Trí tuệ của người xưa truyền lại cho con cháu đời sau qua những câu ca dao, tục ngữ, câu văn vần nổi tiếng. Một số câu nói tưởng chừng như viển vông nhưng nếu chiêm nghiệm kỹ, chúng ta sẽ thấy bên trong là những tư tưởng vượt thời gian. Cổ nhân từng có câu: “Đông tây hữu tứ phi tá, tá liệu gia bại vong”, tạm dịch là: “Có 4 thứ không được cho mượn, nếu không sẽ ảnh hưởng vận khí gia đình”. Vậy rốt cuộc 4 thứ kiêng kỵ không nên cho mượn là gì và vì sao không nên cho mượn?
1. Không cho mượn nôi của con
Trước hết, chiếc nôi là vật gắn liền với đứa trẻ từ khi sinh ra. Đồng thời, người xưa cũng quan niệm rằng việc em bé nằm trong nôi là điềm lành. Nếu cha mẹ cho người khác mượn nôi của con nghĩa là trao đi phúc lành, điều này có thể làm giảm vượng khí gia đình, nên kiêng kỵ.
Một lý do quan trọng khác để không cho mượn nôi là tay nghề của người xưa chưa hoàn thiện, do đó các sản phẩm không được chắc chắn và tuổi thọ chỉ có thể kéo dài vài năm. Sau khi sử dụng một thời gian, chiếc nôi có thể bị xuống cấp. Trong khi đó trẻ nhỏ là đối tượng cần được nâng niu. Do vậy, người ta hạn chế cho mượn nôi để tránh gây ra những sự cố không đáng có vì nôi đã bị hỏng hóc.
Vì vậy, về cơ bản, người xưa không cho các gia đình khác mượn nôi, và thường các gia đình sắp có con nhỏ sẽ tự mua để con được thoải mái hơn.
2. Không cho mượn con dao của người hàng thịt
Có thể nói con dao là công cụ kiếm sống của những người bán thịt. Nó không giống với những con dao phổ biến trong các hộ gia đình bình thường. Thường chỉ những người bán thịt mới có dụng cụ như vậy. Lý do rất đơn giản, người xưa cho rằng con dao tượng trưng cho sự giàu sang, nếu cho người khác mượn thì đồng nghĩa với việc trao đi tài sản của mình có thể khiến thay đổi tài vận, chuyển thành xui xẻo.
Có một cách giải thích khác cho rằng con dao đồ tể là một loại vũ khí sắc bén. Nếu vô tình rơi vào tay người khác để làm việc phi pháp thì chủ nhân của con dao sẽ khó có thể giải thích rõ ràng. Chủ nhân của hung khí cho người khác mượn để gây án thì cả hai đều phải chịu trách nhiệm liên đới, có khi còn bị trừng phạt nghiêm khắc. Do đó, vì sự an toàn của bản thân, những người hàng thịt truyền tai nhau thông lệ không cho người ngoài mượn dao.
3. Không cho mượn nạng của người già
Trước hết, đối tượng sử dụng nạng thường là người già hoặc người có tật ở chân, nạng chủ yếu đóng vai trò phụ trợ. Thời xưa, người cao tuổi thường sử dụng nạng để đi lại và rất được coi trọng.
Theo sự thay đổi của thời gian, cây nạng của người già đã được thay đổi chất liệu. Một số được làm từ những loại gỗ quý, nhờ đó mang ý nghĩa xua đuổi điều xui xẻo đồng thời tượng trưng cho sự trường thọ.
Vì vậy, người xưa cho rằng nếu ai đó cho người khác mượn nạng đồng nghĩa với việc cho họ mượn mạng sống của mình. Hơn nữa, người cao tuổi thường đau ốm khắp người, cho mượn là tự mang phiền phức cho bản thân, nên không ai dám làm trái.
4. Không cho mượn ấm thuốc
Tất cả chúng ta đã biết rằng không thể uống thuốc một cách tùy tiện vì rất dễ xảy ra vấn đề. Người xưa chưa có thuốc nên chủ yếu chữa bệnh bằng cách loại cây thảo dược. Do đó, gia đình có người ốm đau sẽ có ấm sắc thuốc trong nhà. Thông thường thuốc bắc cần được nấu lâu và sử dụng trong thời gian dài nên nhiều vị thuốc ngấm vào trong thành ấm.
Cơ địa mỗi người khác nhau nên hũ thuốc của mỗi người cũng khác nhau. Nếu tự ý mượn hũ thuốc của người khác, rất dễ xảy ra xung đột dược liệu và trực tiếp cướp đi sinh mạng. Vì vậy cách tốt nhất là không sử dụng ấm thuốc với người khác.
Mặc dù những điều cấm kỵ này mới nghe có vẻ không hợp lý, tuy nhiên nếu ngẫm kỹ, chúng ta mới thấy được suy nghĩ của người xưa rất sâu sắc, chu toàn trước sau, rất đáng để con cháu hậu thế tiếp thu, học hỏi.
