Đào thải phân ở người bình thường
Đối với người bình thường thức ăn sau khi tiêu hóa và hấp thụ ở ruột non, xuống đại tràng. Phần lớn nước sẽ được hấp thu lại. Phân trở nên dẻo hơn và đi xuống đại tràng sigma rồi được chứa ở đó.
Khi khối lượng tăng lên khoảng 200-300g thì sẽ xuống trực tràng và kích thích niêm mạc trực tràng gây nên một phản xạ mót, rặn. Cơ nâng hậu môn co lại, cơ vòng hậu môn mở ra và đại tràng co bóp mạnh, đồng thời cơ hoành cùng các cơ thành bụng cũng co bóp mạnh làm tăng áp lực trong ổ bụng, tống cứ phân ra ngoài. Khi cơ chế này bị rối loạn sẽ sinh ra hiện tượng táo bón.
Nguyên nhân gây nên táo bón
Có rất nhiều nguyên dẫn đến hiện tượng táo bón, trong đó có hai nguyên nhân cơ bản như sau:
Táo bón chức năng: loại này hay gặp nhưng không có tổn thương ở đại trực tràng và hậu môn. Và cũng được chia làm 2 loại rõ rệt:
Táo bón thời gian ngắn:
+ Thường do các bệnh toàn thân như sốt, nhiễm khuẩn, sau phẫu thuật.
+ Do dùng một số thuốc giảm nhu động ruột như thuốc phiện, thuốc an thần, sắt…
+ Do phản xạ: táo bón đi kèm các bệnh sỏi thận, sỏi mật, phù…
+ Táo bón trong nhiễm độc chì.
Táo bón mạn tính:
+ Do thói quen, do nghề nghiệp, ngồi nhiều, ít hoạt động. Phần nhiều do thói quen nhịn đi ngoài từ hồi còn bé hoặc làm việc ở nơi không tiện điều kiện đi ngoài. Lâu dần trực tràng sẽ mất dần phản xạ và áp lực không tống phân đều đặn nữa rất dễ gây bệnh táo bón.
Suy giáp
Tuyến giáp chịu trách nhiệm kiểm soát trao đổi chất và khi hoạt động không hiệu quả sẽ ảnh hưởng đến đường ruột, khiến chất thải đi qua ruột già chậm hơn gây táo bón.
Trầm cảm
Trầm cảm khiến lối sống của bạn cũng thay đổi. Những người trầm cảm thường thích nằm một chỗ, ăn uống không cân bằng và điều độ, ăn ít xơ và nhiều carb. Tất cả các thói quen xấu ấy sẽ gây ra vấn đề về đường ruột.
Thuốc
Các loại thuốc giảm đau, đặc biệt là thuốc phiện và ma túy có thể gây táo bón. Các loại thuốc này làm đại tràng hoạt động chậm lại. Một số loại thuốc khác như thuốc chống trầm cảm, thuốc chống co giật (cho người bị động kinh), thuốc kháng axít thuốc an thần... ảnh hưởng đến đường ruột, phổi, đường tiết niệu và các bộ phận khác của cơ thể. Nếu nghi ngờ thuốc khiến quá trình tiêu hóa bị chậm lại, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về loại thuốc thay thế hoặc dùng thuốc nhuận tràng.
Thực phẩm bổ sung
Thực phẩm bổ sung canxi và sắt có thể khiến thức ăn dính chặt vào nhau gây khó tiêu hóa. Nếu phải dùng thực phẩm bổ sung để điều trị thiếu hụt canxi và sắt, hãy bổ sung thêm nhiều chất xơ vào bữa ăn hoặc dùng thuốc nhuận tràng nhẹ.
Mang thai
Trong thai kỳ, hormone progesterone làm giãn các cơ trơn trong đường ruột, khiến chúng di chuyển chậm đi. Ruột còn bị tử cung đang phát triển đè lên, chặn đường di chuyển của chất thải xuống ruột.
