Là một người mẹ, tôi luôn tự hỏi làm thế nào để nuôi dạy con cái trở thành những người có ích cho xã hội. Trong quá trình tìm hiểu và học hỏi từ các chuyên gia cũng như kinh nghiệm của bản thân, tôi nhận ra rằng sự nghiêm khắc trong cách dạy con – nếu được áp dụng đúng cách – không chỉ là một phương pháp hiệu quả mà còn là chìa khóa giúp trẻ phát triển toàn diện và thành công trong cuộc sống.
Tuy nhiên, “nghiêm khắc” không đồng nghĩa với việc ép buộc hay làm tổn thương con. Thay vào đó, nó là cách bố mẹ đặt ra những nguyên tắc rõ ràng, yêu cầu con tuân thủ nhưng vẫn giữ được sự cân bằng nhờ tình yêu thương và sự kiên nhẫn. Dưới đây là 4 bài học giá trị mà các bậc phụ huynh nghiêm khắc thường truyền đạt cho con mình, cùng những lời khuyên thiết thực để bạn áp dụng ngay hôm nay.
Bài học 1: Tính tự lập và trách nhiệm
Khi con còn nhỏ, nhiều cha mẹ thường có xu hướng làm thay mọi thứ cho con vì nghĩ rằng con chưa đủ khả năng. Tuy nhiên, điều này vô tình cản trở sự phát triển tính tự lập của trẻ. Theo Tiến sĩ Nguyễn Thị Kim Quý, chuyên gia tâm lý gia đình tại Viện Tâm lý Việt Nam, “Việc khuyến khích trẻ tự làm những việc phù hợp với độ tuổi không chỉ giúp trẻ rèn luyện kỹ năng mà còn tạo nên ý thức trách nhiệm đối với hành động của mình.”
Ví dụ, khi con lên 5-6 tuổi, hãy bắt đầu dạy con cách tự mặc quần áo, sắp xếp đồ chơi sau khi chơi xong. Khi lớn hơn, bạn có thể giao thêm các nhiệm vụ như dọn bàn ăn hoặc chăm sóc cây cảnh. Điều quan trọng là phải kiên nhẫn giải thích tại sao việc hoàn thành nhiệm vụ là cần thiết, thay vì chỉ ra lệnh. Bằng cách này, con sẽ dần hình thành thói quen tự chịu trách nhiệm và cảm thấy tự hào khi hoàn thành tốt công việc.
Bài học 2: Sự kiên trì và nỗ lực
Không ai có thể phủ nhận rằng thành công đến từ nỗ lực bền bỉ. Những bậc phụ huynh nghiêm khắc thường nhấn mạnh tầm quan trọng của việc vượt qua khó khăn và không bỏ cuộc giữa chừng. Một nghiên cứu được đăng trên báo Tuổi Trẻ cho biết, “Trẻ em được rèn luyện về sự kiên trì từ nhỏ sẽ dễ dàng đối mặt với thử thách trong tương lai hơn so với những đứa trẻ luôn dựa dẫm vào sự giúp đỡ của người khác.”
Để dạy con bài học này, bạn có thể bắt đầu từ những hoạt động đơn giản như học viết chữ đẹp, tập đạp xe hoặc thậm chí là đọc sách. Khi con gặp thất bại, đừng vội vàng can thiệp mà hãy cổ vũ con tiếp tục cố gắng. Ví dụ, nếu con đang học vẽ và bức tranh chưa hoàn hảo, hãy nói với con: “Mẹ tin rằng nếu con kiên trì luyện tập, con sẽ ngày càng giỏi hơn đấy!”. Chính sự động viên tích cực này sẽ giúp con xây dựng niềm tin vào bản thân.
Bài học 3: Kỹ năng quản lý thời gian và tài chính
Quản lý thời gian và tài chính là hai yếu tố then chốt quyết định sự thành công của mỗi người. Các bậc phụ huynh nghiêm khắc thường chú trọng rèn giũa kỹ năng này từ khi con còn nhỏ. Chuyên gia giáo dục Phạm Thị Thúy Nga (báo VNExpress) chia sẻ: “Dạy con cách phân bổ thời gian hợp lý và chi tiêu tiết kiệm là cách để trẻ học hỏi giá trị của tiền bạc và sử dụng nguồn lực một cách hiệu quả.”
Bạn có thể bắt đầu bằng cách cùng con lập kế hoạch hàng ngày, ví dụ như dành 1 giờ để học bài, 30 phút để chơi thể thao và 15 phút để dọn dẹp phòng. Về tài chính, hãy dạy con cách tiết kiệm tiền lì xì hoặc tiền thưởng bằng cách mua một cuốn sổ tiết kiệm nhỏ. Sau đó, hướng dẫn con cách chi tiêu thông minh, ví dụ như ưu tiên mua những món đồ cần thiết trước khi nghĩ đến sở thích cá nhân.
Bài học 4: Sự tôn trọng và lòng biết ơn
Sự tôn trọng và lòng biết ơn là nền tảng của mọi mối quan hệ lành mạnh. Những bậc cha mẹ nghiêm khắc thường dạy con cách cư xử lịch sự, biết lắng nghe và trân trọng những gì mình đang có. Báo Phụ Nữ TP.HCM từng đăng tải một bài viết nhấn mạnh rằng: “Trẻ em học cách tôn trọng người khác thông qua tấm gương của cha mẹ. Nếu cha mẹ thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau, trẻ sẽ tự nhiên noi theo.”
Hãy dạy con nói lời cảm ơn khi nhận quà, xin lỗi khi mắc lỗi và biết lắng nghe ý kiến của người khác. Ví dụ, khi con được cô giáo khen ngợi, hãy nhắc con gửi lời cảm ơn; hoặc khi con cãi nhau với bạn bè, hãy hướng dẫn con nhìn nhận vấn đề từ góc độ của người khác. Lòng biết ơn không chỉ giúp con trở thành người tử tế mà còn mang lại niềm vui và hạnh phúc trong cuộc sống.
Những bài học về tính tự lập, sự kiên trì, kỹ năng quản lý và lòng biết ơn đều đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách và xây dựng tương lai thành công cho con. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là tình yêu thương và sự kiên nhẫn của cha mẹ. Hãy nhớ rằng, việc nghiêm khắc không có nghĩa là lạnh lùng hay hà khắc, mà là cách bạn giúp con trưởng thành trong kỷ luật và tình yêu.
Là một người mẹ, tôi luôn tin rằng mỗi đứa trẻ đều xứng đáng được nuôi dưỡng trong môi trường đầy ắp sự hỗ trợ và động viên. Vì vậy, dù đôi lúc chúng ta cảm thấy mệt mỏi hay mất kiên nhẫn, hãy nhớ rằng những nỗ lực của bạn hôm nay sẽ là nền móng vững chắc cho tương lai tươi sáng của con mai kia.
