Sứa biển là một trong những món ăn hải sản phổ biến ở các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam với ít nhất 11 loài sứa đã được xác định là an toàn để con người ăn. Sứa còn tươi sau chế biến sẽ có màu trắng kem. Còn đối với những con sứa có màu ngả vàng khi già và màu nâu khi chưa qua các bước chế biến được coi là bị hỏng và không còn an toàn để có thể tiêu thụ.
1. Những giá trị dinh dưỡng cửa sứa đối với sức khỏe
- Chứa nhiều chất dinh dưỡng có giá trị cao
Tuy mỗi loài sứa khác nhau có thể không giống nhau về mặt dinh dưỡng nhưng nhìn tổng thể thì chúng là một trong những loại thực phẩm có trữ lượng calo thấp. Dù vậy, chúng lại có hàm lượng protein cao, giàu chất chống oxy hóa và một số khoáng chất quan trọng cần thiết cho cơ thể. Ngoài ra, trong sứa cũng có chứa một lượng nhỏ canxi, magie và phốt pho.
Theo các chuyên gia, tuy sứa có hàm lượng chất béo ít nhưng một nửa chất béo trong sứa đến từ axit béo không bão hòa đa bao gồm omega-3 và omega-6, rất quan trọng trong chế độ ăn uống. Trong đó đặc biệt là omega-3 có liên quan tới việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim, thay thế cho chất béo bão hòa. Không những vậy, các nhà nghiên cứu cũng đã phát hiện ra rằng, trong một số loại sứa có chứa hàm lượng polyphenol cao với tác dụng chống oxy hóa mạnh. Việc thường xuyên tiêu thụ các thực phẩm giàu polyphenol đã được chứng minh giúp thúc đẩy chức năng não và bảo vệ chống lại một số bệnh mãn tính như tim mạch, tiểu đường type 2...
- Là nguồn cung cấp selen tuyệt vời
Sứa là một trong những nguồn thực phẩm cung cấp selen - một loại khoáng chất đóng vai trò thiêt yếu trong quá trình chống oxy hóa, bảo vệ tế bào khỏi stress oxy hóa và giảm nguy cơ mắc Alzheimer và bệnh tim... tuyệt vời. Bên cạnh đó, selen cũng được biết đến là hợp chất quan trọng đối với việc trao đổi chất của cơ thể và chức năng tuyến giáp. Tuy sứa rất giàu khoáng chất selen nhưng chúng ta vẫn cần những nghiên cứu sâu hơn về nồng độ cũng như cách thức tác dụng của nó.
- Hàm lượng choline cao
Một chất dinh dưỡng thiết yếu có chức năng quan trọng đối với cơ thể bao gồm tổng hợp DNA, hỗ trợ hệ thần kinh, sản xuất chất béo cho màng tế bào, vận chuyển và chuyển hóa chất béo đó chính là choline. Không những vậy, chất này còn có liên quan đến những thay đổi tích cực trong hoạt động của não bao gồm trí nhớ và tốc độ xử lý vấn đề thậm chí là có nghiên cứu chỉ ra rằng choline giúp giảm các triệu chứng lo lắng nhưng cần nhiều dữ liệu từ các nghiên cứu quy mô lớn hơn trước khi kết luận.
- Nguồn colllagen tuyệt vời
Theo một số nghiên cứu cho thấy, sứa là loại thực phẩm rất giàu collagen, tốt cho việc tái cấu trúc mô da, xương và gân, đồng thời nó cũng có liên quan tới nhiều lợi ích sức khỏe tiềm ẩn khác nhau như cải thiện độ săn chắc của da và giảm đau khớp. Trong đó, collagen từ sứa cho thấy các peptide collagen này thể hiện tác dụng trong việc chống oxy hóa và hạ huyết áp đáng kể tuy nhiên kết quả này vẫn chưa hoàn toàn chắc chắn.
Một vài nghiên cứu trên động vật đã cho kết quả rằng, collagen từ sứa giúp bảo vệ da khỏi các tác hại của ánh nắng mặt trời, cải thiện quá trình làm lành vết thương và điều trị viêm khớp. Tuy vậy thì những tác dụng này chưa được nghiên cứu trên người.
2. Những người không nên ăn sứa
Tuy biết rằng, sứa khi được chế biến thành các món ăn thường rất bổ, mát, tốt cho sức khỏe nhưng những nhóm người dưới đây cần hết sức thận trọng khi ăn kể cả sứa đã được chế biến hoặc nấu chín, cụ thể:
- Người có tiền sử dị ứng hải sản
- Người mới ốm dậy
- Người đang bị suy nhược cơ thể
- Người có tiền sử ngộ độc thực phẩm trước đó.
Đặc biệt, các chuyên gia cũng lưu ý rằng, trẻ em dưới 8 tuổi do có hệ miễn dịch còn kém, không nên ăn sứa vì sẽ nguy cơ bị dị ứng hoặc ngộ độc thực phẩm cũng cao hơn.
Ngoài ra, bạn nên chú ý thận trọng với hàm lượng nhôm có trong các sản phẩm chế biến từ sứa. Với cách chế biến sứa có sử dụng nước muối chứa phèn chua, người dùng cần thận trọng. Tuy đã có rất nhiều nghiên cứu công nhận phèn chua là an toàn khi được dùng làm chất phụ gia nhưng hàm lượng nhôm có thể lưu lại sau khi chế biến và bảo quản vẫn cần được chú ý. Hàm lượng nhôm quá cao trong chế độ ăn uống có liên quan mật thiết tới nguy cơ phát triển Alzheimer và bệnh viêm ruột. Mặc dù phơi nhiễm nhôm nồng độ trung bình ở người lớn không được coi là nguy hiểm nhưng người tiêu dùng vẫn cần thận trọng, xem kỹ thành phần sản phẩm.
Nhìn chung, khi ăn sứa đã chế biến hoặc tự làm, bạn cần sơ chế sứa cẩn thận do sứa có thể hỏng nhanh chóng khi ở nhiệt độ phòng. Lựa chọn các nhà sản xuất uy tín, chọn sản phẩm có màu sắc tự nhiên để tránh ngộ độc thực phẩm.
