Cá nâu từ lâu đã gắn liền với cuộc sống dân dã của người dân Kiên Giang. Loại cá này sống được ở cả trong môi trường nước ngọt và nước mặn, cá nước ngọt nhỏ, thịt dai còn cá nước mặn thì to hơn, thịt mềm, béo.
Cá nâu còn có tên gọi khác là cá dĩa thái, cá hói, là một loài cá trong họ Scatophagidae phân bố ở Ấn Độ - Thái Bình Dương, Đông Nam Á và Việt Nam. Vì chúng có những nét hoa văn da beo trên cơ thể nên còn được gọi là dĩa beo. Cá nâu ăn tạp thiên về thực vật, thức ăn bao gồm rong tảo, rau xanh, côn trùng, giáp xác và thức ăn viên.
Thân của chúng dẹp bên, lưng hình vòm, nhìn ngang gần như tròn. Đầu nhỏ, ngắn, mõm tù, miệng nhỏ, rạch miệng nằm ngang và ngắn, hàm có răng mịn, viền trước gốc vây lưng dốc xuống và có một vết lõm sâu sau mắt. Cấu tạo phần đầu là dấu hiệu rõ ràng nhất để phân biệt cá đực, cá cái.
Anh Hóa, một người dân miền biển ở Kiên Giang cho biết thịt cá nâu chắc ngọt, ít xương nên rất được ưa chuộng. Nếu như trước đây loại cá này ít người biết tới, chỉ có người dân địa phương khai thác về để chế biến các món ăn thường ngày thì giờ đây khi khách du lịch ghé tới nhiều hơn và thưởng thức chúng nên cá nâu mới có giá trị về kinh tế, bán cho các nhà hàng quán ăn và đóng thùng đi các tỉnh thành.
Anh Hóa chia sẻ thêm: “Cá nâu lành tính rất tốt cho sức khỏe, các món ăn nấu từ cá nâu cũng dễ ăn và không gây cảm giác chán ngấy như những loài cá khác. Từ cá nâu có thể chế biến thành nhiều món ngon nhưng ngon nhất vẫn là nấu canh chia. Đây là món khoái khẩu của nhiều gia đình vào mùa nóng. Chỉ cần vài ba trái cà chua, ít đậu bắp và rau mùi là có một tô canh cá chua thanh đạm, ngon, nhiều dinh dưỡng”.
Cũng theo lời anh Hóa, để chọn được cá nâu tươi ngon thì nên quan sát màu da của cá, khi thấy trên da vẫn giữ được độ bóng tự nhiên tức là cá mới được đánh bắt. Nếu thấy trên thân không có các vết xước đỏ hoặc sờn da,… đó là những hiện tượng cá đã bị nhốt từ lâu, cá yếu, gần chết.
Giá của cá nâu trên thị trường hiện rơi vào khoảng 230.000 đồng/kg.
Vài năm trở lại đây, người dân ở Kiên Giang và một số tỉnh thành mở rộng mô hình nuôi cá nâu và mang lại nguồn thu nhập đáng kể. Khi mùa mưa bão bắt đầu cũng là thời điểm nhiều người dân ở các xã vùng bãi ngang, cửa lệch rủ nhau đi săn cá nâu con về bán cho các chủ đầm, ao hồ nước lợ hoặc các hộ nuôi cá lồng bè trên sông để làm cá giống.
Đối với cá nâu con hệ hô hấp còn yếu nên khó sinh sống trong môi trường nước đục, nhiều tạp chất và thiếu oxy. Đồng thời, các giác quan chưa nhạy nên cá nâu con khó kiếm ăn trong môi trường nước đục. Vì vậy, cá nâu con thường nổi lên mặt nước sát bờ để thở, tìm đến các dòng nước trong từ ao, hồ chảy ra để tập trung sinh sống, kiếm ăn.
