Nên có quy định lương đủ sống tối thiểu
Việt Nam hiện nay đang bước vào giai đoạn già hóa dân số. Nhiều người lo ngại về việc nhiều cặp vợ chồng ngại sinh nhiều con, nhiều người cho rằng việc quy định sinh 1-2 con không còn phù hợp. Thực tế nhiều gia đình đứng trước hiện trạng chỉ muốn sinh 1 con.
Tại hội thảo góp ý, hoàn thiện chính sách trong dự thảo luật Dân số do Bộ Y tế tổ chức mới đây, tại Hà Nội, nguyên Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân cho rằng để mỗi gia đình có thể sinh được 2 con thì thu nhập của 2 người đi làm trong một gia đình phải đảm bảo nuôi được 4 người (2 người lớn, 2 trẻ con).
Theo đó thì làm việc 8 tiếng/ngày, thu nhập phải đàng hoàng cho 4 người mới tạo điều kiện cho các cặp vợ chồng sinh con. Ông cho hay: "Thời gian làm việc của người lao động phải đủ ngắn (8 giờ lao động/ngày, 40 giờ/tuần) để họ có thời gian tìm bạn đời, chăm sóc con cái, gia đình và sở thích riêng tư". Đó cũng là một trong số 11 giải pháp được nguyên Phó thủ tướng, giáo sư Nguyễn Thiện Nhân đưa ra tại hội thảo này.
Thu nhập ảnh hưởng tới tỷ suất sinh
Theo giáo sư Nhân thì để mỗi gia đình có thể sinh được 2 con thì thu nhập 2 người đi làm trong một gia đình phải nuôi được 4 người (2 người lớn, 2 trẻ con). Ngày nay trong xu hướng nhận thức thời đại mới, áp lực kinh tế trong việc nuôi dạy con, sự thay đổi trong cơ cấu gia đình đã khiến nhiều vợ chồng ngại sinh con thứ hai.
Theo giáo sư thì chính phủ, các doanh nghiệp và người lao động (công đoàn) cần thống nhất nhận thức và giải pháp để gia đình có 2 người đi làm có đủ thu nhập để 2 con được nuôi dạy, học hành đàng hoàng. Theo đó thì nên chuyển đổi từ quy định lương tối thiểu sang quy định lương đủ sống tối thiểu cho gia đình 4 người.
Và giải pháp này bao gồm nhiều mặt, toàn diện, trong đó thị trường nhà ở cần có tính cạnh tranh, có sự hỗ trợ và giám sát của nhà nước để người lao động có thể thuê hoặc mua được nhà với giá cả chấp nhận được; để nhà ở không trở thành một điều kiện khi kết hôn.
Điều kiện làm việc, chế độ thai sản, chế độ lương và thăng tiến ở doanh nghiệp phải khuyến khích việc lập gia đình và sinh con, không tạo ra xung đột giữa công việc với gia đình và khi có con cái.
Hơn nữa thì cần phổ cập giáo dục mầm non (trẻ từ 3 tháng tuổi đến 5 tuổi) để cha mẹ có điều kiện làm việc và phát triển cả khi sau sinh, con còn nhỏ. Phát triển hệ thống giáo dục công lập và ngoài công lập để phổ cập tiểu học, trung học cơ sở và phổ cập nghề.
Học về hạnh phúc
Trong hội thảo, Giáo sư Nhân cũng cho rằng sau kết hôn cần có sự chia sẻ trách nhiệm giữa vợ và chồng trong công việc gia đình, nuôi dạy con; cần thực hiện bình đẳng giới thực sự. Cùng đó, nguyên Phó thủ tướng đề xuất nhiều nội dung liên quan đến chất lượng sống trong mỗi gia đình, đó là hạnh phúc.
Theo đó thì giáo sư đề xuất cần dạy môn hạnh phúc học ở các bậc học, dạy cách làm vợ làm chồng hạnh phúc, làm cha mẹ hạnh phúc và xây dựng gia đình hạnh phúc từ bậc học phổ thông và giáo dục nghề nghiệp. Còn môi trường xã hội thì cần xây dựng môi trường thân thiện với trẻ em, người mẹ và gia đình, thể hiện sự trân trọng của xã hội với những người làm tròn trách nhiệm công dân để đất nước phát triển bền vững về lao động và dân số.
Trong đề xuất, giáo sư Nhân cũng cho rằng nên có chương trình hỗ trợ thiết thực cho các cặp vợ chồng vô sinh chữa bệnh để sinh con. Đồng thời nên khuyến khích các cặp vợ chồng tự quyết định số con và thời gian sinh con.
