Zika được phát hiện lần đầu tiên ở Uganda năm 1947 trên loài khỉ. Nó được phát hiện ở người năm 1952. Trong nhiều thập kỷ, virus này chỉ gây các chứng bệnh nhẹ ở người tại các khu vực châu Phi và châu Á gần xích đạo.
Zika được phát hiện lần đầu tiên ở Uganda năm 1947 trên loài khỉ. |
Với những biểu hiện trên, Zika không được ngành y tế và các nhà khoa học để ý nhiều cho đến gần đây. Dịch Zika bùng phát ở Brazil được cho là nguyên nhân của nhiều trường hợp em bé sinh ra bị teo đầu, tổn thương não.
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết liên hệ giữa virút và dị tật bẩm sinh ở người chưa được kiểm chứng hoàn toàn, tuy nhiên khả năng chúng có liên quan là rất cao.
Đến nay, đã có trên 30 quốc gia và vùng lãnh thổ ghi nhận virus Zika xâm nhập hoặc lưu hành, Thái Lan cũng báo cáo 2 trường hợp mắc. Bộ Y tế vừa xác nhận Việt Nam có hai người nhiễm virus Zika tại Nha Trang và TP HCM vào sáng 5/4
Zika có gì đáng sợ?
Người mắc virus Zika không có sự bất thường nào khi vừa nhiễm bệnh. Chỉ 1 trong 5 ca mắc bệnh có triệu chứng rõ ràng, trong đó bao gồm: sốt nhẹ, mắt đỏ ngứa, đau đầu, đau khớp, phát ban. Rối loạn hệ thống thần kinh hiếm gặp mang tên hội chứng Guillain-Barre có thể mắc phải khiến bệnh nhân bị liệt tạm thời.
Các bệnh đầu nhỏ là sự thoái hóa hoặc dị dạng của não, quyết định sự ra đời của trẻ em với đầu nhỏ hơn kích thước bình thường và đôi khi gây tử vong. Trong tháng 12 năm 2015,Trung tâm phòng chống và Kiểm soát bệnh châu Âu (ECDC) công bố một thông báo về mối quan hệ có thể xảy ra giữa virus Zika với bệnh đầu nhỏ bẩm sinh.
Các dữ liệu cho thấy, ở bào thai của người phụ nữ bị nhiễm virus trong ba tháng đầu của thai kỳ có nguy cơ cao của tật đầu nhỏ. Một nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng, ngoài đến hội chứng này như lây truyền dọc có thể gây tổn thương não.
Hiện nay, vẫn chưa có vaccine hay thuốc trị bệnh. Bệnh nhân khi nhiễm bệnh vẫn chỉ được theo dõi bình thường và được khuyên nghỉ ngơi, uống nhiều nước.
Trẻ sơ sinh bị nhiễm virus Zika có đầu nhỏ hơn bình thường (bên trái). |
Dị tật đầu nhỏ là gì?
Dị tật đầu nhỏ là một tình trạng hiếm gặp khi một trẻ sơ sinh có đầu nhỏ bất thường. Điều này là do sự phát triển não không bình thường của trẻ từ khi còn trong bụng mẹ hoặc trong giai đoạn sơ sinh. Trẻ sơ sinh và trẻ em bị tật đầu nhỏ thường gặp phải những khó khăn với sự phát triển não bộ khi chúng lớn lên.
Tật đầu nhỏ có thể do ảnh hưởng của một loạt các yếu tố môi trường và di truyền như hội chứng Downs; sử dụng hay tiếp xúc với ma túy, rượu hoặc các chất độc khác trong tử cung; và nhiễm rubella trong khi mang thai.
Geovane Silva ôm cậu con trai bé nhỏ tại bệnh viện Oswaldo Cruz ở Recife, Brazil. Cậu bé là một trong hàng nghìn nạn nhân của Zika |
Hai em bé mắc phải hội chứng não nhỏ. |
Các dấu hiệu và triệu chứng
Những người bị nhiễm virus Zika thường bị sốt nhẹ, nổi ban da (phát ban) và viêm kết mạc, đau cơ và khớp, đau đầu. Các triệu chứng này thường nhẹ và kéo dài từ 2 đến 7 ngày. Hiện nay, các cơ quan y tế đang điều tra về bệnh do virus Zika để tìm kiếm thêm bằng chứng về mối liên quan giữa virus Zika và tật đầu nhỏ.
Lây truyền
Virus Zika lây truyền sang người qua vết đốt của muỗi Aedes, chủ yếu là Aedes aegypti ở vùng nhiệt đới. Đây cũng chính là loài muỗi lây truyền sốt xuất huyết, bệnh chikyngunya và sốt vàng da.
Chẩn đoán – điều trị
Virus Zika được chẩn đoán qua PCR (phản ứng chuỗi polymerase) và phân lập virus từ các mẫu máu.
Phòng ngừa
Vì hiện nay chưa có vaccine phòng bệnh và thuốc chữa trị nên người dân cần phải chú trọng vấn đề bảo vệ an toàn trước muỗi đốt. Các lời khuyên gồm xịt thuốc muỗi, mặc quần áo dài tay và đóng kín cửa sổ, cửa ra vào.
Ngoài ra, sử dụng các dụng cụ bảo vệ như lưới chống muỗi, ngủ trong màn chống muỗi. Làm sạch và đậy nắp các vật chứa nước như xô, chậu, thùng …để ngăn chặn muối sinh sản.
Hạn chế đến các khu vực có nước đọng, ao tù nơi là nguồn sinh sản của muỗi. Bên cạnh đó thực hiện giống như các tiêu lệnh của Bộ Y tế khuyến cáo trong việc tránh lan truyền dịch sốt xuất huyết.
Đảm bảo sức khỏe, ăn uống điều độ, giữ vệ sinh thân thể để nâng cao hệ miễn dịch cho bản thân. Phụ nữ có thai cần tránh việc đi tới các khu vực có dịch.
Thường xuyên theo dõi các thông tin về virus Zika trên các phương tiện truyền thông đại chúng.
Việt Nam phát hiện 2 ca nhiễm virus Zika đầu tiên (Xã hội) - (Phunutoday) - Bộ Y tế đã xác nhận Việt Nam có hai người nhiễm virus Zika tại Nha Trang và TP HCM vào sáng hôm nay (5/4). |
Vụ bé 7 tuổi bị cha dượng đánh dã man là “Không đúng sự thật” (Xã hội) - (Phunutoday) - Cơ quan chức năng khẳng thông tin trẻ bị cha dượng bạo hành dã man vì làm mất vé số chỉ là ‘tin vịt’. |