Sương sâm là gì và chọn sao cho chuẩn?
Cây sương sâm là một loại thảo dược dây leo có nguồn gốc từ Đông Nam Á. Từ hàng ngàn năm nay cây vẫn được dùng để làm thuốc và thực phẩm. Vùng Đông Bắc Thái Lan gọi loại cây này là “ngàn năm không già” vì chúng giúp ngăn ngừa nếp nhăn, phục hồi vẻ trẻ trung. Cây sương sâm sống lâu năm, sinh trưởng mạnh nên người dùng có thể thu hái quanh năm.
Tại Việt Nam, cây sương sâm có 2 loại phổ biến là sương sâm trơn và sương sâm lông. Để phân biệt có thể dựa vào đặc điểm lá và dây sương sâm có hoặc không có lớp bao phủ trên bề mặt, trái chín của cây sương sâm trơn có màu tím, trái chín của cây sương sâm lông có màu đỏ. Lá và dây sương sâm tươi sau khi thu hái về được rửa sạch rồi vò với nước lọc nguội, lọc lược sạch, để 1-2 giờ sẽ đặc sệt lại thành món thạch sương sâm hoặc phơi hay sấy khô lá sương sâm rồi bảo quản tránh ẩm mốc để dùng dần.
Những người làm thạch sương sâm nhiều kinh nghiệm cho biết nên chọn những lá sương sâm già, có màu xanh đậu sẽ cho nhiều thạch hơn lá non và chọn lá sương sâm lông sẽ cho thạch đông mịn và ngon hơn lá sương sâm trơn. Đặc biệt, lá sương sâm thu hái vào mùa khô sẽ cho nhiều thạch hơn so với thu hái vào mùa mưa.
Món thạch sương sâm được rất nhiều người ưa chuộng để giải nhiệt trong những ngày oi nóng. Ngoài ra, lá sương sâm còn là dược liệu quý với nhiều công dụng.
Những tác dụng sức khỏe của sương sâm
Trong Đông y sương sâm có vị đắng, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, mát gan, nhuận tràng, chữa táo bón, kiết lỵ, đái dắt, nóng nhiệt,… Nghiên cứu của y học hiện đại cho thấy lá sương sâm chứa nhiều vitamin A, beta carotene, phốt pho, polyphenol, flavonoid, alkaloid và các khoáng chất như canxi và sắt,… mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Cụ thể, dưới đây là những lợi ích mà sương sâm mang lại:
Ngăn ngừa nếp nhăn, phục hồi vẻ trẻ trung
Nghiên cứu ở Mỹ cho thấy chế phẩm bôi ngoài da có chiết xuất từ lá sương sâm dùng hàng ngày giúp kích thích tăng sinh nguyên bào sợi và tế bào sừng, tăng biểu hiện collagen và ức chế hoạt động collagenase, giúp ngăn ngừa và chống lão hóa da hiệu quả. Đồng thời còn giúp cải thiện hoặc làm giảm các dấu hiệu lão hóa da theo thời gian do nội tiết tố, do ánh sáng (tia UV), giảm nếp nhăn trên gương mặt và tình trạng da chảy xệ.
Giúp hạ sốt ở người già và trẻ nhỏ
Bạn có thể chế biến thành thạch sương sâm hoặc vắt lấy nước uống hàng ngày.
Hỗ trợ hạ đường huyết, bảo vệ gan, chữa tiểu đường
Nghiên cứu đã chỉ ra tác dụng này của nước lá sương sâm. Hiệu quả thông qua việc ức chế quá trình tạo đường ở gan, kích thích sản xuất insulin trong cơ thể. Nước lá sương sâm có khả năng phát triển thành một sản phẩm dinh dưỡng để ngăn chặn việc sản xuất quá mức glucose ở bệnh nhân béo phì, kháng insulin và tiểu đường.
Tác dụng chống oxy hóa, chống ung thư
Loại lá này giúp kháng khuẩn, hoạt động chống viêm và điều hòa miễn dịch, hỗ trợ ổn định huyết áp. Đồng thời sương sâm còn giúp giảm stress oxy hóa, cải thiện suy giảm trí nhớ, rối loạn chức năng não trong chứng nghiện rượu đã được nghiên cứu.
Hỗ trợ chữa bệnh tiểu khó, tiểu buốt
Có tác dụng này là di lá sương sâm có tính mát, giúp thanh nhiệt giải độc. Bạn có thể ăn thạch sương sâm đã ướp lạnh ngày 2 lần, mỗi lần một bát.
Nếu sử dụng lá sương sâm làm thạch thì không nên lạm dụng món ăn vặt này vì có thể dẫn tới tiêu chảy. Người lớn không nên ăn quá 2 ly một ngày còn trẻ em chỉ nên ăn lửa ly.
