Suy thận, lọc máu chạy thận là một gánh nặng với người bệnh. Điều đáng buồn là gần đây tỷ lệ này ở người trẻ gia tăng.
Gia tăng người trẻ suy thận
Hiện nay riêng Việt Nam có tới khoảng 8,7 triệu người trưởng thành mắc bệnh thận mạn, chiếm 12,8% dân số. Điều đáng nói là những năm gần đây số ca suy thận đang trẻ hóa. Độ tuổi 20-40 mắc suy thận gia tăng báo động. Phòng khám Nội thận của Bệnh viện Bình Dân (TP.HCM), cho thấy khoảng 1/3 bệnh nhân đến khám và điều trị suy thận nằm trong nhóm tuổi dưới 40.
Thói quen thức khuya hại thận nhiều người đang mắc
Trong nhịp sống hiện đại, nhiều người trẻ đang duy trì thói quen sinh hoạt “ngược đồng hồ sinh học” – thức khuya, ngủ ít, ăn uống thất thường. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể mà còn gây tổn thương nghiêm trọng đến thận – cơ quan đóng vai trò quan trọng trong việc lọc máu, bài tiết chất thải và điều hòa nội môi cơ thể.
Thận hoạt động mạnh nhất vào thời điểm nào?
Cơ thể con người vận hành theo quy luật “thiên nhân hợp nhất” – tức hoạt động sinh lý con người gắn chặt với chu kỳ tự nhiên của ngày và đêm. Trong đó, khung giờ từ 17h đến 19h được coi là thời điểm “khí thận” hoạt động mạnh mẽ nhất, giúp thận phục hồi và hỗ trợ quá trình bài tiết.
Về mặt khoa học hiện đại, thận làm việc liên tục suốt 24 giờ mỗi ngày để lọc máu. Tuy nhiên, quá trình tái tạo và phục hồi tế bào thận diễn ra chủ yếu vào ban đêm, đặc biệt từ 23 giờ đêm đến 3 giờ sáng hôm sau – khi cơ thể bước vào giai đoạn ngủ sâu.
Vì sao thức khuya ảnh hưởng đến thận?
Việc thức khuya sau 23 giờ không chỉ khiến quá trình phục hồi tự nhiên của tế bào thận bị gián đoạn mà còn gây ra các rối loạn về hormone, huyết áp và nhịp sinh học. Những yếu tố này là nguyên nhân gián tiếp dẫn đến tổn thương thận mãn tính nếu kéo dài trong nhiều năm.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những người ngủ sau 23 giờ và ngủ ít hơn 6 tiếng mỗi đêm có nguy cơ cao mắc các bệnh lý như:
- Protein niệu (xuất hiện protein trong nước tiểu – dấu hiệu tổn thương thận sớm)
- Tiến triển nhanh hơn bệnh thận mãn tính (CKD)
- Rối loạn chuyển hóa huyết áp và đường huyết, hai yếu tố hàng đầu gây suy thận
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí y khoa Clinical Journal of the American Society of Nephrology cho thấy: nhóm người ngủ dưới 6 tiếng/ngày có tỷ lệ suy giảm chức năng lọc cầu thận cao hơn đáng kể so với nhóm ngủ đủ giấc từ 7–8 tiếng.
Những thói quen giúp bảo vệ thận hiệu quả
Bác sĩ Duy đưa ra một số lời khuyên thiết thực để giúp mọi người giữ gìn chức năng thận, đặc biệt trong bối cảnh lối sống hiện đại dễ gây tổn thương cơ quan này:
- Ngủ trước 23 giờ, đảm bảo đủ giấc từ 7–8 tiếng mỗi đêm
- Uống đủ nước trong ngày, không đợi đến lúc khát mới bổ sung
- Tránh lạm dụng thuốc giảm đau, kháng sinh, thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc
- Duy trì vận động đều đặn, giảm căng thẳng, stress
Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt với người làm việc ban đêm, thiếu ngủ, hoặc có bệnh nền
Kết luận: Việc sinh hoạt lệch múi giờ sinh học, đặc biệt là thức khuya, tưởng chừng vô hại nhưng lại âm thầm gây tổn thương cho thận – cơ quan sống còn của cơ thể. Hãy điều chỉnh lại lối sống, ngủ đúng giờ và chăm sóc sức khỏe thận từ sớm để tránh hậu quả không đáng có sau này.
