Dầu ăn sử dụng cho người và dầu chăn nuôi hoàn toàn khác nhau về mục đích chế biến, tiêu chuẩn chất lượng và mức độ an toàn. Tuy nhiên, hiện nay, nguy cơ các loại dầu không đảm bảo chất lượng quay trở lại chuỗi thực phẩm đang khiến nhiều người lo ngại.
1. Dầu ăn bẩn là gì?
Theo định nghĩa phổ biến, dầu ăn bẩn là gì? Đó là loại dầu không đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, bao gồm dầu thô chưa tinh chế, dầu tái chế hoặc dầu đã bị biến tính hóa học. Những loại dầu này thường không có nguồn gốc rõ ràng, chứa nhiều tạp chất, độc tố gây hại cho sức khỏe người dùng.
Trả lời câu hỏi dầu chăn nuôi có ăn được không, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh – nguyên cán bộ trường Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết: Tuyệt đối không!
Dầu dành cho chăn nuôi chủ yếu là dầu thô, chứa nhiều tạp chất, chưa qua xử lý tinh chế được dùng để trộn vào thức ăn cho gia súc, gia cầm hoặc thủy sản. Sử dụng loại dầu này trong chế biến thực phẩm cho người là vô cùng nguy hiểm.
2. Tác hại của dầu chăn nuôi, tái chế đến sức khỏe
Không chỉ dầu chăn nuôi, một mối đe dọa khác đang len lỏi trong chuỗi thực phẩm là dầu tái chế. Sau khi được sử dụng nhiều lần trong chiên rán, dầu có thể bị biến tính, hình thành các hợp chất hóa học độc hại. Đây chính là tác hại của dầu tái chế mà người tiêu dùng không thể xem nhẹ.
Dầu tái chế thường bị bán lại cho các cơ sở sản xuất không uy tín, rồi “phù phép” thành dầu ăn mới. Trong nhiều trường hợp, mùi vị và màu sắc của dầu đã bị xử lý, rất khó nhận biết bằng cảm quan thông thường. Nhưng thực tế, nếu loại dầu này quay trở lại bàn ăn, độc tố sẽ xâm nhập cơ thể người, tích tụ lâu ngày có thể gây ra các bệnh mãn tính như ung thư, viêm gan, suy giảm miễn dịch…
Dầu chăn nuôi chủ yếu là dầu thô, chứa nhiều tạp chất, chưa qua xử lý tinh chế.
3. Phân biệt dầu ăn sạch và dầu bẩn
Vấn đề đặt ra là: Phân biệt dầu ăn sạch và dầu bẩn như thế nào khi người tiêu dùng không có đủ công cụ hoặc kiến thức để kiểm định? Theo các chuyên gia, dầu ăn đạt chuẩn thường có nhãn mác rõ ràng, thông tin nhà sản xuất, hạn sử dụng đầy đủ và được phân phối qua hệ thống siêu thị hoặc các cửa hàng uy tín.
Ngược lại, dầu ăn không rõ nguồn gốc thường đóng trong can nhựa trôi nổi, giá rẻ bất thường, không có kiểm định chất lượng – tiềm ẩn nguy cơ rất lớn đối với sức khỏe cộng đồng.
4. Dầu ăn không rõ nguồn gốc gây bệnh gì?
Trước hết là các bệnh về gan, thận, hệ tiêu hóa. Về lâu dài, độc tố tích tụ có thể dẫn đến ung thư, tổn thương hệ thần kinh và các rối loạn chuyển hóa. Đặc biệt, trẻ em, người già và người bệnh mãn tính là nhóm dễ bị ảnh hưởng nhất khi tiếp xúc với dầu bẩn qua bữa ăn hàng ngày.
PGS.TS Thịnh khuyến cáo người tiêu dùng nên lựa chọn dầu ăn an toàn cho sức khỏe bằng cách mua các sản phẩm có thương hiệu, được cấp phép bởi cơ quan y tế, có dấu kiểm định rõ ràng. Tuyệt đối không nên ham rẻ mua dầu trôi nổi, không rõ nguồn gốc trên thị trường.
Bên cạnh đó, ông cũng nhấn mạnh rằng việc giám sát cần đến từ cơ quan chức năng, không chỉ truy vết từ các cơ sở sản xuất mà còn cần kiểm soát chặt chẽ quá trình phân phối, bán lẻ để bảo vệ người tiêu dùng trước vấn nạn dầu ăn bẩn, dầu chăn nuôi.
