Nhiều bố mẹ nghiên cứu rất nhiều sách vở, tham gia nhiều hội thảo thậm chí còn nói chuyện chuyên đề với những bậc thầy về giáo dục trẻ em để tìm cho mình một “giáo án” phù hợp nhất với con của mình. Tuy nhiên không có một công thức nào chung cho tất cả trẻ con trên thế giới. Lý thuyết nghe có vẻ rất dễ dàng nhưng bắt tay vào thực tế mới thấy nảy sinh nhiều trở ngại do bị chi phối bởi các yếu tố như thói quen sinh hoạt của gia đình, tâm lý của con, chưa kể đến khác biệt về văn hoá, xã hội hay thậm chí là… thời tiết! Cái quan trọng và cốt lõi của công cuộc dạy con ở đây là người cần học không phải là bọn trẻ mà đó chính là bố mẹ chúng.
Bố mẹ phải là tấm gương
Không phải ngẫu nhiên, lời khuyên của hầu hết các nhà tâm lý, giáo dục là cha mẹ trước hết hãy là tấm gương cho con. Từ những việc nhỏ như giữ vệ sinh công cộng, tham gia giao thông đúng làn đường... bé đều nhìn vào bố mẹ để học tập. Có thể có nhiều người không để ý đến chuyện này và cho rằng trẻ con nhanh quên. Nhưng thực tế không phải như vậy.
Bạn muốn bé ngoan ngoãn, lễ phép thì chính bạn phải thân thiện, cởi mở với hàng xóm láng giềng. Bạn muốn bé biết tiết kiệm điện thì chính bạn phải cho bé thấy cách bạn tắt mở đèn trong nhà. Bạn muốn bé cư xử văn minh thì chính bạn phải là người biết bỏ rác vào thùng… Bé con của bạn sẽ quan sát và tự xây dựng cho mình bài học từ những điều đơn giản và nhỏ nhặt đó.
Đừng doạ dẫm, hãy hành động
Khi thấy con hư, bố mẹ thường đưa ra những hình phạt. Tuy nhiên vấn đề ở chỗ là rất ít khi bố mẹ thực hiện những hình phạt ấy với con cái. Thậm chí có người còn đưa ra những hình phạt mà con trẻ biết rằng không bao giờ có thể thực hiện được.
Sai lầm của cha mẹ là chỉ hù doạ bọn trẻ rồi để đấy, tưởng rằng tụi con nít “yếu bóng vía” sẽ sợ uy mình mà không biết rằng tụi nhỏ rất tinh ranh, vài lần như thế nó sẽ biết cha mẹ “nói không dám làm” rồi thành nhờn thậm chí không có niềm tin, hồ nghi vào lời nói của cha mẹ. Vì thế, để dạy dỗ con cái, cha mẹ cần chín chắn, hãy suy nghĩ kỹ và chắc chắn với phát ngôn của mình trước khi nói với con, và đã nói là làm để con biết điều đó thực sự là một thông điệp nghiêm túc.
Yêu thương, trân trọng gia đình
Thực tế nhiều bậc cha mẹ có chung sự khó xử vì dạy con một đằng nhưng trong quá trình sinh hoạt con lại thấy những điều ngược lại. Cái cốt lõi của vấn đề ở đây là môi trường giáo dục ở gia đình.
Gia đình có sự ảnh hưởng và tác động mạnh mẽ đến xã hội, một trong những khía cạnh đó là việc hình thành nên nhân cách của những đứa trẻ. Trong cuốn Kindergarten is Too Late, tác giả Masaru Ibuka – cha đẻ của tập đoàn Sony, doanh nhân nổi tiếng người Nhật cũng cho rằng, được lớn lên trong một đại gia đình là điều tuyệt vời và lý tưởng nhất đối với mọi đứa trẻ.
Các thành viên trong gia đình chính là “mô hình” của một xã hội thu nhỏ để bé thực hành cách ứng xử và thói quen giao tiếp cũng như các kỹ năng sống quan trọng. Cha mẹ đừng bao giờ tự hạ bậc vai trò của mình khi dạy dỗ con cái, đừng ỷ lại vào cô giáo, nhà trường hay bất cứ ai, bởi vì, với con, cha mẹ, gia đình chính là “cái gốc” vững vàng để con tự tin lớn lên và phát triển toàn diện. Khi với con “gia đình và cha mẹ là chuẩn mực” thì cho dù có ở trong xã hội hay môi trường sống nào thì những điều mà con học được từ gia đình, cha mẹ vẫn sẽ luôn là “ngọn hải đăng” sáng nhất.
Và bí quyết là…
Các bậc cha mẹ nên thư giãn và tự tin rằng mình hoàn toàn có thể dạy dỗ con cái thành người tốt theo cách riêng của mình, thay vì mất quá nhiều thời gian để “khai quật” các bí kíp ở khắp ngõ ngách internet hay các cuốn sách dày hàng trăm trang. Thay vào đó, hãy dành thời gian để yêu thương và ở bên các con của bạn.
Khi nào nên thực sự bắt đầu dạy con?
"Dạy" ở đây được hiểu là một lộ trình rõ ràng với những mục tiêu nhất định được đặt ra. Bạn có thể dạy con bất cứ điều gì, vào bất cứ khi nào, ở bất cứ đâu. Tuy nhiên, rất nhiều các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng, giai đoạn từ sơ sinh đến 3 tuổi chính là thời kỳ não bé phát triển nhanh nhất và "bùng nổ" nhất, đây cũng được coi là thời kỳ lĩnh hội tri thức tuyệt vời nhất của con người. Vì thế, đây cũng là thời kỳ cha mẹ nên dành nhiều thời gian nhất cho con và cùng con học hỏi, khám phá cuộc sống.
