Viêm màng não là tình trạng viêm màng bao quanh não và tủy sống (còn gọi là màng não). Có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh như: nhiễm trùng (nặng nề nhất), virút, nấm, phản ứng phụ của thuốc, các chất độc hại từ môi trường xâm nhập vào cơ thể. Tuy nhiên, đa số các trường hợp bị viêm màng não là do vi trùng hay siêu vi trùng từ vùng mũi họng xâm nhập vào màng não và gây viêm màng não.
Bệnh lây qua đường hô hấp nên rất dễ lây lan, thường xảy ra với trẻ nhỏ vào mùa nắng nóng hay lúc chuyển mùa vì có nhiều trẻ mắc bệnh đường hô hấp và là thời điểm thuận lợi để một số vi trùng và siêu vi trùng xâm nhập vào hệ thống thần kinh trung ương gây viêm màng não.
Cô bé LiLy, người Anh chào đời vào tháng 1 năm 2017. Đến ngày 21/11 cô bé tròn 10 tháng tuổi và bắt đầu biết đi.
Lily rất khỏe mạnh và không hề có bất cứ dấu hiệu bệnh tật nào. Chị Rebehak Watson, mẹ cô bé cho biết: ”Lily là một cô bé rất vui vẻ. Cha mẹ thường hay khen con nhưng quả thật Lily đúng là như vậy. Con không bao giờ cáu gắt, mè nheo hay ăn vạ. Con ngủ ngoan, ăn ngoan và luôn mỉm cười. Con còn rất xinh đẹp nữa. Bất cứ khi nào con ra ngoài, mọi người đều chăm chú ngắm nhìn con. Họ luôn dừng lại, nói chuyện và hỏi về con. Lily cũng rất thích bắt chuyện với mọi người”.
Tuy nhiên, buổi sáng sớm sau hôm Lily chập chững những bước đầu tiên, mọi chuyện đã thay đổi. Cô bé thức giấc, gào khóc, nôn trớ và sốt cao. Chị Rebehak Watson đã cho Lily uống thuốc giảm đau và hạ sốt trước khi gọi cấp cứu.
Watson nhớ lại: ”Tôi mô tả triệu chứng và họ nói tôi cứ cho con uống thuốc. Tuy nhiên nếu con không khá hơn trong 12 giờ thì cần đưa con đi bác sĩ”. Sau khi cho con uống thuốc, Watson đã cố gắng ru con ngủ trong khoảng 1 tiếng đồng hồ. Khi ngủ dậy Lily lại vui vẻ bình thường.=Tuy nhiên, chẳng bao lâu cô bé lại sốt cao nên Watson đã đưa con đi khám. ”Con bé thực sự rất yếu. Con nằm lịm đi trong phòng đợi, trông rất mệt mỏi. Lloyd thì vẫn đi làm còn gia đình tôi thì đang mừng tiệc thọ 70 tuổi của ông tôi. Tôi chỉ có một mình với con.
Sau đó chúng tôi cũng gặp được bác sĩ và họ nói con có thể bị ốm do một loại bọ gây bệnh như viêm dạ dày – ruột. Tôi nói con bị viêm Amidan vài tuần trước nên yêu cầu họ kiểm tra họng con. Bác sĩ trấn an tôi rằng mọi chuyện sẽ ổn thôi.”
Lily trở về nhà và có vẻ khỏe mạnh nhưng đến chiều sức khỏe cô bé giảm sút nghiêm trọng. Cô bé bị tiêu chảy và có vệt phát ban quanh háng. "Đó không phải kiểu phát ban mà bệnh viêm màng não mô cầu khuẩn thường có. Nó có màu tím và nổi nhiều vân. Môi và tay con chuyển màu xanh tím tái. Tôi lập tức gọi cấp cứu. Trong lúc chờ xe đến, con không phản ứng gì và tôi rất hoảng loạn”.
Lily được cấp cứu tại Bệnh viện Doncaster Royal. Các bác sĩ vẫn chưa chắc chắn Lily bị bệnh gì nhưng họ cố gắng giúp cô bé ổn định trở lại trước khi chuyển bé tới Bệnh viện Nhi Sheffield. Tuy nhiên, Lily đã không thể qua khỏi.
Watson đau buồn kể lại: ”Tim con đã ngừng đập 6 lần cho đến khi bác sĩ thông báo họ không thể làm gì hơn. Chúng tôi hoàn toàn suy sụp”.
Xét nghiệm sau cái chết của Lily cho thấy cô bé mắc bệnh viêm màng não mô cầu khuẩn dạng W không rõ nguyên nhân.
Watson chia sẻ thêm rằng trước đó con gái hoàn toàn không có biểu hiện của bệnh: ”Bệnh viêm màng não thường có dấu hiệu phát ban và có thể kiểm tra bằng cách sử dụng cốc/chai thuỷ tinh (ấn cốc vào vị trí phát ban cho đến khi da bé chuyển màu nhạt. Nếu vết ban biến mất hoặc mờ đi thì không phải do viêm màng não. Nhưng nếu vẫn nhìn rõ vết ban qua thành cốc thì đó là do viêm màng não). Tuy nhiên con chỉ bị mệt và chảy nước mũi. Nhân viên bệnh viện đã rất ngạc nhiên và làm mọi thứ có thể nhưng quá trễ. Nếu bệnh của con được chuẩn đoán sớm hơn, con có thể đã được cứu sống”.
Watson hiện đang gây quỹ cho tổ chức Meningitis Now. Đây là tổ chức hỗ trợ tiền tiêm phòng viêm màng não mô cầu khuẩn dạng W cho trẻ em. Hiện tại cô đã quyên góp được 8.000 bảng Anh (241 triệu đồng).
Những biểu hiện
Trẻ bị viêm màng não ban đầu thường có các biểu hiện: sốt, chán ăn, bú kém, rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy hoặc nôn, ho, chảy nước mũi… rất dễ nhầm lẫn với viêm nhiễm đường hô hấp thông thường, sốt virút… Các dấu hiệu dấu hiệu quan trọng gợi ý viêm màng não:
Co giật: có thể ở tay, chân, mắt, miệng hoặc toàn thân. Một số trẻ co giật đơn thuần do sốt cao hoặc có một số trẻ do rối loạn điện giải, nhưng cũng cần phải theo dõi xem trẻ có bị viêm màng não không.
Rối loạn ý thức: lúc đầu trẻ trong tình trạng dễ bị kích động, sau đó có thể ngủ li bì, lờ đờ, hôn mê.
Trẻ thường kêu đau đầu, nôn hoặc có biểu hiện liệt mặt, liệt hoặc giảm vận động ở chân, tay hoặc nửa người.
Đối với trẻ sơ sinh: các dấu hiệu ban đầu thường không đặc hiệu và rất khó phân biệt với các bệnh nhiễm trùng khác ở trẻ sơ sinh, có thể không sốt hoặc có sốt và có kèm theo một trong các triệu chứng trên. Các biểu hiện thần kinh hay gặp: ngủ li bì, thóp phồng, co giật.
