharin
Saccharin, một loại đường nhân tạo, lần đầu tiên được tổng hợp tại Mỹ vào năm 1879. Với độ ngọt vượt trội, gấp 300 - 500 lần so với đường tự nhiên, nhưng không sản sinh calo, saccharin đã trở thành một lựa chọn phổ biến trong việc giảm lượng đường tiêu thụ. Theo các nghiên cứu tại Mỹ, saccharin không ảnh hưởng đến hoạt động của insulin trong cơ thể, giúp duy trì đường huyết ổn định hơn.
Tuy nhiên, các bác sĩ khuyến cáo rằng việc lạm dụng saccharin có thể dẫn đến béo phì. Mức tiêu thụ an toàn được đề xuất là 15mg/kg trọng lượng cơ thể mỗi ngày.
Đường cỏ ngọt
Stevia, còn được biết đến với tên gọi đường cỏ ngọt, là một chất làm ngọt ít calo, nổi bật với đặc tính chống oxy hóa và khả năng hỗ trợ điều trị đái tháo đường. Chất làm ngọt này đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt.
Stevia chứa các hợp chất gọi là steviol glycoside, có độ ngọt gấp 150-300 lần so với đường mía. Mặc dù ngọt như vậy, stevia lại có lượng calo cực kỳ thấp, đến mức về mặt khoa học, nó được coi là một sản phẩm "không chứa calo".
Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) và Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ (ADA), stevia có thể mang lại lợi ích cho người mắc bệnh tiểu đường nếu được sử dụng một cách hợp lý.
Lưu ý:
Theo bác sĩ Li Aiguo, Trưởng khoa tại Bệnh viện Hữu nghị Trung - Nhật, mặc dù hiện nay có nhiều loại đường ăn kiêng thích hợp cho người bệnh tiểu đường, việc tiêu thụ chúng vẫn cần được kiểm soát chặt chẽ.
Đường ăn kiêng thường không ảnh hưởng nhiều đến lượng đường trong máu, nhưng một số loại lại có lượng calo cao, điều này có thể dẫn đến tình trạng béo phì nếu sử dụng quá mức.
Bác sĩ Li khuyến nghị nên ưu tiên tiêu thụ các loại trái cây và rau quả không chứa đường. Những thực phẩm này không chỉ cung cấp chất xơ mà còn giúp kích thích nhu động ruột và làm chậm quá trình tăng đường huyết sau bữa ăn.
Ngoài ra, bác sĩ Li cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì một chế độ ăn đa dạng. Điều này không chỉ giúp cung cấp đầy đủ dưỡng chất mà còn góp phần ổn định đường huyết và phòng tránh các biến chứng nguy hiểm của bệnh tiểu đường.