Matcha đang trở nên ngày càng phổ biến và được biết đến như một loại thức uống mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Vậy liệu matcha có vượt trội hơn so với cà phê? Hãy cùng khám phá những lợi ích cũng như những điểm tương đồng và khác biệt giữa cà phê và matcha.
Lợi ích của cà phê
Cà phê không chỉ cung cấp caffeine mà còn chứa các chất chống oxy hóa quý giá, đặc biệt là acid chlorogenic. Chất này có khả năng giảm viêm và tác động tích cực đến mức đường huyết cũng như lipid trong cơ thể, từ đó giúp ngăn ngừa và kiểm soát các vấn đề liên quan đến viêm và ung thư.
Uống cà phê, dù có chứa caffeine hay không, đã được chứng minh có liên quan đến việc giảm tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường type 2. Một nghiên cứu cho thấy mỗi tách cà phê bổ sung có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh này tới 6%. Điều này có thể do nồng độ chất chống oxy hóa, tính chất kháng viêm, và những tác động tích cực đối với hệ vi sinh đường ruột của cà phê.
Ngoài ra, một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc tiêu thụ cà phê có thể liên quan đến nguy cơ mắc bệnh Parkinson thấp hơn và có lợi cho sức khỏe não bộ. Một nghiên cứu cho thấy tiêu thụ cà phê, dù có hoặc không có trà, có thể làm giảm nguy cơ mắc chứng mất trí sau một cơn đột quỵ.
Thêm vào đó, một nghiên cứu khác phát hiện rằng uống cà phê có thể làm giảm nguy cơ trầm cảm. Cụ thể, những người tiêu thụ khoảng 400 ml hoặc 1,5 cốc cà phê mỗi ngày có tỷ lệ mắc trầm cảm thấp nhất. Nghiên cứu này còn chỉ ra rằng mỗi tách cà phê được tiêu thụ liên quan đến việc giảm 8% nguy cơ mắc bệnh trầm cảm.
Một nghiên cứu phát hiện rằng uống cà phê có thể làm giảm nguy cơ trầm cảm
Lợi ích của matcha
Matcha là loại trà xanh dạng bột, được chế biến bằng cách nghiền lá trà tươi và pha với nước nóng hoặc sữa. Đây là một loại thức uống đặc trưng với hương vị đậm đà, nổi bật bởi hàm lượng cao các chất chống oxy hóa và amino acid, mang lại nhiều lợi ích sức khỏe như ngăn ngừa ung thư và cải thiện chức năng não bộ.
Matcha chứa nhiều polyphenol - đặc biệt là catechin, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp làm giảm sự hình thành các gốc tự do gây hại, liên quan đến nhiều bệnh mãn tính. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng catechin, đặc biệt là EGCG, có khả năng phòng ngừa một số loại ung thư như ung thư đại tràng và ung thư túi mật.
Ngoài ra, việc tiêu thụ matcha hàng ngày cũng có thể nâng cao khả năng nhận thức, đặc biệt là ở phụ nữ lớn tuổi, mặc dù hiệu quả ở nam giới vẫn chưa được xác minh rõ ràng. Thành phần caffeine cùng theanine trong matcha có khả năng tác động tích cực đến các thụ thể dopamine và serotonin, từ đó giúp giảm lo âu và cải thiện trí nhớ.
Một nghiên cứu khác chỉ ra rằng việc uống matcha có thể cải thiện các chỉ số sức khỏe chuyển hóa ở những người tham gia có trọng lượng cơ thể cao hơn, với việc tăng cường cholesterol HDL (cholesterol tốt), giảm đường huyết và gia tăng cytokine chống viêm IL-10.
Nghiên cứu cũng gợi ý rằng matcha có thể có tác dụng hỗ trợ chống trầm cảm. Mặc dù chưa có nghiên cứu trực tiếp trên con người, nhưng một nghiên cứu đã phát hiện mối liên hệ giữa việc tiêu thụ trà xanh và mức độ trầm cảm thấp ở phụ nữ sau mãn kinh, có thể do tác dụng giảm viêm và nâng cao nồng độ estradiol (hormone estrogen mạnh).
Nghiên cứu gợi ý rằng matcha có thể có tác dụng hỗ trợ chống trầm cảm
So sánh hàm lượng caffeine giữa matcha và cà phê
Trung bình, một tách matcha chứa khoảng 70 mg caffeine, trong khi một tách cà phê thường có từ 100 đến 140 mg caffeine. Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) khuyến nghị rằng người lớn khỏe mạnh nên giới hạn lượng caffeine hàng ngày không vượt quá 400 mg.
Mặc dù matcha và cà phê có hàm lượng caffeine tương đối gần nhau, nhưng tác động của chúng đến cơ thể lại không giống nhau. Caffeine trong cà phê thường tạo ra cảm giác kích thích mạnh mẽ, trong khi matcha lại mang lại cảm giác bình tĩnh hơn. Điều này có thể được lý giải bằng việc matcha chứa một lượng đáng kể theanine, một loại amino acid có sẵn trong trà xanh. Theanine đã được nghiên cứu và chứng minh có khả năng làm giảm căng thẳng, đồng thời có thể làm dịu bớt cảm giác bồn chồn mà caffeine từ cà phê có thể gây ra.
