Mướp đắng (còn gọi là khổ qua), thuộc họ bầu bí, là loại quả có hàm lượng vitamin C đứng hàng đầu trong các loại rau, dưa, bí,… Mướp đắng có tác dụng phòng bệnh xuất huyết, bảo vệ màng tế bào, phòng xơ vữa động mạch, kháng ung thư, nâng cao sức đề kháng, phòng cảm mạo, bảo vệ tim.
Ngoài ra, chất glycoside của mướp đắng có tác dụng giảm đường trong máu nên có tác dụng trị liệu bổ trợ đối với bệnh đái tháo đường.
Theo Đông y, mướp đắng có vị đắng, tính hàn, công dụng thanh nhiệt, sáng mắt, giải độc, thích hợp với các chứng nhiệt sinh ra nóng, khát, làm sáng mắt, mát tim, nhuận tràng, hạt bổ thận tráng dương…
Tuy mướp đắng rất tốt, nhưng chính vì loại quả này có nhiều dược tính nên không phải ai cũng nên ăn. Đặc biệt, với những người sau cần rất thận trọng khi ăn mướp đắng:
Phụ nữ có thai và đang cho con bú
Nghiên cứu cho thấy, mướp đắng có thể gây co thắt tử cung, xuất huyết và làm hư thai, dẫn đến sinh non. Ngoài ra, nghiên cứu cũng cho thấy mướp đắng có thể gây đột biến gen. Do đó, phụ nữ có thai không nên sử dụng mướp đắng nhất là khi thai đang ở giai đoạn đầu. Phụ nữ đang cho con bú cũng không nên ăn loại quả này vì một số chất không tốt của mướp đắng có thể truyền qua sữa mẹ.
Người huyết áp thấp (hoặc có tiền sử huyết áp thấp)
Mướp đắng có tác dụng làm hạ huyết áp nhờ thành phần Charantin, Polypeptid-P và Vicine. Các chất này có cơ chế tác dụng làm giảm đường huyết và cải thiện dung nạp glucose. Nghiên cứu trên động vật (chuột và thỏ) cho thấy cải thiện dung nạp glucose, giữ được tình trạng hạ đường huyết sau khi ngưng dùng mướp đắng 15 ngày cùng với đó là giảm lượng cholesterol trong máu.
Người có bệnh gan thận
Chất xơ trong mướp đắng làm cho nó khó tiêu, có thể còn gây đầy hơi nên người bị bệnh lý về gan và thận cần tránh ăn loại quả này. Đối với người bệnh thiếu men G6PD (loại men đóng vai trò trong chuyển hóa hồng cầu) cũng nên tránh không sử dụng mướp đắng.
Người bị bệnh thiếu men (enzyme) G6PD
Bệnh thiếu men là bệnh di truyền phổ biến do cơ thể không đủ men glucose-6-phosphate giúp tế bào hồng cầu hoạt động bình thường.
Người bệnh thiếu men sau khi ăn mướp đắng sẽ xuất hiện các triệu chứng thiếu máu, đau đầu, sốt, đau dạ dày, thậm chí bị hôn mê hơn. Đặc biệt, độc tố vicine trong mướp đắng có khả năng gây ngộ độc tầm đậu (favism), một hội chứng cấp tính gây ra triệu chứng nhức đầu, đau thắt bụng và hôn mê.
Người đang sử dụng thuốc
Nếu bạn đang sử dụng bất kỳ thuốc nào hãy xin bác sĩ tư vấn về việc có nên sử dụng mướp đắng hay không bởi vì mướp đắng có thể gây tương tác với một số thuốc.
