Tại những vùng đất hoang hóa đầy cây cối và cỏ dại, một số người dân địa phương đã khai thác một nguồn tài nguyên đặc biệt từ loài cỏ tranh. Tuy là một loại cỏ dại, nhưng rễ của loại cỏ này lại có giá trị kinh tế lớn.
Theo Đông y, cỏ tranh được xem là một loại dược liệu tự nhiên mọc hoang vô cùng phổ biến. Rễ của cây có vị ngọt, tính hàn, được sử dụng để thanh nhiệt, mát gan và bổ thận. Rễ cỏ tranh còn được sử dụng làm thức uống giải khát, giúp giải độc cơ thể và tăng cường sức khỏe.
Ngoài ra, rễ cỏ tranh còn có tác dụng trị bí tiểu, chảy máu cam, tiểu ra máu và có khả năng cầm máu hiệu quả. Tất cả những đặc tính này khiến cho rễ cỏ tranh trở thành một loại dược liệu phổ biến trong việc điều trị một số bệnh lý liên quan đến hệ tiết niệu, hệ thống tuần hoàn, hệ thần kinh, và cảm lạnh.
Với những lợi ích sức khỏe mà rễ cỏ tranh mang lại, nhiều người đã sử dụng nó như một loại thực phẩm chức năng hoặc chế biến thành đồ uống giải khát trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, trước khi sử dụng cỏ tranh, cần tìm hiểu kỹ về tác dụng và liều lượng để đảm bảo an toàn sức khỏe.
Nhờ vào những lợi ích về y học tuyệt vời, nhiều người đã đổ xô đi đào rễ cỏ tranh để bán cho các thương lái thu mua dược liệu.
Tuy nhiên, khi đi đào rễ cỏ tranh, cần phải đề phòng lá của cây, vì chúng có thể gây đứt tay, xước da và chảy máu. Do đó, để đảm bảo an toàn, người đi đào rễ cỏ tranh cần phải mặc quần áo dài tay và đeo găng tay để bảo vệ. Ngoài ra, cần cẩn thận cắt bỏ các lá trước khi đào rễ để tránh bị bị thương.
Thu hoạch rễ cỏ tranh là một công việc đòi hỏi sự vất vả, bởi vì rễ của nó mọc sâu trong đất. Thông thường, những người đi đào rễ cỏ tranh phải đào từng thớ đất sâu khoảng 1-2 mét để lôi hết phần rễ lên mặt đất.
Sau khi thu hoạch, rễ cỏ tranh sẽ được giũ sạch đất, gỡ lớp vỏ lụa bên ngoài để lộ ra phần rễ màu vàng nhạt bên trong và chia thành nhiều đốt.
Người thu hoạch rễ cỏ tranh thường làm việc từ khi Mặt trời mới ló rạng. Họ dùng cuốc và các dụng cụ để đào, xới tung các lớp đất để tiếp cận với phần rễ nằm sâu phía dưới. Thường thì mỗi nhóm đào rễ sẽ có từ 10-15 người và họ kết thúc công việc khi Mặt trời đã lên cao.
Sau khi được xử lý sạch sẽ, rễ cỏ tranh được mang đi bán cho các thương lái để phân phối cho các cơ sở Đông y hoặc các đại lý bán dược liệu. Rễ cỏ tranh được bán với mức giá từ 10.000-20.000 đồng/kg tùy theo mức độ nguyên vẹn và độ dài của phần rễ khi đào được.
Mỗi ngày người dân thường đào được 15-25kg. Với mức thu nhập từ 150.000 đến 500.000 đồng/ngày, người lao động đi đào rễ cỏ tranh có thể trang trải được một số chi phí sinh hoạt nuôi sống gia đình.
Công việc này đòi hỏi phải đào triệt để nhằm lấy hết phần rễ. Nhưng bà con nông dân khi thu hoạch vẫn có một số nguyên tắc cần thực hiện. Thứ nhất là chỉ đào rễ cỏ tranh ở những vùng đất hoang không có người ở. Thứ hai là chỉ đào rễ của những cây cỏ tranh già vì rễ của chúng dài, khi đem bán mới có giá trị còn cây non sẽ để lại để có cơ hội phát triển trong tương lai.
Nghề đào rễ cỏ tranh không chỉ đem lại thu nhập cao cho người lao động mà còn giúp tạo ra một số lượng lớn cỏ tranh sạch để sản xuất các loại thuốc và dược liệu. Ngoài ra, việc đào rễ cỏ tranh cũng là một cách để loại bỏ các loài cỏ dại, cỏ hoang, giúp giảm thiểu sự phát triển của chúng và giữ gìn sự cân bằng trong hệ sinh thái. Điều này rất quan trọng đặc biệt là ở những vùng đất nông thôn, nơi mà sự phát triển của cỏ dại và cỏ hoang có thể gây ra những tác động tiêu cực đến đất đai và môi trường sống của người dân.
