Xôi là món ăn không thể thiếu trên mâm cỗ Tết. Nấu xôi không khó nhưng để có đĩa xôi ngon, hạt gạo chín mềm, căng mẩy, bạn cần có những bị quyết riêng.
Chọn gạo
Bước đầu tiên là phải có gạo ngon. Để đồ xôi, bạn nên chọn gạo nếp cái hoa vàng. Nếp cái dẻo nhưng khá khô nên phải ngâm cho gạo ngậm đủ nước rồi mới đem đồ. Ngoài ra, có thể chọn nếp nhung hoặc nếp nương hạt dài để đồ xôi cũng rất ngon.
Ngâm gạo
Trước khi đồ xôi, bạn nên đem gạo ngâm trong nước lạnh 6-8 tiếng. Không nên ngâm gạo lâu hơn vì có thể khiến gạo bị chua.
Khi ngâm gạo, hãy cho thêm 1 thìa muối. Việc này vừa giúp khử mùi gạo, hạn chế nước ngâm gạo bị chua và giúp xôi đậm đà hơn.
Nếu muốn tạo màu cho xôi thì ngâm gạo cùng nước màu (nước nghệ, nước lá cẩm, nước lá nếp...). Riêng xôi gấc chỉ trộn gấc vào gạo khi chuẩn bị đồ xôi.
Đồ xôi bằng nước nóng
Phải nấu cho nước sôi rồi mới cho gạo nếp vào đồ. Lượng nước chỉ bằng 1/3 dung tích nồi. Lượng nước này đủ cung cấp hơi nước làm chín xôi, không khiến xôi bị cứng hay bị nhão.
Một mẹo để biết trong nồi còn nước hay không là đặt một chiếc đĩa nhỏ vào trong nồi. Nếu nghe thấy tiếng lạch cạch của đĩa va vào đáy nồi nghĩa là nước gần cạn. Nếu xôi chưa chín, bạn chỉ cần đổ thêm nước sôi cho đầy 1/3 nồi và tiếp tục đun.
Rải đều gạo lên chõ/xửng đồ xôi. Bốc từng nắm gạo cho vào chõ chứ không đổ tất cả gạo vào một lần. Mục đích là để gạo thoáng, không bị bí hơi và chín đều hơn.
Dàn gạo nhiều về phía sát với thành nồi, để một lượng gạo ít hơn ở giữa nồi. Vùng giữa nồi nhận hơi nước trực tiếp từ phía dưới lên, nếu để nhiều gạo thì xôi ở dưới đáy dễ bị nhão.
Dùng đũa/thìa chọc các lỗ xung quanh gạo để hơi nước thoát lên giúp xôi chín đều.
Để tránh tình trạng xôi chín không đều, dưới nhão, trên sống, bạn có thể rải một chiếc khăn xô lên trên chõ đồ xôi rồi mồi cho gạo vào. Phủ kín khăn lên mặt gạo để nước đọng không chảy xuống làm nhão xôi.
Nếu không thì cứ nấu được khoảng 10 phút lại mở nắp vung một lần. Dùng khăn lau nhanh phần nước đọng trên vung rồi đậy lại.
Đồ xôi 2 lần
Để xôi ngon và dẻo hơn, bạn nên đồ hai lần.
Khi xôi chín (sau khoảng 30-40 phút nấu), hãy cho xôi ra mâm dàn đều để hơi nước bốc hơi hết, xôi tơi và không bị nhão, dính thành cục. Sau đó, tiếp tục cho xôi vào nồi đồ thêm một lần nữa.
Thêm dầu ăn hoặc mỡ gà
Để hạt xôi căng bóng, khi xôi chín, bạn hãy rưới một ít dầu ăn hoặc mỡ gà (mỡ gà đã rán lấy phần mỡ nước) và đảo đều chõ xôi trước khi bắc ra. Làm như vậy hạt xôi sẽ căng bóng.
Với các món xôi ngọt, có thể thay dầu ăn bằng nước cốt dừa để xôi có vị béo ngậy, thơm ngon.