Các nghiên cứu về tác động của caffeine và theanine đối với chức năng nhận thức cho thấy rằng, trong khi caffeine có thể tăng cường thời gian phản ứng, matcha lại hỗ trợ cải thiện năng suất làm việc và khả năng tập trung, mang lại trải nghiệm tinh thần cân bằng hơn cho người sử dụng.
Điểm giống và khác nhau
Matcha và cà phê đều mang lại nhiều lợi ích sức khỏe tương tự, chủ yếu nhờ vào hàm lượng chất chống oxy hóa và caffeine. Tuy nhiên, giữa chúng vẫn tồn tại một số khác biệt rõ rệt. Một trong những điểm khác biệt đáng chú ý là độ axit: matcha thường có độ axit thấp hơn so với cà phê. Cụ thể, độ pH của cà phê nằm trong khoảng từ 4,85 đến 5,13, trong khi độ pH của matcha khoảng từ 5,58 đến 5,94. Sự khác biệt này có thể ảnh hưởng đến cách mà mỗi loại đồ uống tác động đến dạ dày và sức khỏe tiêu hóa của người dùng.
Lợi ích chống oxy hóa
Cả matcha và cà phê đều là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa dồi dào, đặc biệt là polyphenol, nhưng hàm lượng của chúng có sự khác biệt. Matcha tập trung chủ yếu vào catechin, trong khi cà phê chứa acid chlorogenic là polyphenol chính. Những chất chống oxy hóa này giúp bảo vệ cơ thể bằng cách ngăn ngừa các bệnh ung thư, tiểu đường và viêm nhiễm, đồng thời trung hòa các gốc tự do gây hại, góp phần vào stress oxy hóa, một yếu tố liên quan đến nhiều bệnh lý mãn tính.
Tác dụng của caffeine
Cả hai loại đồ uống đều chứa caffeine, được biết đến với khả năng làm giảm cảm giác mệt mỏi và tăng cường hiệu suất thể thao. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng caffeine có thể nâng cao hiệu suất tập thể dục với liều lượng từ 3–6 mg/kg trọng lượng cơ thể khi được tiêu thụ khoảng một giờ trước khi hoạt động. Cả matcha và cà phê đều chứng tỏ khả năng giảm thiểu mệt mỏi trong khi tập luyện. Tuy nhiên, hàm lượng caffeine trong matcha thường thấp hơn cà phê, cho phép người dùng thưởng thức nhiều tách matcha hơn trong ngày mà không vượt quá giới hạn caffeine hàng ngày được khuyến nghị là 400 mg.
Tác động đến sức khỏe tâm thần
Việc tiêu thụ cà phê hoặc trà, hoặc cả hai, có thể giúp giảm nguy cơ đột quỵ và các vấn đề liên quan đến trí nhớ. Nghiên cứu chỉ ra rằng cả matcha và cà phê có ảnh hưởng tích cực đến chức năng nhận thức, nhưng bằng cách khác nhau. Caffeine trong cà phê chủ yếu cải thiện thời gian phản ứng, trong khi matcha lại giúp nâng cao năng suất và sự tập trung, phần có thể nhờ vào theanine, một amino acid giúp giảm căng thẳng. Mặc dù cả hai loại đồ uống đều liên quan đến việc giảm nguy cơ trầm cảm, nhưng cà phê có vẻ mang lại hiệu ứng mạnh hơn trong khả năng này.
Mặc dù cả hai loại đồ uống đều liên quan đến việc giảm nguy cơ trầm cảm, nhưng cà phê có vẻ mang lại hiệu ứng mạnh hơn trong khả năng này
Vậy, đồ uống nào là sự lựa chọn tốt hơn cho bạn?
Bởi vì matcha chứa cả theanine và caffeine, nên nó có khả năng nâng cao hiệu suất công việc tốt hơn so với caffeine đơn thuần từ cà phê. Theanine trong matcha không chỉ giúp thư giãn mà còn có tác dụng giảm căng thẳng, qua đó có thể hạn chế cảm giác lo âu hoặc bồn chồn mà nhiều người có thể trải qua khi tiêu thụ cà phê.
Mặc dù vậy, cà phê đã được chứng minh là hiệu quả hơn trong việc làm giảm các triệu chứng trầm cảm, nhờ vào hàm lượng caffeine cao hơn. Điều này cho phép cà phê có khả năng chống lại cảm giác mệt mỏi tốt hơn so với việc chỉ uống matcha.
Cả hai loại đồ uống, cà phê và matcha, đều có thể dẫn đến triệu chứng trào ngược acid do chứa caffeine và có tính acid. Tuy nhiên, matcha có độ acid thấp hơn và hàm lượng caffeine ít hơn cà phê, do đó có thể được tiêu hóa dễ dàng hơn.
Cả matcha và cà phê đều mang lại lợi ích sức khỏe khi được tiêu thụ một cách điều độ. Tuy nhiên, matcha có thể là sự lựa chọn tốt hơn cho những ai nhạy cảm với caffeine hoặc gặp phải vấn đề về trào ngược dạ dày.
Trước những đặc điểm nổi bật của cà phê và matcha, mỗi người nên tìm cho mình loại đồ uống phù hợp để khai thác tối đa lợi ích cho sức khỏe. Hãy chú ý đến việc tiêu thụ một cách hợp lý và cân nhắc đến tình trạng sức khỏe cá nhân. Nếu còn băn khoăn, bạn nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi quyết định sử dụng một trong hai loại đồ uống này hàng ngày.
