Theo Tiến sĩ y khoa Hoàng Xuân (Đài Loan, Trung Quốc), gan đóng vai trò như một cơ quan giải độc vô cùng quan trọng, nhưng điều đó không có nghĩa là nó là bất khả xâm phạm. Với khả năng bù trừ rất tốt, gan thường không có những biểu hiện rõ ràng khi bị tổn thương, điều này khiến nhiều người chủ quan và ít quan tâm đến việc chăm sóc cho gan, thậm chí còn có xu hướng "lạm dụng" nó.
Trong số những thói quen có hại cho gan, việc thức khuya đứng đầu danh sách nguyên nhân thường gặp. Tiến sĩ Hoàng Xuân cho biết, gan hoạt động hiệu quả nhất khi cơ thể được nghỉ ngơi trong giấc ngủ sâu, đặc biệt là vào khoảng thời gian từ 23h đến 3h sáng. Ngủ muộn không chỉ gây rối loạn chức năng gan mà còn làm gia tăng quá trình oxy hóa, hình thành các độc tố và kích hoạt tế bào Kupffer, dẫn đến các bệnh lý như viêm gan, gan nhiễm mỡ, và nghiêm trọng hơn là ung thư gan.
Trong số những thói quen có hại cho gan, việc thức khuya đứng đầu danh sách nguyên nhân thường gặp
Dẫu vậy, ông cũng nhấn mạnh rằng còn có 3 thói quen gây tổn hại cho gan nhanh hơn việc thức khuya, nhưng nhiều người vẫn thường mắc phải:
Lạm dụng thuốc
Nhiều người nghĩ rằng việc dùng thuốc chỉ ảnh hưởng đến dạ dày, mà không nhận ra rằng gan mới là cơ quan phải gánh chịu tổn thương lớn nhất. Gan tham gia vào quá trình chuyển hóa hầu hết các loại thuốc và thải ra ngoài qua mật hoặc nước tiểu. Khi sử dụng thuốc một cách bừa bãi (bao gồm cả thuốc bổ), gan sẽ phải làm việc quá sức, dẫn đến tình trạng suy yếu và giảm khả năng đào thải độc tố.
Việc tích tụ thuốc trong cơ thể thời gian dài có thể gây ra ngộ độc, làm tổn thương gan một cách nghiêm trọng. Chính vì vậy, cần phải sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ và tuyệt đối không tự ý dùng thuốc khi chưa có sự tư vấn.
Uống nhiều rượu bia
Rượu bia được biết đến là một trong những nguyên nhân chính gây tổn thương cho gan. Khi tiêu thụ, chỉ có 10% cồn được đào thải ra ngoài thông qua mồ hôi, hơi thở và nước tiểu, trong khi 90% còn lại phải được xử lý qua gan để giải độc. Dần dần, việc này dẫn đến việc gan tích tụ độc tố, suy yếu chức năng và làm mất dần tế bào gan.
Ở giai đoạn nhẹ, việc uống rượu bia có thể gây viêm gan và gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên, nếu vẫn tiếp tục lạm dụng, gan sẽ bị tổn thương nặng nề hơn, có thể tiến triển thành xơ gan hoặc thậm chí ung thư gan. Chính vì vậy, việc hạn chế tiêu thụ rượu bia là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe của gan.
Rượu bia được biết đến là một trong những nguyên nhân chính gây tổn thương cho gan
Ăn thực phẩm bị nấm mốc
Do tiết kiệm hoặc thiếu thông tin, nhiều người vẫn tiêu thụ thực phẩm bị nấm mốc mà không nhận ra rằng chúng chính là “kẻ thù” của gan. Các loại nấm mốc sản sinh ra những độc tố như Aflatoxin, Patulin, Fumonisin… có khả năng gây tổn thương tế bào gan, dẫn đến tình trạng thoái hóa, hoại tử và nguy cơ ung thư gan.
Đặc biệt, Aflatoxin - một độc tố vi nấm thường xuất hiện trong các loại đậu phộng, ngô, hạt dưa và ngũ cốc bị mốc - đã được WHO cảnh báo là một chất gây ung thư gan cực mạnh. Chỉ với liều khoảng 10mg, độc tố này có thể gây tử vong. Đáng lưu ý, độc tố này không thể bị loại bỏ hoàn toàn ngay cả khi bạn cắt bỏ phần mốc hoặc nấu chín thực phẩm.
Ngoài việc tiêu thụ thực phẩm mốc, việc ăn uống quá nhiều đồ chiên xào, thức ăn nhanh và thực phẩm muối chua cũng có thể gây hại cho gan, không kém gì việc thức khuya. Do đó, để bảo vệ sức khỏe gan, hãy chắc chắn duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh!
