Những thành ngữ dân gian thường ẩn chứa sự thông thái và sự hiểu biết sâu sắc của những người tiền bối, để lại cho chúng ta những bài học quý giá. Trong số đó, câu nói "Canh ba chớ tham dục, nửa đêm chớ tham ăn" vẫn giữ được giá trị và ý nghĩa trong cuộc sống hiện đại ngày nay.
Vì sao canh ba chớ tham dục?
Trong thời xưa, người ta thường dùng từ "canh" để đo thời gian. Khoảng thời gian từ 7 giờ tối đến 5 giờ sáng hôm sau được chia thành 5 canh, và câu tục ngữ "Nửa đêm ngủ, canh năm dậy" được dùng để miêu tả một công việc cực khổ. Người xưa khuyến vào khoảng thời gian này, đàn ông và phụ nữ chớ nên quan hệ để đảm bảo sức khỏe.
Tuy nhiên, khoảng thời gian "canh ba" từ 11 giờ tối đến 1 giờ sáng được coi là thời gian để nghỉ ngơi và phục hồi sức khỏe. Việc làm việc hoặc tham gia vào các hoạt động khác trong khoảng thời gian này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của gan và thận.
Nghiên cứu khoa học cũng cho thấy rằng giấc ngủ sâu nhất và có tác dụng phục hồi cao nhất xảy ra trong hai giờ đầu tiên của giấc ngủ, trong giai đoạn REM đầu tiên, vì vậy việc nghỉ ngơi đúng thời gian có tác dụng tích cực đến sức khỏe của con người.
Vì sao nửa đêm chớ tham ăn?
Cổ nhân đã đúc kết ra kinh nghiệm sức khỏe "nửa đêm chớ tham ăn" hay "không ăn vào canh một". Trong quan niệm của người xưa, "canh một" là khoảng thời gian từ 7h đến 9h tối, thời điểm mà nhiều người hiện nay thường ăn cơm tối. Tuy nhiên, theo quy luật của người xưa, thời gian này là để nghỉ ngơi và chuẩn bị cho một ngày làm việc mới. Vì vậy, ăn cơm vào thời điểm này có thể gây hại cho hệ tiêu hóa, dẫn đến các vấn đề như viêm dạ dày và đổ bệnh.
Người xưa còn có thói quen không ăn cơm quá trưa, thậm chí còn có lệnh cấm ăn vào giờ giới nghiêm. Cổ nhân thường chỉ ăn hai bữa sáng và bữa trưa, còn tối thì không. Việc này cũng có tính nhất định vì buổi tối là thời gian để cơ thể được nghỉ ngơi, giúp tinh thần sảng khoái cho một ngày mới. Nếu tiêu hóa quá nhiều vào buổi tối, nội tạng sẽ tăng áp lực.
Mặc dù với cuộc sống hiện đại, việc sắp xếp thời gian là khó khăn, cổ nhân đã để lại câu tục ngữ "Canh ba chớ tham nữ sắc, không ăn vào canh một" nhằm nhắc nhở cho thế hệ sau giữ gìn sức khoẻ. Tất cả đều nhằm mục đích duy trì sức khoẻ để có thể thực hiện tốt công việc và đạt được những mục tiêu trong cuộc sống.
