Ngành học quan trọng trong thị trường lao động
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu, sự gia tăng đầu tư của các doanh nghiệp nước ngoài vào Việt Nam đã dẫn tới nhu cầu về nhân sự chuyên trách biên phiên dịch ngày càng tăng cao. Mặc dù nghề phiên dịch không còn xa lạ, thị trường vẫn đang đối mặt với sự thiếu hụt lớn về nhân lực hàng năm. Theo các chuyên gia, nguyên nhân của tình trạng này là do yêu cầu ngày càng cao về chất lượng của phiên dịch viên trong các hội nghị, buổi đàm phán kinh doanh và các sự kiện quốc tế, trong khi nguồn nhân lực hiện tại chưa đáp ứng được.
Vậy công việc của một phiên dịch viên bao gồm những gì, và người học cần trang bị những kiến thức nào để trở thành một phiên dịch viên chất lượng?
Hiểu một cách đơn giản, phiên dịch là việc chuyển đổi các văn bản hoặc thông tin trong các cuộc trò chuyện từ một ngôn ngữ sang một ngôn ngữ khác mà vẫn giữ nguyên ý nghĩa của chúng. Những người làm trong lĩnh vực này thường được gọi là phiên dịch viên. Do tính chất công việc liên quan đến việc truyền tải thông tin qua nhiều ngôn ngữ khác nhau, nhân sự trong ngành này cần phải đạt trình độ nhất định.
Cụ thể hơn, để theo đuổi và thành công trong nghề phiên dịch, người học cần có bằng cấp và chứng chỉ phù hợp với ngôn ngữ mà họ lựa chọn. Chẳng hạn, nếu bạn muốn trở thành phiên dịch viên tiếng Anh, các chứng chỉ như IELTS, TOEIC hoặc TOEFL là cần thiết. Đối với tiếng Trung, bạn cần có bằng HSK hoặc TOCFL. Còn với tiếng Hàn, các chứng chỉ như TOPIK, KLAT hoặc KLPT là bắt buộc. Hơn thế nữa, một phiên dịch viên giỏi không chỉ cần thành thạo ngôn ngữ mà còn phải sở hữu các kỹ năng mềm quan trọng phục vụ cho quá trình làm việc như kỹ năng giao tiếp, đàm phán và khả năng xây dựng quan hệ.
Phiên dịch viên là người chuyển tải thông tin từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác trong các văn bản hoặc cuộc hội thoại mà vẫn giữ nguyên ý nghĩa của chúng. Do tính chất công việc liên quan đến việc truyền tải thông tin bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau, nhân sự trong ngành này cần phải có trình độ chuyên môn cao.
Để theo đuổi và thành công trong nghề phiên dịch, người học cần có bằng cấp và chứng chỉ phù hợp với ngôn ngữ mà mình lựa chọn. Chẳng hạn, đối với tiếng Anh, cần có các chứng chỉ như IELTS, TOEIC hoặc TOEFL. Với tiếng Trung, cần có chứng chỉ HSK hoặc TOCFL. Đối với tiếng Hàn, cần có chứng chỉ TOPIK, KLAT hoặc KLPT. Ngoài ra, một phiên dịch viên giỏi không chỉ cần thành thạo ngôn ngữ mà còn phải sở hữu các kỹ năng mềm quan trọng như kỹ năng giao tiếp, đàm phán và khả năng xây dựng mối quan hệ.
Hiện nay, số lượng các trường đại học và cao đẳng tại Việt Nam đào tạo chuyên ngành phiên dịch viên còn khá ít. Tuy nhiên, sinh viên có thể lựa chọn theo học các ngành liên quan đến ngoại ngữ và đăng ký các học phần về Biên - Phiên dịch trong chương trình học của mình.
Một số trường đại học nổi tiếng về đào tạo ngôn ngữ tại Việt Nam có thể kể đến như Đại học Ngoại ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Hà Nội,... Những trường này đều có các chương trình đào tạo đa dạng về nhiều loại ngôn ngữ khác nhau như tiếng Anh, tiếng Nhật, tiếng Trung, tiếng Hàn, tiếng Pháp, tiếng Tây Ban Nha, và tiếng Ấn Độ.
Lương "khủng", cơ hội việc làm rộng mở
Các chuyên gia cho biết, hiện nay thị trường Việt Nam đang rất khát nhân lực trong lĩnh vực phiên dịch ngoại ngữ, đặc biệt là những người được đào tạo bài bản, có kỹ năng và chuyên môn xuất sắc. Cơ hội việc làm cho ngành phiên dịch viên ngày càng phong phú và đa dạng hơn, nhất là khi đầu tư và thương mại toàn cầu đang phát triển mạnh mẽ. Theo báo cáo từ Trung tâm Dự báo Nhu cầu Nhân lực và Thông tin Thị trường Lao động TP.HCM, giai đoạn từ năm 2017 đến 2025, mỗi năm thị trường cần bổ sung khoảng 1.000 biên dịch viên và phiên dịch viên.
Nhân sự trong ngành phiên dịch có thể đảm nhiệm công việc tại các tổ chức quốc tế lớn, các doanh nghiệp đa quốc gia, lĩnh vực du lịch, Bộ Ngoại giao, các tòa soạn báo, đài phát thanh và truyền hình. Không chỉ có cơ hội làm việc trong nước, nhân sự ngành này còn có thể phát triển tại các doanh nghiệp đa quốc gia với mức lương rất hấp dẫn.
Do tiềm năng phát triển và tầm quan trọng của nghề phiên dịch, thu nhập của nhân sự trong ngành này luôn nằm ở mức cao và ổn định. Theo các thống kê, mức lương trung bình của ngành phiên dịch hiện nay là từ 10 đến 15 triệu đồng mỗi tháng. Người mới bắt đầu công việc cũng có thể nhận mức lương từ 8-10 triệu đồng. Đối với các thông dịch viên làm việc tại các sự kiện và hội nghị cấp cao, mức lương có thể dao động từ 60 USD đến 300 USD mỗi ngày, tùy thuộc vào trình độ và kinh nghiệm.